English-Ido Dictionary: C

c: (mus) Cb: ces;  C#: cis.
cab: (four-wheeled) fiakro; (two-wheeled) kabrioleto; c. horse: fiakro-kavalo.
cabal: (intrigue, plot) komploto, konspiro, intrigo; (clique) add -ant-aro to above.
cabala: kabalo.
cabalistic: kabal-ala, -atra.
cabbage: kaulo; c. head: kaulo-kapo; c.soup: kaulo-supo; c. rose: centifolio; headed c.: kap-kaulo.
cabin: (hut) kabano; (ship’s) kabino; c. boy: moso; c. passenger: pasaj-anto di la unesma klaso.
cabinet: (small cupboard) armor-eto; (small closet) kabin-eto, chambr-eto; (as for curiosities) kabin-eto, fako-moblo; kolekt-aj-vetrino; c. member: ministr-o, -ar-ano; c. maker: menuzisto, (fig.) eben-isto.
cable: (moor) kabl-agar, amar-agar; (telegraph) kablo-telegrafar; (noun) amaro, kablo, kord-ego; (telegraphic) kablo; wire covering about a c.: kabl-armaturo; c. gram: kablo-telegramo; c. length: 183 metri.
caboose: (ship’s) koqu-eyo.
cabriolet: kabrioleto.
cacao: (tree) kaka-iero.
cachalot: kashaloto.
cachexy: kakexio.
cachou: kachuo.
cackle: (hen’s) (intr.) kluk-ar, -ado.
cacophony: kakofonio.
cactus: kaktuso.
cad: raskalo, nul-valor-anto, kanalio.
cadastre: kadastro.
cadaverous: kadavr-ala, -atra.
cadence: kadenc-o, (verb) -ar.
cadet: (milit.) kadeto.
cadmium: kadmio.
cadre: (milit.) kadro.
caduceus: kaduceo.
caecum: ceko.
caesarean operation: cezar-ala operaco; histerotomio.
caesium: cesio.
caesura: (verse) cezuro.
café: kafe-erio; restor-eyo, -erio.
caffein(e): kafeino.
caftan: kaftano.
cage: kajo; (verb) en-kaj-igar.
cairn: tumulo.
caisson: (artil.) municion-furgono; (coffer-dam) kasono.
cajole: flat-(ach)ar; karez-achar; lurar.
cake: koagular (intr.) aglomer-esar, hard-eskar; (noun) (block) bloko; (pastry) kuko; (as of chocolate) tabul-eto, peco; c. shop: kuk-if-erio; oil c.: (feed) turto.
calabash: gurdo.
calamar(i): (cuttle-fish) kalmaro.
calamine: kalamino.
calamite: kalamito.
calamity: kalamitato.
calamus: (sweet flag) akoro.
calash: (open barouche) kalesho.
calcaneum: kalkaneo.
calcareous: kalk-oza.
calcify: kalk-igar; petr-igar.
calcine: (oxidize) kalcinar.
calcium: kalcio.
calculate: (math.) kalkular; (estimate) evaluar; c. upon: projetar, intencar; expectar; fidar ad ulu; -able: kalkul-ebla; (countable) kont-ebla; error in c.: kalkul-eroro.
calculus: (math.) kalkulo; (med.) kalkolo, konkreciono.
caldron: kaldrono.
calefaction: kalefact-(ad)o.
calendar: (of dates) kalendario; (of persons and things) tabelo, listo; (almanac) almanako.
calender: (paper, cloth) kalandrar; (fabrics) glacar, kalandrar; (noun) (machine) kalandr-ilo.
calends: kalend-i.
calenture: kalenturo.
calf: (of a cow) bov-yuno; (of a deer) cerv-yuno; (of a leg) suro; (fig.) stult-(ul)o; yun-acho;
fatted c.: grasa bov-yuno; bound in c.: bind-ita per (en) bov-yun-ledro.
calibre, caliber: (bore of a gun, etc.) kalibro, interna diametro; (of mind, etc.) kapabl-eso; speco.
calibrate: (measure the bore) kalibr-mezurar.
calico: (white cotton cloth) kaliko; (printed) indieno; (cretonne) kretono.
calif, caliph: kalifo; -fate, -phate: -eso; (domain) -io.
cal(l)ipers: kalibro-kompaso.
calix, calyx: kalico.
call: (name) nom-izar (ulu); (call by name) nomar; (is called by name) nom-esar; (scream) (intr.) kriar; (c. to) (ad-)vokar; (summon) sumnar; (visit) vizitar; (invite) invitar; (c. together) asemblar, kun-vokar; (appoint) nominar, asignar, komisar; c. to mind: (ri)memor-igar ulo da ulu; c. attention to: atenc-igar ulo da ulu; c. for: (demand, ask) postular, demandar; c. again, c. back: ri-, retro-vokar; c. forth: (incite) provokar; c. out: ek-vokar; c. names: insultar; c. up spirits: konjurar; c. into question: kontestar.
call: (noun) voko, krio; invito, sumno; demando, postulo; (kurta) vizito; (of animals in general, see bramar).
calligraphy: (fine handwriting) kaligraf-(ad)o, -uro; (verb) -ar.
calling: profesiono, okup-eso, mestiero.
callisthenics: gimnastic-ala exerci.
callote: (rimless cap) kaloto.
callous: kal-oza, -atra; (in feeling) sen-kompata.
callosity: kal-o, -ajo.
callow: sen-pluma; yuna, novica, sen-experienca.
callus: kal-o, -ajo.
calm: (lit. and fig.) kalm-a, -igar, -eskar; (cf. quieta, tranquila, serena, pac-oza; glata).
calomel: kalomelo.
caloric: (heat) kalor-o; (heat unit) kalorio; (heat as a material substance, historical) kaloriko; (adj) kalor-ala, -if-iva, -if-anta; -ific: kalor-if-iva; -isity: kalor-if-iv-eso; -imeter: kalorimetro; -imetry: kalorimetrio.
calpac(k): (busby) kalpako.
calumniate: kalumniar; (cf. difamar, maldicensar, denigrar).
Calvary: kalvario.
calve: parturar (bov-yuno).
Calvin-ism: Kalvin-an-ismo; -ist: Kalvin-ano, -ana.
calx: kalko.
cam: kamo; c. shaft: kam-arboro.
camail: kamalio.
camaraderie: kamarad-eso.
camarilla: kamarilio.
camber: kambrar.
cambric: batisto; c. pocket-handkerchief: batista naz-tuko; c. muslin: perkalo.
camel: (two humps) kamel-o, -ulo, -ino; (dromadary) dromadaro.
camellia: kamelio.
camelopard: jirafo.
cameo: kameo.
camera: kamero, fotograf-ilo; c. obscura: (dark room) kamer-obskura, lenso-chambr(et)o.
camerlingo: kamerlingo.
camisole: (negligee jacket) kamizolo.
camlet: kamloto.
camomile: kamomilo.
camp: (intr.) kampar; (noun) kamp-eyo; to break c.: des-kampar.
campaign: (to make) (intr.) kampani-ar; (noun) –o.
campanile: klosh-turmo.
campanula: kampanulo.
campeachy-wood: kampesh-ligno.
camphor: kamfor-o (tree) -iero; -ated: -iz -ita.
campus: skolo- (od, universitato-) tereni.
can: (am or able to) povas; (may) darfar; to do what one c.: agar (od, facar) segun posibl-eso; (preserve) konservar; hermetike siglar; c.ned goods: konserv-it-aji.
can: (noun) (closed) bidono, buxeto; (open) poto; tin c.: stan-iz-ita bidono (od, bux(et)o).
canialle: kanali-o, -aro.
canal: kanalo; (anat.) tubo; (anat.,biol.) vaskulo; c. boat: kanal-batelo.
canalize: (a river: make like a canal) kanal-igar; (a field: provide with c.s.) kanal-izar.
canard: falsa informo, inform-acho; rakont-acho.
canary: (bird) kanario, serino.
cancel: abrogar, extingar, amortisar (a debt); efacar (ulo, per); tra-strek-izar; (an insurance policy) ristornar.
cancer: kancero, karcinomo; (astron.) kankro.
candelabrum: kandelabro.
candid: kandida.
candidate: (to be) kandidat-esar; (prizentar su, ulu, kom kandidato, pri; por); (noun) kandidato, aspir-anto; to name as c.: nominar; candidacy: kandidat-eso.
candied: kandi-iz-ita, konfit-ita.
candle: kandelo; (of wax) bujio; (church) cero; c. stick: kandel-iero; c. power: kandel-intenseso, lum-iz-iv-eso di un bujio.
Candlemas: kandel-festo.
candor: kandid-eso.
candy: (sugar) kandi-o, -igar, -izar; (confection) konfekto, bonbono.
cane: (with birch) verg-agar; (with stick) baston-agar; (a chair) kan-izar.
cane: (noun) (walking stick) bastono; (birch, ferrule) vergo; (reed) kano; (rush) junko; sword c.: espado-bastono; sugar c.: sukro-kano.
canicula: (astron.) kanikul-o; -lar: -ala.
canine: hund-o, -ala; (teeth) kanina (dento).
canister: (tea, etc.) (teo-)uyo, buxo; metala kest-eto; c.shot: mitralio.
canker: (erode) rodar; (chem. and fig.) korodar; (ulcerate) ulcer-et-izar; (noun) bok-ulcer-eto, chankro; -ous: rod-ema, chankr-ala, -atra.
cannibal: kanibal-a, -(ul)o; -ism: -eso, -ismo.
cannon: kanono; (billiards) karambol-o, -ar; (howitzer) obus-kanono; c.ball: kugl-ego; c. shell: obuso; c.shot: kanon-pafo; -ade: kanon-agar, -pafar; -eer: kanon-isto.
canoe: (pleasure) kanoo; (native’s) pirogo.
canon: (law) kanono; (church dignitary) kanonik-(ul)o; (formula) formulo, lego.
canonical: kanon-ala; canonicity: -al-eso.
canonicals: sacerdot-ala vest-aro.
canonist: konon-yur-isto.
canonize: kanoniz-ar.
canopy: (as of a bed, a throne) baldakin-o, -izar (cf. doselo); (awning) tend-(et)o; (of heaven) vulto.
cant: (hypocrisy) hipokrit-eso, -ajo; pi-ach-eso; (slang) slango; (slope) inklin-o, -eso, -ajo, obliqua tendenco.
cantabile: kantabilo.
cantaloup: kantalupo-melono.
cantankerous: disput-ema, des-pac-ema.
cantata: kantato.
canteen: (soldier’s flask) bidono; (refreshment place) kantino.
canter: (intr.) galop-et-ar, (tr.) -et-igar.
canterbury bell: (flower) kampanulo.
cantharides, cantharis: kantarid-i, -o.
canticle: kantiko.
cantilena: (mus.) kantileno.
cantilever: (arch.) modilion-o; c. bridge: -o-ponto.
canton: (billet) akanton-ar; (district) kantono; c. flannel: moltono; -ment: akanton-eyo.
cantor: kantoro.
canula: kanulo.
canvas: (sail cloth) kanvaso; (for painting) pikto-tabelo, -telo; (the painting) pikt-uro; under c.: (milit.) en tendi; (nav.) kun segli his-ita. canvas: (verb) diskutar, debatar; inquestar; solicitar (voti o komendi).
canyon: ravin-ego.
caoutchouc: kauchuk-a, -o.
cap: (cover, head) kap-vest-izar; (crown) kron-izar; (guns) amorcar, kapsul-izar; (surpass) (intr.) ecelar, (tr., intr.) ecesar; super-irar; (complete) komplet-igar.
cap: (noun) (with visor for men and boys) kasqueto; (rimless for women, boys) boneto; (milit.) kepio; (fur) shapko; (coif) kofio; (ferrule) chapo; (cardinal’s) bireto; (fire-arms) kapsulo, amorc-ilo; (toque) toko; (fig.) kapo, somito, krono, kolmo; skull c.: kaloto; night c.: nokto-boneto; sailor c.: navo-boneto; hunting c., jockey c.: chas-toko; to doff the (c.): de prenar la …
capable: kapabla; -bility: -eso.
capacious: kapac-a.
capacitate: kapabl-igar.
capacity: (volume) kapac-eso, konten-eso; (power) povo, kapabl-eso, habil-eso; autoritato; (office) ofico, stando, situ-eso; in the c. of: quale, kom.
cap-a-pie, armed: arm-izita de kapo a pedi.
caparison: shabrak-o, -izar; kaval-teg-ilo.
cape: (geog.) kabo; (short cloak) mantel-eto (cf. kariko, pelerino, rotondo, gabano; kapuco); to double a c.: preter-irar kabo.
caper: (intr.) kapriolar; salt-et-(ad)ar; (noun) kapriolo; (bot.) kaper-o, -iero; c. sauce: kaper-sauco.
capercailzie: urogalo.
capias: aresto-mandato.
capillary: (of hair) har-ala, -atra; (phys.) kapilara (tubo o vaskulo).
capital: (adj.) chefa, precipua; (exclam.) tre bone! bon-ege! ecelanta! (finan.) kapital-a, -ala; c. punishment: morto-puniso; c. crime: krimino morto-punis-ebla; (noun) chef-urbo; (c. letter) mayuskulo (granda o mikra); (finan.) kapitalo; (arch.) kapitelo; to make c. out of: explotar.
capitalism: kapital-ismo.
capitalist: kapital-isto, -iero; -ic: -ala, -ista, ism-ala.
capitalize: (finan.) kapital-igar (ulo), (become c.) -eskar; (letters) mayuskul-igar; -ization: kapital-igo, -esko.
capitation: (census) kont-(ad)o; (poll tax) person-ala imposto.
capitulate: (intr.) kapitulacar.
capitulum: (anat., bot.) kapitulo.
capon: kapono.
caponiere: kaponiero.
caprice: kaprico, arbitri-acho; -cious: kapric-oza, -ema
Capricorn: kaprikorno.
capriole: (caper) (intr.) kapriol-ar, -o.
capsicum: (Cayenne pepper) papriko; pimento.
capsize: (turn upside down) (intr.) kulbut-ar, (tr.) -igar; (overthrow, upset) (tr., intr.) renversar.
capstan: kapstano.
capsule: (all senses) kapsulo.
captain: (milit., nav.) kapitano (cf.) komand-ant-o, -ero, nav-estro, chefo; -cy: kapitan-eso.
captain: folio- (od, letro-) kapo; titulo.
captious: (fault-finding) kritik-ema, blam-ema; -ness: kritik-em-eso.
captivate: ravisar, seduktar, facinar, charmar; (in an ill sense) kaptacar; -vating: sedukt-anta, -iva.
captive: kapt-ito, -ita; c. balloon: ne-libera balon-(eg)o.
captivity: kapt-it-eso; ne-liber-eso.
capture: (act) kapt-o, (thing) -ajo, (person) -ito, (verb) kaptar, sizar, arestar.
capuchin: (friar) kapucin-(ul)o.
car: (R.R.)vagono; (ornamented) charo (triumfala, e.c.); (motor c.) automobilo: street c., tram c.: tram-veturo; freight c.: (goods wagon, closed) var-vagono, (open) truko; first class c.: (R.R.) vagono unesma-klasa; sleeping c.: lit-, dorm-vagono; dining c.: restor-vagono.
carabineer: karabin-iero.
carabus, carabio: (ent.) karabo.
caracole: (intr.) karakol-ar, -o.
carafe: karaf-o, -eto.
caramel: karamelo.
carapace: kuras-osto (sura).
carat: (of stones) karato.
caravan: karavan-o.
caravansary: (inn) karavansareyo.
caravel: karavelo.
carbide: karb-ido.
car(a)bine: karabin-o; -neer: -iero.
carbolic acid: fenolo.
carbon: (chem.) karbo; (vulgar sense) karbono; c. dioxide: karbo-bi-oxo, karb-at-acido.
carbonaceous: karb-ala, -oza.
Carbonaro: karbonaro.
carbonate: karbonato, karb-ato.
carbonic acid: karbo-bi-oxo.
carboniferous: karbon-oza.
carbonize: karbon-igar, -izar; (carburize) karburar.
carboy: botel-ego, korbo-botelo, damij-ano.
carbuncle: (ulcer, gem.) karbunklo.
carburet: karburar (water, etc.); (noun) karb-ido.
carburize: (as iron) karb-igar, -izar; (water, etc.) karburar.
carcase, carcass: (dead animal) bestio-kadavro; (live) korp-o, -acho.
carcinoma: karcinomo.
card: (wool, etc.) kardar, pektar.
card: (noun) karto; visiting c.: nom-,visit-karto; postc.: post-ala (od, posto-) karto; restaurant c.: menue, disho-listo; playing c.: lud-karto; compass card: busolo-karto, ento-rozo; to lay down the c.s: pozar la karti; shuffle the cards: inter-mixar la karti; c. case: kart-uyo.
cardboard: karton-o; c. box: -o-buxo, -kesto.
cardamine: (bitter-cress) kardamino.
cardamon: kardamomo.
cardan joint: kardano.
cardiac: kordi-ala; (malady) -ika; -al: kordio-fort-ig-anta, -iva.
cardinal: (adj.) chefa, esenc-ala, fundament-ala; (fig.) kardinala; c. number: nombro kardinala; c. point, c. virtue: kardinala punto, vertuo.
cardinal: (prelate) kardinal-o; c. coloured: -ea; -ate: -eso; c. cap, hat: kardinal-bireto, -chapelo.
cardioid: kardioido.
cardoon: karduno.
care: (take c. of by physical acts) sorgar (ulu, ulo); (for the sick, infants) flegar; (be concerned, anxious about) suciar (ulu, ulo); (to feel interest) (intr.) importar (tr.) intresar (ulu, pri); take c.: atencez! voluntez reflektar, havez sorgo pri; I do not c.: me ne sucias, prizas, amas; volas, deziras.
care: (noun) sorgo; fleg(ad)o; sucio; (attention) sorgo, atenco; (guardian-ship) charjo, respon-iv-eso, gardo; throw off the c.: des-charjar; -ful: suci-oza, -ema, atenc-ema; prudenta; diligenta.
careen: (tip) (tr., intr.) inklinar; (for repairs) karen-reparar.
career: (course of life) vivo, vivo-duro; (trade, profession) kariero; (run) kur-(ad)o.
careless: ne-suci-ema, ne-sorg-ema, neglij-anta, -ema; sen-sucia, indifer-enta; act of c.ness: ne-suci-ajo, neglij-ajo.
caress: karez-ar, -o.
careworn: konsum-ita da sucio, sorgo-lacer-ita.
carex: karico.
cargo: karg-ajo.
caribou: karibuo.
caricature: karikat-ar, -uro; (bad imitation) imit-ach-uro.
caries: kari-o; to have c.: (intr.) -ar.
carillon: (collection) klosh-aro; (air) klosh-ario, -muziko; (v.intr.) klosh-plear; son-igar forte.
cariole: char-eto.
Carmelite: karmelit-(ul)o.
carmine: karmin-o; -ea, -atra, -reda.
carnage: masakro, buch-ado; (corpses) kadavr-ado.
carnal: karn-ala, sensuala, mond-um-ala; c.ality: sensual-eso; c.alize: sensual-igar.
carnation: (flesh-tint) karnacion-o; (adj.) karno-red-a, -eso; (pink) dianto.
carnelian: kornalino.
carnify:  (make flesh) karn-igar, (become) -eskar.
carnival: karnaval-o; -ala, -atra.
carnivorous: karnivor-a, -o; karno-manj-er-a, -o.
carob: (bean) karub-o, (tree) -iero.
carol: (joy-)kanto, kansono; Christmas c.: Kristo-nask-ala kantiko (od, kansono).
carom: (cannon, billiards) karambol-o; to make a c.: (intr.) -ar.
carotid: (artery) karotid-a, -o.
carousal: (drink-) orgio, festin-ego, -acho.
carouse: drink-egar, -achar; (intr.) debochar.
carp: (c. at) kritik-achar, diskut-achar, blamar; (I ntr.) shikanar.
carp: (fish) karpo; (scientific name) ciprino.
carpal: (anat.) karp-o, -ala.
carpenter: karpent-isto; (joiner) menuz-isto, eben-isto; c. work: karpent-ajo; to do c. work on: karpentar; carpentry: karpent-ado, (establ.) -erio.
carpet: tapis-o, -izar.
carpus: karpo.
carriage: (vehicle) veturo; (R.R.) vagono; (hackney) fiakro; (of parcels) port-(ad)o, transporto (-kusto, -prec-o); (of body) su-ten(ad)o, marcho-maniero, mieno, konduto; (gun) afusto; c. paid: afrank-ita; to keep a carriage: havar veturo (od, kalesho); cost of c.: send- (od, transport-) kusto.
carrier: port-anto, -ero, -isto; -ilo; transport-isto; -ilo; (conduit) kondukt-ilo, tubo; c. pigeon: kolombo voyaj-era; letter c: letr(-o-port)-isto.
carion: (bestio-) kadavro (putr-anta).
carronade: karonado.
carrot: karoto; -ty: rufa, karot-ea.
carrousel: (tilting tournament) karuzelo.
carry: (convey) portar, transportar; (bring) ad-portar; (hawk about) kol-portar; (support) sustenar, suportar; (imply) implikar, signifikar; (in a conveyance) veh-igar, vetur-agar; (motion away) for-portar; (c. back) ri-, retro-portar; c. a motion: adoptar; c. foreward: (in accounts) avan-portar, transferar; to c. in: (ri-) en-irar, portar en; c. on: (a profession, etc.) okupar su pri; (continue) (intr.) dur-ar (tr.) -igar; (make a fuss) ecit-esar, fol-lud-etar, torment-etar; (manage) direktar, administrar; c.out: exekutar, efekt-igar, facar; c. off: (by passion) for-tranar; c. away by emotion: (intr.) emoc-ar, -eskar; (tr.) -igar; c. coals to Newcastle: portar aquo a la rivero, facar ne-utila laboro; c. off: for-prenar, -portar; mort-igar; c. weight: (be of importance) (intr.) importar; c. off by force: raptar.
cart: veh-igar, char-agar, chariot-agar; c. off: for-portar.
cart: (noun) (gen.) veturo, veh-ilo; (four-wheeled, sided goods van or truck) furgono, charioto, (without sides) kamiono; (two-wheeled) charo; -age: vetur-ag(ad)o; transport-kusto, -preco; c.-load: add -edo; c.er: char-(dukt)-isto; ox-c.: bovo-charo.
carte blanche, to give: donar plenipotenco (od, plen-liber-eso) ad ulu.
carte de visite: nom-, vizit-karto.
cartel: (letter of challenge) kartelo.
Cartesian: kartezian-a; c. devil, -diver: -a diablo, -plunj-anto; ludiono.
carthamin(e): kartamino.
Carthusian: kartuzi-ana, -ano; C. convent: kartuzi-o.
cartilage: kartilago.
cartography: kartografio.
cartomancy: kartomancio.
carton: (pasteboard) karton-o; (box) karton-buxo, -kesto; to put up in c.: karton-izar, -bindar, -kovrar.
cartoon: (caricature) karikata skis-uro (od, desegn-uro).
cartouche: (arch.) kartusho: (cartridge) kartocho.
cartridge: kartoch-o; c. box: -uyo; blank c.: -o sen kuglo; c. factory: -if-erio.
cartulary: chart-aro.
caruncle: karunkulo.
carus: komat-ego.
carve: (meat, etc.) dis-tranchar, dis-pec-igar, dis-part-igar; (sculpture) skultar, (precious stones, medals) gliptar; (engrave, etch) grabar, (on wood) xilo-grafar; (chisel) cizel-agar; c. to form: taliar; -ver: add -isto, -ero; -ilo; -ving: add -(ad)o, -ajo, -uro.
caryatid: kariatido.
cascade: (also fig.) kaskado.
case: en-kest-igar, en-bux-igar; pozar en, kovrar per etuyo, gaino; inkluzar, envelopar.
case: (noun) (flat, opening sideways as for a violin) etuyo; (long, narrow, with opening at the end, as for a sword) gaino; (in a sense of a holder, cf. suffix -uyo: juvel-uyo: jewel-box); (wrapper) envelop-ilo; (box) kesto, buxo, kofro; (of a watch) framo horloj-eto; (glass show case) vetrino; (med., gram.) kazo; (state) kazo, stando, cirkonstanco; (instance) kazo, okaziono; (event) kazo, kontingent-eso, -ajo; evento; (in court) proceso; crank, chain c.: kartero; c. of conscience: kazo (od, questiono) di di koncienco; according to the c.: segun la kazo; in any c.: omna-kaze, omna-supoze; such being the c.: en tala kazo, eventuale, okazione; in that c.: ta-kaze; in c. that: kaze ke; in no c.: nul-kaze; c. knife: kultelo en gaino, gaino-kultelo.
case-harden: cementacar.
casein: kazeino.
casemate: (fort.) kazemato.
casement: (window) fenestro; (small c. in door or window) postigo.
caseous: kaze-ala, -atra.
casern: (barrack) kazerno.
cash: konvertar a moneto, kambiar po moneto; (a cheque) enkasar (cheko); (pay c. down) pagar kontante.
cash: (metallic, fig. of currency) arjent-, or-, biliet-moneto; (a coin) moneto-peco; (ready money) pekunio; (ready money cash) kontanto; sell for c.: vendar kontante; to be in c.: havar pekunio; c. in hand: kaso-stando, en-kasa sumo; to collect in c.: inkas-ar (pekunio, e.c.) buying for c.: kontanta kompro; to make up one’s c. account: kontar sua kaso (od, kontanto); c. balance: en-kasa sumo, kaso-stando; kontanto-bilanco; c.-book: kaso-libro, kontanto-registro; c.box: kaso; moneto-kesto, -buxo.
cashier: (milit.) degradar, (discharge) revokar; (n.) kas-isto, -ero.
cashmere: (fabric) kashmir-o; c. shawl: -shalo.
casing: (of window, door) kadro, framo; (gen.) cirkum-ajo, envelop-ilo, kovr-ilo, mufo.
casino: kazino.
cask: barel-(eg)o; (tun) fudro.
casket: kofr-eto, kest-eto; (for precious objects) trezor-(juvel-)uyo; (coffin) sarko.
casque: kasko.
cassation: (legal) kasaco.
casserole: kasrolo.
cassia: kasi-o, -iero.
cassock: (priest’s) sutano (cf. kazako).
cassowary: kazuaro.
cast: (v.) jetar, lansar; (metal) gisar; muldar; (shed) muar; des-metar; sen-pel-igar; chanjar; (theat.) asignar (rolo); (print.) klishar, stereotipar; (rough coat) krepisar; c. about: konsiderar, serchar; c. anchor: ankr-agar, jetar la anko; c. aside or away: for-jetar, renuncar; (wreck) (intr.) naufrajar; c. down: chagren-ita, sen-kuraj-ig-ita; c. headlong: precipitar; c. off: for-jetar; abandonar; muar; c. lots: lotriar; c. up: sum-igar, adicionar; lansar regardo, regardar; kontemplar; c. out: ejektar.
cast: (n.) (cf. verb) (throw) jeto, lanso; (foundry work) muld-ilo; gis-ajo, -uro; (theat.) la distributi di la roli; la rol-o, -i; la aktori; (manner) aspekto, mieno: (stucco work) krepis-uro; to have a cast in the eyes: strab-esar; c. iron: gis-fero; c.-off clothes: anciena vesti, vest-ach-aro, forjet-ita vesti.
castanet: kastanyet-o, -i.
castaway: naufraj-inta, -into.
caste: kasto.
castellated: (with battlements) krenel-iz-ita; (castled) kastel-ala, -atra.
caster: (on furniture) rot-eto; (cruet) kondiment-uyo.
castigate: punisar (per bastono); flogar; baston-agar; -ation: flogo, punis-(ad)o; (fig.) reprimando.
casting: gis-ajo, -uro; muld-uro; (throwing) jet-(ad)o, lans-(ad)o; c. vote: decid-anta voto.
cast iron: gis-fer-o, -a.
castle: kastelo; (chess) turmo; c.s in the air: kasteli en aero, kimera kasteli; to c.: (in chess) (intr.) roquar.
castor: (animal) kastoro; (beaver hat) kastor-chapelo.
castor oil: ricin-oleo; c.-o. plant: ricino.
castrate: kastrar.
casual: (fortuitous) kazuala; (careless) sen-sucia; c. ward: acident-chambro, kazual-fako.
casualty: (accident) acident-o, (victim) -ito; (loss) perdo; return of c.s: listo di morti, di vund-iti, di milit-ala kaptiti.
casuist: (in cases of conscience) kazuisto.
casuistry: kazuistiko.
cat: kat-o, -ulo, -ino; angora c.: “angora-” kato; tiger c.: (African) servalo; c.-o-nine-tails: non-ople flog-ilo; c.-like: kat-atra; like c. and dog: quale la kato e la hundo, disput-ema, des-harmoni-oza; c. block: (mar.) ankro-pulio; c.nap: dorm-eto; let the c. out of the bag: expozar sekret-ajo.
catachresis: katakrezo.
cataclysm: kataklismo.
catacomb(s): katakombo, -i.
catafalque: katafalko.
catalepsy: katalepsi-o; -tic: -ala; -ika.
catalog(ue): katalogo, -izar.
catalpa: (tree) katalpo.
catalysis: katalizo.
catalyze: katalizar.
cataplasm: kataplasmo.
catapult: katapulto.
cataract: (all senses) katarakto.
catarrh: kataro.
catastrophe: katastrofo.
catch: (v.) (grasp) sizar, prenar; (capture) kaptar, arestar, halt-igar; (overtake) rajuntar; (ensnare, captivate) kaptacar, facinar; (take as a disease) kapt-esar (da), pren-esar (da kataro, e.c.); (surprise) surprizar; (c. a train) abordar, arivar justa-tempe (por la treno); (fig.) prenar, uzar (treno); c. the eye: renkontrar la okulo (di), kaptar la atenco.
catch: (n.) (seizure) sizo, preno, kapto; (snare) kapt-ilo, tromp-ilo; (a stopping instr.) halt-ig-ilo, freno; (latch, hasp) klinko; (spring catch) kliko; (of fish) pesk-ajo; (in the voice) halt-et-o, -i (en la parol-ado).
catcher: (as in baseball) bul-ri-jet-anto, -ero.
catching: kontagi-ema, infekt-ema, -iva; sedukt-anta, facin-anta.
catchpenny: naivo-kapt-ilo; chip-ach-ajo; ruzo.
catchword: populara frazo (od, vorto); (cue) memor-vorto, repet-vorto.
catchy: tromp-ema; lur-ema; interupt-ita, hezit-anta, -ema.
catechism: katekismo.
catechize: katekiz-ar; -chist: -ero, katekism-ero.
catechu: kachuo.
catechumen: katekumeno.
categorical: (absolute) absoluta; (certain) certa,ferma; (philos.) kategor-ika.
category: kategorio, klaso.
cater: (manjo-) provizar; -er: proviz-anto, -ero, -isto.
caterpillar: raupo.
caterwaul: (intr.) miaul-ar, -achar.
catfish: siluro.
catgut: katguto.
cathartic: purg-iva, -ivo, lax-ig-iva, -ivo.
cathedral: katedralo.
catheter: katetero.
cathetus: (geom.) kateto.
cathode: katodo.
Catholic: katolik-a, -(ul)o; -licism: -ismo; -licity: -eso; -lics: (as a body) -aro; C. church: (establishment) katolika eklezio, (a single church) katolika kirko.
cation: (chem.) kationo.
catkin: amento.
catoptrics: katoptriko.
cattish, catlike: kat-atra, felin-atra.
cattle: bov-i, -aro; c. pen: bov-fak-eyo; c. shed: bov-eyo, -stablo.
caucus: (U.S.) privata (od, preliminar-a) kunveno politik-ala; (England) direkt-anta komitato politik-ala.
caudal: kaud-ala.
caught: kapt-ita (cf. catch).
cauliflower: flor-kaulo.
cause: efekt-igar, produktar, obligar; igar (cf. suffix -ig-); c. sorrow to: chagren-igar (ulu); c. to be punished: punis-igar; c. abortion: abort-igar; c. injury to: detriment-ar.
cause: (n.) (which produces an effect) kauzo; (affair) afero; (origin) origin-o, fundamento; motivo; (undertaking) entraprezo; (law) proceso, afero; first c.: prima kauzo; act without c.: agar sen-motive; to make common c. with: federar su kun; to show c.: expozar la neces-eso (od, motivo); c. to believe: motivo por la supozo, igar kredar; c. a thing to be done: igar ulu facar, fac-igar ulo (da ulu).
causal, causative: kauz-ala, -ig-anta.
causality: kauz-eso, -aleso.
causation: efekt-igo, kauz-igo, -esko.
causeless: sen-kauza, sen-motiva.
causeway: choseo.
caustic: (adj.) kaustika (also fig.); mord-ema, korod-iva; c. curve: kaustiko; (noun) korod-ivo, kaustik-ajo; lunar c.: arjent-o-nitrato.
cauterize: kauter-izar.
cautery: kautero.
caution: (to warn) avertar, exhortar; (prudence) prudent-eso, pre-sorgo; (security, bail) kaucion-o(-sumo); -ary: exhort-ema, avert-ema; -tious: cirkonspekta, pre-sorg-anta, -ema, -oza; to be -tious: pre-sorgar.
cavalcade: kavalk-ant-aro.
cavalier: (adj.) mond-um-atra; superb-a, aroganta; (n.) (horseman) kavalk-anto, -ero, -isto; (escort) akompan-anto.
cavalry: kavalri-o; -man: -ano.
cavatina: kavatino.
cave: (v.) (sub-)kav-igar, exkavar; (intr.) kav-esar; c.-in: (tr., intr.) sinkar, (intr.) falar, (intr.) krular; (fig.) cedar.
cave: (n.) kavern-o, -eto.
cavern: kavern-o, -eto; inhabitant of c.: kavern-ano, troglodito; -ous: kavern-ala, -oza, (of sounds) -atra.
caviar: kaviaro.
cavil: (intr.) shikanar, (intr.) diskut-achar, rezon-achar, frivole objecionar.
cavity: kav-ajo, truo, foso, sink-uro; to make a c.: kav-igar, exkavar, fos-igar.
caw: (intr.) kroasar.
cayenne pepper: papriko.
cease: (intr.) cesar; (tr.) -igar; -less: sen-cesa.
cedar: (tree) cedr-o; c. wood: -o-ligno.
cede: cedar (ulo ad ulu).
cedilla: cedilio.
cedrate: cedrato.
cedula: cedulo.
ceiling: plafon-o, (the act) -izo.
celebrate: (a marriage, anniversary, Mass) celebrar; (a festival) (intr.) festar.
celebrant: (of Mass) celebr-anto, -ero.
celebrated: (famous) fam-oza; (rites performed) celebr-ita.
celebrity: fam-o, -oz-eso; (person) fam-oza, glori-oza.
celerity: rapid-eso.
celery: celerio; wild c.: apio.
celestial: ciel-ala; (angelic) anjel-ala, -atra; (Chinese) Chini-ana.
celibacy: celib-eso.
celibate: celib-a; -o, -ulo, -ino.
cell: (all senses) celulo; (compartment) fak-eto, celulo; (bees) alveolo, abel-celulo; (milit. and police) karcer-chambr-eto, celulo; to put into c.s: en-celul-igar.
cellar: kelero; sub-ter-etajo.
’cello: violoncelo.
cellular: celul-ala, -oza.
celluloid: celuloido.
cellulose: celuloso.
cement: (building) cement-o, -pulvero; (to work c.) -agar, (to cover with) -izar; (metals) cementacar; (fig.) (intr.) koherar; reinforced c.: fer-iz-ita (od, armatur-iz-ita) cemento.
cemetery: tomb-eyo, (large) nekropolo; en-ter-ig-eyo.
cenobite: cenobito.
cenotaph: cenotafio.
cense: incens-izar.
“cense”: (taxation) censo.
censer: incens-iz-ilo.
censor: (of mail, books, plays) censur-anto, -ero, -isto; (Roman) censoro; (critic) kritik-anto, -ero; kondamn-anto.
censorious: kritik-oza, -acha; blam-ema, kondamn-oza.
censorship: (of mail, etc.) censur-(ad)o.
censure: (blame) blamar; kondamnar; kritikar.
censurable: blam-inda; censur-ebla, -inda.
census: kont-ado, nombr-iz-(ad)o (di la habit-ant-aro); (the record) kont-ad-uro; to take a c. of: kontar, nombr-izar.
cent: (coin) “cent” (pl. -i); (in interest or fractional part) cento; three per c.: tri po cento.
centare, centiare: centiaro.
centaur: centauro.
centaury: centaureo.
centenary: cent-yar-a, -o.
centenarian: cent-yar-ulo, -ino.
centennial: cent-esma aniverario.
center, centre: (also fig.) centro; (middle) mezo; (v.) centr-igar, -izar; konvergar ad (od. pozar en) centro; koncentrar, gravitar (intr.); c. of gravity: baricentro; c. bit: turn-bor-ilo.
centesimal: centezimala.
centigram: centigramo.
centilitre: centilitro.
centimeter, centimetre: centimetro.
centipede: skolopendro; (millepede) miriapodo.
cento: centono.
central: centr-ala; (fig.) chefa.
centralize: centr-al-igar; (tr., intr.) koncentrar; -zation: centr-al-igo.
centrifugal: centrifug-ala, (v.) -ar.
centripital: centripet-ala.
centople: cent-opla, -oplo; (v.) cent-opl-igar,-eskar.
centurion: centuriono.
century: (time) yar-cento; (Roman, milit.) centurio; half c.: mi-yar-cento.
cephalic: kap-ala.
cephalopod: cefalopodo.
ceramic(s): ceramik-o, -arto; (objects) -ajo.
cerate: cerato.
ceratin(e): keratino.
cerberus: cerbero.
cereal: cereal-a, -o.
cerebellum: cerebelo.
cerebrum: cerebr-o; -bral: -ala.
cerebration: cerebr-ag(ad)o.
cerecloth: sparadrapo, vaxo-telo.
cerement: sepulto-tuko, sudario.
ceremony: ceremoni-o; -nial: -ala; -nious: -ema, oza; to stand on c.: facar la ceremonii.
cerise: ceriz-ea, -koloro.
certain: certa, infalibla; to be c. of: esar certa pri; c. day: ula dio; in a c. place: ul-loke; to make c. of something: cert-igar (ulo); become c.: cert-eskar; his ruin is c.: lua ruino esas infalibla.
certainly: certe, sen-dube.
certificate: atesto, cert-ig-ajo, -uro; konstato; (of a bankrupt) konkordato; c. of birth: nask-ala atesto; c. of marriage: mariaj-atesto; c. of health: atesto di salubr-eso; c. of satisfaction, of good conduct: “satisfecit”.
certification: cert-igo, atest-o, -uro.
certified: (holding a diploma) diplom-iz-ita.
certify: cert-igar, -eskar; (bear witness) atestar; (state after investigation) konstatar, deklarar; c. a cheque: garantiar cheko.
certitude: cert-eso.
cerulean: ciel-blua; azur-oza, -atra, -ea, (artificial) -iz-ita.
cerumen: (ear wax) cerumeno.
ceruse: (white lead) ceruzo.
cervical: kol-ala, nuk-ala.
cervix: kolo; (nape of the neck) nuko.
cessation: ces-o, -igo; halto, pauzo.
cession: cedo.
cessionary: ced-ario.
cesspool: absorbo-puteo, latrin-foso; (sewer) kloako.
cestus: cesto.
cesura, caesura: cezuro.
cetacean: cetaceo.
chafe: (rub, as the hands) fricionar; (cables, etc.) lacer-(et)ar; (irritate) iritar, irac-et-igar; (gall) exkoriar, skrachar, sen-peligar.
chafer: (cock c.) melolonto; (horn beetle) skarabeo.
chaff: (banter) mok-etar, joke-mokar; jokar.
chaff: palio-reziduo, -for-jet-ajo; glumo.
chaffer: marchand-ar, -ado.
chaffinch: finko.
chafing-dish: plad-varm-ig-ilo.
chafing-mat: (nav.) balderno.
chagrin: (sorrow mixed with anger) (tr., intr.) despitar; (grieve, suffer mentally) (intr.) chagren-(es)kar; (vex) vexar.
chain: (lit. and fig.) (c. up) katen-izar, -ligar; (to link together) -igar.
chain: (n.) kateno; (surveying) mezur-kateno; (c. link) katen-ringo; (c. cable) kablo-kateno; c. of events: kateno di eventi; c. maker: katen-if-isto; c. gang: (labor-anta) forcati katen-iz-ita; c. mesh: katen-masho.
chair: stulo, sid-ilo; (of professor) katedro; arm c.: stul-ego; (armed, cushioned) berjero; bath c.: rul-stulo; rocking c.: stul-ego ocil-anta, baskul-stulo; deck c.: longa stulego; sedan c.: port-stulo; to take the c.: (tr., intr.) prezidar.
chairman: prezid-anto, -ero, -isto; to be c. (over): (tr., intr.) prezidar; -ship: prezid-ant-eso.
chaise: kalesh-eto; post c: posto-veturo.
chalaza: chalazo.
chalcedony: kalcedono.
chalet: (mont-ala) kabano, ligna dom(et)o; Suisi-ana dom(et)o.
chalice: kalico.
chalk: kret-izar, mark-izar per kreto; (n.) kreto; (gypsum) gipso; c. crayon: kreto-krayono; -y: kret-a, -oza, -atra; (calcarous) kalk-oza.
challenge: (defy) defiar; (a witness, a juror, a statement) rekuzar; (milit.) klamar “qua (iras) hike” ; (fig.) ecitar (la atenco).
challenge: (n.) (duel) defio; (written, as for a duel) kartelo; (witnesses, statements, jurors) rekuzo, objeciono; (sentinel’s) la “qua hike”.
challenge-cup: chalenjo, trofeo-kalico.
challenger: defi-anto, rekuz-anto.
chalybeate: fer-oza.
chamade: chamado.
chamber: chambro; c. of a gun: fusil-chambr(et)o (od, barel-(et)o; furnished c.: mobl-iz-ita chambro; c. of commerce: chambro komerc-ala (od, di komerco); c. of deputies: chambro di deputati; sleeping c.: dormo-chambro; dark c.: (photog.) kamero obskura; to c. off: pariet-izar; c.ed: pariet-iz-ita; c.maid: chambr-ist-ino (od, serv-ist-ino); c. pot: nokto-vazo.
chamberlain: chambelano.
chameleon: kameleono.
chamfer: bizel-izar; (n.) bizelo.
chamfrain: (kaval-) chamfren-kuraso.
chamois: chamo; c.-coloured: -ea; c. skin: -felo.
chamomile: kamomilo.
champ: (the bit) rodar (la boko-freno); (masticate) mastikar.
champagne: (wine) champanio.
champion: kombatar por, defensar kontre; (n.) champion-o; c. wrestler: lukto-championo; -ship: champion-eso.
chance: (happen) (intr.) eventar; (risk) riskar; c. upon: renkontrar (od, par-venar) hazarde.
chance: (adj.) acident-ala, hazard-ala.
chance: (probability, good or bad) chanco (cf. hazardo, posibl-eso, oportun-ajo, risko, fortun-o); take a c.: probar la chanco, riskar su, konfidar su a la hazardo; the c.s of death: la chanci di morto; by c.: acidente, kontingente.
chancel: santuario.
chancellor: kancelero; c. of the exchequer: ministro di financo; lord high c.: granda kancelero; -ship: -eso.
chancery: kancelero korto.
chancre: chankro.
chandelier: lustro.
change: (substitute one thing for another, as: c. clothes) (tr., intr.) chanjar; (c. the form of) transform-ar; (transpose the order of, as cards in a pack) permutar; (c. for the worse) alterar, (exchange) kambiar; (vary) variar; (cf. substitucar, remplasar); c. clothes: chanjar vest-aro; c. colour: chanjar koloro; c. a train: prenar altra treno; chanjar treno; c. thoroughly: revolucionar; I have now c.ed my mind: me nun pensas altre; c. of moon: chanjar la fazo di la luno; six c.s of linen: sis rezervo-peci di linjo; c. of life: ment-ala e fizik-ala stando (od, vari-ado) inter la evi: 12 – 16 e 40 – 55.
changeable: chanj-anta. -ema, -ebla; vari-ema, ne-konstanta, (colours) kolor-vari-anta.
changeableness: vari-ema karaktero, ne-konstant-eso, mov-ebl-eso, ne-fix-eso.
changeless: sen-chanja, ne-vari-ebla, -iva.
changer: (of money) kambi-isto.
changeling: infant-eto substituc-ita.
channel: (excavate) exkavar; (dike) dig-izar; (a river) kanal-igar; (furrow) sulk-izar; (arch., carp.) kanel-izar, ranur-izar.
channel: (n.) kanel-o, -eto; (arch., carp.) kanelo, ranuro; (river) lito; (fig.) voyo; (harbour) pas-eyo, en-ir-eyo; (strait) mar-ala stret-ajo.
chanson: kansono.
chant: (plan-)kantar.
chantrelle: (bot.) kantarelo.
chaos: (pr. and fig.) kaoso; -otic: -ala, -atra.
chap: (dermo-) krevisar, divenar aspera e fend-et-oza.
chap: (dermo-) krevis-uro; (lad) puer-ulo; (man) (yuna) hom-ulo, kerlo.
chapeau: chapel-o; (plumed c.) -o plum-izita.
chapel: kapelo.
chaperon: akompanar, protektar; duen-agar; (n.) dueno, protekt-ant-ino.
chapfallen: sen-kuraj-ig-ita; sham-oza; depres-oza, -ema.
chaplain: kapel-estro, armeo-kleriko, milit-nav-ala-kleriko.
chaplet: chapleto; (cf. girlando, rozari-o, koliaro).
chapter: (book) chapitro; (church) kanonik-aro; (society) soci-eto fili-ala, branch-soci-eto.
char: (make like charcoal) karbon-igar, -eskar; (scorch) brul-etar.
charabanc: benko-veturo.
character: (person, thing) karaktero; (letter, sign) litero, signo; (role) rolo; (reputation) reput-o, -eso; (moral force) fort-eso etik-ala; (vigor) vigor-o; (quality) qual-eso, genero, speco, tipo; good c.: bona karaktero; he is quite a c.: il esas vera original-o; what sort of a c. is she? she is a bad c.: Quala muliero (od, quala speco di homino) esas el? El esas mala muliero (od, havas mala karaktero); give a c.: (to servants) donar atesto pri karaktero; in the c. of: kom.
characteristic: (adj.) karakter-iz-iva, disting-iva; (n.) karakter-o, -iz-ivo; traito, propr-ajo, disting-ivo; (if logarithms) karakteristiko.
characterize: karakter-izar, distingar.
characterization: karakter-izo, distingo.
charade: sharado.
charcoal: ligno-karbono; c. pencil: fuzen-krayono; c. sketch: fuzen-desegn-uro.
charge: (load by means of something: vehicle, a person, a gun) charjar; (to load goods, burdens) kargar, (Ex.: On kargas vari sur veturo e charjas veturo per vari); (accuse) akuzar; (command) imperar, komandar, postular; (in trust) konfidar; (empower) komisar; (impute) imputar; (attack) asaltar; (debit) debet-igar; (make to pay) igar pagar; kustar; (a jury) donar instrucion-o, -i (ad).
charge: (n.) (load) karg-ajo, port-ajo; (custody) gardo, respons-iveso; devo, ofico; (order) impero, komando; instruciono; (commission) komiso; (accusation) akuz-o, -ajo; (cost, expense) kusto, preco, spens-i, -ajo; (assault) asalto; (debit) debeto; (of a gun) paf-ajo; kartocho; (pastor-ship) pastor-eso; to give in c.: arest-igar; to take in c.: arestar; to be in c. of: gardar; direktar; to sound the c.: son-igar por asalto; free of c.: gratuita, sen-paga.
chargeable: akuz-ebla; imput-ebla; impost-ebla.
charge d’affairs: legato.
charger: (horse) kavalrio-kavalo; (person) asalt-ero; charj-isto, -ero; (instr.) charj-ilo.
charges, scale of: preci, kusti; tarifo.
charily: pre-sorg-ante, cirkonspekte, prudente.
chariot: char-o; -eer: -(duct)isto.
charitable: karitat-ema, -oza, almon-oza, -ema; (lenient) indulg-ema, ne-severa.
charity: karitato, bon-volo, bon-fac-em-eso; (alms) almono; (leniency) indulg-em-eso; sister of c.: fili-ino di karitato.
charlatan: sharlatan-o; to be a c.: -esar; -ry: -eso, -ajo.
charlock: (bot.) sinapo sovajo.
charm: (delight) charmar, delektar; (by magic and fig.) sorcar; (enchant) charm-egar, ravisar; (to be) charm-esar, joyar (pri).
charm: (n.) charm-o, -eso, agreabl-eso; (gracefulness) gracio; (trinket) berlok-o; (by magic) sorc-o, -ajo, -ilo; (lucky piece) talismano; charms: (pleasant side of) agreabl-aji; (feminine) sedukt-ili; to break the c.: ruptar la sorco.
charming: charm-anta, -iva, ravis-anta, -iva, facin-anta, sedukt-anta.
charnel house: ost-eyo.
chart: mapo.
charter: (nav.) fretar; (granting special rights) charto; c. party: fret-kontrat-o; -er: fret-anto, -ero.
chartreuse: (liqueur) kartuzio-liquoro.
charwoman: dom-labor-ist-ino.
chary: (disinclined) ne-inklin-ita, ne-favor-oza (ad); (cautious) sorg-ema, prudenta, cirkonspekta.
chase: (hunt) chasar; (pursue) persequar; sequar; (engrave) grabar, cizel-agar, boselar; c. away: for-pulsar.
chase: (n.) (hunt) chas(ad)o, (hunters, collect.) chas-ant-aro; (place) chas-eyo; (thing chased) chas-ajo; (of cannon) fusto; wild goose c.: ne-utila chaso (od, persequo).
chasm: brech-ego, abismo; profund-ajo.
chassis: fram-o, -aro.
chaste: chasta, pudor-oza, pura, virga.
chastity: chast-eso.
chasten: diciplinar (per puniso), punisar; represar; (humiliate) humil-igar, -eskar.
chastize: punisar, flogar, batar.
chasuble: chazublo.
chat: (inter-)konvers-etar.
chateau: kastelo.
chatelaine: (ornament) zono-kateno; (lady of castle) kastel-mastr-ino.
chattel: (mov-ebla) posed-ajo; (real) imobl-o, -i.
chatter: (persons, birds) (intr.) babil-ar, -etar, -achar; (teeth) klakar (pro kold-eso); c.-box: babil-emo, -acho.
chatty: konvers-ema, parol-ema, babil-ema.
chauffeur: automobilo-dukt-isto, motor-(serv)isto.
chauvinism: shovin-ismo.
chauvinist: shovin-ist-a, -o.
chaw: (as of tobacco) mastik-ajo.
cheap: chip-a; -en: -eskar, -igar; -ness: -eso.
cheat: (deceive) trompar; (defraud) fraudar; (swindle) eskrokar; (entrap) atrapar; (dupe) dup-igar; -er: eskrok-anto, -ero, fripono.
check: (hinder) inhibar; (stop) halt-igar; (restrain) retenar, brid-igar; (control by verification) verifikar, kontrolar; (in chess) shakar; (by marks) not-izar, mark-izar; (checker) quadrat-izar.
check:
(n.) cf. verbal forms; (pattern) (stofo, telo, desegno) quadrat-iz-ita; (with marks) not-iz-ajo, -uro; kontrol-marko; (play token) ficho; (finan.) cheko; mandato; (ticket) kontrol-bilieto; (ledge, as a door) falco; c. book: cheko-kayero; roll-call c.: kontrol-voko; c. string: tir-kordono.
check:
(in chess and fig.) shakar; fali-agar, vinkar; (n.) mort-shako.
checker:
quadrat-izar (cf. bunt-izar, mark-izar, stri-izar).
checker:
(n.) (a square) quadrato; (person) kontrol-ero, -isto, -mark-iz-isto, -ero; (game) dam-i, (one c.) dam-o, (to play) ludar dami; c.board: damo-planko; c. wise: quadrat-ope, -iz-ita.
cheek:
(anat.) vango; (fig.) sen-sham-eso; c.bone: zigomato; full c.ed: vang-oza; c. pouch: vango-sako; -y: impertinenta.
cheep:
gorge(et)ar.
cheer:
(acclaim) aklamar, voco-salutar; (encourage) kuraj-igar, ri-fort-igar; c. up: gay-igar, joy-igar; konsolacar, des-enoy-igar.
cheer:
aklamo, voco-saluto, viv-klamo; gay-eso; kurajo; -ful: gaya; -fulness: kontent-eso, gay-eso; -less: trista.
cheese:
fromajo; cream c.: kazeo, krem-kazeo; c. maker: fromaj-if-isto; c. seller: -vend-isto.
cheeseparing:
(niggardly) avar-a, -acha; spar-eg-ema.
cheetah:
gepardo.
chef:
chef-koqu-isto.
chef-d’oeuvre:
maestro-verko.
chemical:
kemi-ala, ajo.
chemise:
kamizo.
chemisette:
kamiz-eto.
chemist:
(scientist) kemi-isto; (pharmacist) farmac-isto, apotek-isto; c. shop: apoteko.
chemistry:
kemio.
cheque:
cheko.
chequer:
(tr., intr.) (vary) variar.
cherish:
afecionar, konservar; nutrar, entratenar; prizar.
cherry:
ceriz-o; (c. coloured) -ea; (tree) -iero; wild c.: meriz-o, -iero; c. stone: cerizo-kerno; c. laurel: ceriz-lauro; heart c.: guindo; c. brandy: ceriz-ratafio.
cherub:
kerubo; -ic: -ala, anjel-ala, -atra.
chervil:
cerfolio.
chess:
(pieces) shak-o, -i; (the game) shak-lud-o, -ar; c.board: shak-planko; c.man: shak-o, -o-peco.
chest:
(breast) pektoro (cf. torako,torso); (box) kesto. buxo; (trunk) kofro; (bureau) komodo; broad c.ed: larj-pektora.
chestnut:
(edible) kastano; (European) marono; horse c.: kaval-kastano; c. tree: add -iero; c. coloured: kastan-ea, -bruna; maron-ea; that’s a c.: to esas ev-oza joko.
cheval-glass:
person-spegul(eg)o.
chevalier:
kavaliero.
chevron:
chevrono.
chew:
mastikar; (c. and swallow) manjar; (a cud) (tr., intr.) ruminar; a c.: mastik-ajo.
chiaroscuro:
klar-obskur-a, -o.
chic:
chik-a, (n.) -eso; segun-mod-a, -eso.
chiasolite:
maklo.
chicanery:
shikan-(ad)o, -em-eso; (v.) shikanar (ulu, pri ulo).
chick
(en): han-yun-et-o, -ulo, -ino; Mother Carey’s c.: tempesto-petrelo; c. house: han-eyo, -dom-eto; c.-hearted: poltrono, timida.
chick-pea:
garbanzo.
chicken-pox:
variol-eto.
chicory:
cikorio.
chide:
reprimand(et)ar, reprochar.
chief:
(adj.) (cf. precipua, esencale, unesma); (relating to the c.) chef-ala; (leader) cf. estro, chef-o; (to be) chef-esar; (leadership) chef-eso; c. engineer: chef-injenioro; c. priest: chef-, arki-sacerdoto; c. thing: chef-ajo, -a kozo, precipu-ajo; chiefly: precipue.
chieftain:
(of a clan) klan-estro; (gen.) chef-(ul)o.
chignon:
chiniono.
chigoe:
chigo.
chilblain:
frost-infl-uro.
child:
(to the age of about seven) infant-o, -ulo, -ino; (baby) infant-eto; (seven to fifteen years) puer-o, -ulo, -ino; (descendant) fili-o, -ulo, ino; -id-.
childbed, to be in:
esar partur-anta, -onta.
childbirth:
parturo, akusho; woman in c.: partur-int-ino.
childhood:
infant-eso, puer-eso.
childish:
infant-ala, -atra; puer-ala, -atra; to become c.: -eskar.
childishness:
(act) infant-ajo; puer-al-ajo, (quality) -al-eso.
childless:
(homi) sen-infanta.
childlike:
infant-atra, fili-atra; naiva, kandida, inocenta.
chill:
(tech.) frigor-et-izar; frost-etar; (plu-)kold-igar; (a hot body) des-varm-igar; (to become) add -eskar; (fig.) sen-kuraj-igar, -eskar; diminutar.
chill:
kold(et)eso, -esko; cold c.: kolda fremiso; to take a c.: fremisar pro kold-eso, havar kolda fremisi; -y: kold-ig-anta, koldo-sent-ema.
chime:
(the bells) klosh-aro; (the music) klosh-ario, -muziko, (v.) klosh-ple-ar, -son-igar; (fig.) (intr.) harmoniar.
chimera:
kimer-o; -rical: -a, -ala, -atra, -ema, ne-praktik-ala, vizion-era, -ema.
chimney:
kameno; (of lamp) lampo-kameno; c. flue: kamen-tubo; c. piece: kameno-mantelo; c. pot: kamen-tub-mitro; c. stack: korpo di kameno; c. sweep: kameno-skrap-ero, -isto.
chimpanzee:
chimpanzeo.
chin:
menton-o; protruding c.: -o sali-anta; double c.: -o du-pada; c.-strap, -band, -piece: -umo.
china:
porcelana; c. clay: kaolino; c. ware: (crockery) fayenco.
chine:
(of beef) fileto, spin-o, -ajo, -peco.
Chinese:
Chini-ana, -ano; (things) -aji, -objekti.
chink:
krevis-et-uro, fend(et)uro; (of metals) tinkl-et-ado (di monet-peci).
chintz:
indieno.
chip:
span-igar, -eskar, -o; (to break) rupt-etar; (chop) hak-etar; (cf. rabot-uro, splito, fragmento).
chiragra:
kiragro.
chiromancy:
kiromancio.
chiropodist:
pedo-kurac-isto.
chiropter:
kiroptero.
chirp:
(intr.) pipi-ar, -(ad)o; (intr.) gorge-ar, -(ad)o.
chirurgery:
kirurgio.
chisel:
cizel-ar; (cf. grabar, xilografar, skultar); (n.) cizel-ilo; -ing: cizel-o, -uro.
chit:
(of a girl) (hoyden) bub-ino; (sprout) jermo.
chit-chat:
babil-ado.
chitin:
(biol.) chitino.
chivalry:
(quality) kavalier-eso, (group) -aro; -rous: -ala, -atra, galanta, brava, polita, jenerosa.
chive:
cibol-eto.
chlamys:
klamido.
chloric acid:
klor-at-acido.
chlorate:
klor-ato.
chlorine:
(gas) kloro.
chloroform:
kloroform-o, -agar, -izar.
chlorosis:
kloros-o; -rotic: -ala (of disease) -ika, -iko (of persons).
choana:
choano.
chock:
(wedge) koni-o, -agar; c. full: tote plen-ig-ita.
chocolate:
chokolad-o, (coloured) -ea.
choice:
(adj.) bon-ega, selekt-ita, eleganta, ecel-anta.
choice:
(n.) (act) selekt-(ad)o, elekt-(ad)o; alternat-ivo; (thing) -ajo; prefer-ajo.
choir:
(singers) kor-o, -kant-aro; (place) kor-eyo; c. boy: (chorister) kor-ista puero; c. leader: kor-estro.
choke:
(tr., intr.) (stifle) sufokar; (throttle) strangular; (suppress) supresar; (obstruct) obstruktar; (stop up) stopar.
choke-damp:
mefito.
choler:
irac-o, -em-eso; -ic: -ema.
cholera:
koler-o.
cholerine:
(med.) kolerino.
choose:
selektar, elektar; preferar.
chop:
(off) (de-) tranchar; (with axe, etc.) (for-)hakar; (make a surface cut in) sekar; (mince) hachar; c. logic: rezon-ach-(ad)o.
chop:
(of mutton etc.) kotleto; (act of cutting) trancho, hako; (part cut off) tranch-ajo, hakuro; (slice) loncho.
chopfallen:
depres-ita, sham-oza.
chophouse:
restor-erio, manj-erio.
chopper:
hako-kultelo, (axe) hak-ilo; (hatchet) hak-il-eto; (cleaver) fend-ilo; (for mincing) hach-ilo.
choppy:
(of sea) tumult-et-oza, ond-agit-ata, ond-plaud-oza; (of wind) chanj-ema, vari-ema.
chopsticks:
manjo-baston-eti.
choral:
kor-ala, kor-kant-ala; (n.) kor-kanto.
chord:
(of music) harmoni-o, -oza konkordo, (intr. v.) harmoniar (kun) (intr.) konkordo; (rope, string) kord-o, -eto; (geom., arch.) kordo.
chore:
task-eto.
chorea:
(St. Vitus dance) koreo.
chorist
(er): kor-ano, -kant-ero, -isto; (leader) kor-kant-estro, kantoro.
choroid coat:
(of eye) koroido.
chorus:
(song) kor-kanto; (refrain) refreno; (singers) koro, -kant-ant-aro; to sing in c.: kantar kore.
chrestomathy:
krestomatio.
chrism:
krismo.
Christ:
Kristo; after C.: pos Kristo (p. K.); before C.: ante Kristo (a. K.); C. like: Krist-atra.
christen:
(baptize) baptar, (name) pre-nom-izar.
Christendom:
(world) Kristan-mondo; (members) Krist-an-aro.
Christian:
Krist-an-o, -a, -ala; C. name: pre-nomo, bapt-ala nomo.
Christianity:
(doctrine) Krist-an-ismo; (quality, state) Krist-an-eso.
Christianize:
Krist-an-igar.
Christmas:
Kristo-nask-o, -ala; C. box, gift: Krist-nask-ala buxo (od, donac-ajo); C. tree: Krist-nask-ala arboro.
Christology:
Kristo-teologio.
chromatic:
(mus., opt.) kromatika.
chrome, chromium:
kromo; c. yellow: krom-flava, krom-koloro.
chromolithograph:
kromolitograf-uro; to make c.: (intr.) -ar.
chromosome:
(biol.) kromosomo.
chromotype:
kromotyp-ar, -uro.
chromotypography:
(to print in) kromotypografar.
chronic:
kronika.
chronicle:
kronik-o, to c.: -igar, registr-ar, raportar.
chronology:
kronologi-o, -gical: -ala.
chronometer:
kronometro.
chrysalis:
krizalido.
chrysanthemum:
krizantemo.
chubby:
repleta, gras-eta; (of cheeks) vang-oza.
chuck:
(pat, tap) frap-etar; (throw) jetar, lansar; c. up: abandonar; (wedge) konio, inkastr-ajo; drill c.: mandrino.
chuckle:
guturo-ridar, ridar represe; c. head: stult-(ul)o.
chum:
intim-(ul)o; kun-lud-anto, -ero; kun-viv-anto; -my: intim-a, -es-ema.
church:
(building) kirko; (institution) eklezio; -man: eklezi-ano; c. warden: presbiteri-ano; c. yard: kirko-korto; tomb-eyo; bosom, pale of the c.: gremio di l’eklezio; c.ing: (after childbirth) partur-benediko.
churl:
des-afabl-(ur)o, grosier-(ul)o; -ish: des-afabla, des-polita.
churn:
(make into b.) butr-ifar, -igar; (stir violently) agitar, quirlar; (for buttermaking) butr-if-ilo.
chute:
longa trog(eg)o inklin-ata.
chyle:
chilo.
chyme:
chimo.
cianhydric:
cianhidra.
cibol:
cibolo.
ciborium:
ciborio.
cicada:
cikado.
cicatrice:
cikatr-o; -trize: -igar, -eskar.
cicerone:
guid-anto, -isto.
cicisbeo:
cicisbeo.
cider:
cidro.
cigar:
sigar-o; c. holder: sigar-iero; c. box: -uyo, -buxo; c. maker: -if-isto.
cigarette:
sigar-eto.
cilia:
cilii.
ciliary:
(anat., biol.) cili-ala; (anat.) ciliara.
cilice:
(haircloth) cilico.
cilium:
cilio.
Cimmerian
(darkness) : tenebro profunda.
chinchona:
quino, (tree) -iero; -ness: -ik-eso.
cincture:
zono.
cinder
(s): (ashes) cindr-o, -i; (clinker) eskarbilo; to reduce to c.s: cindr-igar.
cinema:
cinemo.
cinematograph:
(act, result) cinematograf-(ad)o, -uro; (v. tr., intr.) -ar; (instrument) -ilo.
cineraria:
(bot.) cinerario.
cinerary:
cindr-ala, -oza, -atra.
cinnabar:
cinabro.
cinnamon:
cimam-o, (tree) -iero.
cipher:
(nought) zero; (number) cifro; (secret code) chifro (cf. kripto-grafo); (person of no account) sen-valor-(ul)o; (monogram) monogramo; to translate from c.: des-chifrar.
cipher:
(calculate) kalkular; (add c.s to) cifr-izar; (put into secret c.) chifrar.
cippus:
cipo.
circinate:
circinata.
circle:
(gen.) (tr., intr.) turnar; (on an axis) (intr.) rotacar; (c. around an external point) jirar, rond-irar, movar cirkle; (hoop) ring-izar; (encircle) cirkondar; (beset) cernar.
circle:
(n.) (geom.) cirklo; (ring) rond-o, -ajo; (sphere of activity) medio; (zone, girdle) zono; squaring of a c.: quadrat-igo di cirklo; eyes with blue c.s: okuli blu-cern-ita; vicious c.: vici-oza cirklo; half c.: mi-cirklo.
circlet:
ringo, cirkl-eto.
circuit:
(travelling) cirkuito, rond-iro; turo; (district) distrikto; (revolution) turno, rotaco, jiro; short c.: (elec.) kurta cirkuito.
circuitous:
cirkuit-a, -ala; ne-direta; (of speech) perifraz-oza, -ema.
circular:
(adj.) ronda, cirkl-a, -ala, -atra; ne-direta; (n.) (notice) cirkulero; buletino; encikliko.
circularize:
for-sendar cirkuleri; (make circular) cirkl-igar.
circulate:
(move around) (intr.) cirkular; rond-irar; (move in circle) jirar; -ation: cirkul-(ad)o, -igo; (papers) nombro de exempleri vend-ita; to put money int c.: monet-igar.
circumambient:
cirkond-anta, media.
circumsize:
cirkonciz-ar; -cision: -o; c.ed (person): -ita, -ito.
circumference:
cirkl-kurvo, periferio, cirkuito.
circumflex:
(accent) cirkonflex-a, -o.
circumjacent:
cirkum-vicina, -jac-anto.
circumlocation:
perifrazo, ambajo.
circumnavigate:
cirkum-navigar.
circumpolar:
cirkum-pola.
circumscribe:
(write around) cirkum-skribar; (confine) restriktar, limit-izar.
circumspect:
cirkonspekta.
circumstance:
cirkonstanco; in straightened c.s: en mala pekuni-ala stando; under any c.s: omna-kaze; under no c.s: nul-kaze; extenuating c.s: cirkonstanci tenu-ig-anta; moderate c.s: meza stando (od, situ-eso), rich-et-eso; (v.) plas-izar, lok-izar, pozar.
circumstantial:
cirkonstanc-ala; to state c.ly: detal-igar.
circumstantiate:
detal-igar, -izar; konfirmar, pruvar per la cirkonstanci.
circumvallation:
(fort.) cirkonvalaciono.
circumvent:
akaparar, kaptacar; dup-igar, vinkar per ruzo; barar od impedar per artifico; to be c.ed by: lasar suakapar-esar da; -ion: akaparo; dup-igo, vinko per ruzo; halt-igo.
circumvolution:
cirkonvoluciono.
circus:
cirk-o; c. horse: -o-kavalo.
cisalpine:
cis-alpa.
cissoid:
(math.) cisoido.
Cistercian:
(convent) cisterci-an-eyo, (friar) -ano.
cistern:
cisterno.
citadel:
(also fig.) citadelo.
cite:
(quote) citar; (mention) mencionar; (summon) sumnar, asignar; c. previously: pre-citar.
citation:
(act) cit-o, (text cited) -ajo; (author cited) -ato; (summons) sumn-o, asigno.
cithara, cithern:
citaro.
citizen:
civit-ano; (resident) habit-anto, -ero; fellow c.: sam-civit-ano, sam-stat-ano, sam-land-ano, sam-urb-ano; -ship: civit-an-eso; to confer the rights of a c. on: civit-an-igar; nacion-al-igar.
citron:
(lime) citron-o (cf. limono, cedrato); (tree) -iero; (coloured) -ea; c.juice: citron-suko.
city:
urb-o, -ego, -eto; (ancient part of) civito; c. hall: urbo-domo.
civet-cat:
civeto.
civic:
civism-ala, civit-an-ala; c. spirit: civismo; c.s: cienco di urb-ala guvern-ado.
civil:
(opp. of milit., relig., criminal) civila; (of citizens) civit-an-ala, civila; (polite) polita, jentila, afabla; (municipal) municip-ala; c. marriage: civila mariajo; c. engineer: konstrukto-injenioro; c. servant: stat-ofic-isto; c. service: civila stato-serv(ad)o; c. war: interna milito; c. code: civila kodexo; c. condition (social status): civila stando.
civilian:
civil-(ul)o; borgezo.
civility:
(quality) polit-eso, (act) -ajo.
civilize:
civilizar; to be c.ed: civil-iz-esar, (become) -it-eskar.
civilisation:
(in the arts and sciences) civiliz-(ad)o, -eso; (intellectual, social) kulturo.
civilized:
civiliz-ita; human-ig-ita; kultur-ig-ita; c. person: civiliz-ito.
civilizing:
civiliz-anta, -ema.
civism:
(civic spirit) civismo.
clack:
(clap, smack) (intr.) klakar; (clank, clatter) (intr.) kliktar; (babble) (intr.) babilar.
clad:
vest-iz-ita.
claim:
(demand) postular; (lay claim for compensation, reward, what is due, etc.) reklamacar; (be a pretender to a throne, etc.) pretendar; (c. one’s own, demand back) revendikar; (affirm) asertar, alegar; (patch of land, as for mining) parcelo; -ant: pretend-anto, reklamac-anto.
clairvoyance:
(trance) tranco; klar-vido; -ant: klar-vid-(ul)o, klar-vid-anta; lucid-(ul)o, -a; tranc-anto, -ero, isto.
clamber:
(tr., intr.) klimar (des-facile) (sur, super, til).
clammy:
humida e kolda; viskoza.
clamor:
klam-ar, -o; -ous: -oza.
clamp:
(gen.) lig-ilo; pinc-ego; (carp.: to fit in, set in) inkastr-ar, -uro; (cramp-iron) krampon-o, -agar; c. together: add kun-; (of feet) lauta pazi, bruis-oza march-ado.
clan:
(sociol.) klano; (gens) gento; (clique) partis-eto, bando; -nish: klan-atra, -ema; -nishness: klas-tendenc-o, -eso, klan-em-eso; clansman: klan-ano.
clandestine:
sekret-a, -acha; cel-ita.
clang:
(sound loudly) son-eg-(ad)ar, -ego; (resound) reson-igar.
clank:
(clatter) kliktar (intr.).
clap:
(as with the hands) (intr.) klakar; (applaud) aplaudar; (put on quickly) pozar quik (od, rapide); (slap) (manu-) frap(et)ar; (close quickly) klozar rapide; (together) kun-pozar (od, metar).
clap:
(n.) (pat) frap-eto); (as with hands) klako; aplaudo; (cf. thunder) tondro-stroko); (gonorrhea) gonoreo; -per: (instr.) klako-planko; -ping: (manu-) aplaud-ado, (manu)-klak-ado.
claptrap:
stroko teatr-ala, -atra; fola stroko; afektac-ajo, ostent-ajo; make a c. speech: (intr.) boniment-ar, -o.
claret:
klara vino; vino di Bordeaux.
claque:
(of a theatre) (lokac-ita o pag-ita) aplaud- ist-aro.
clarify:
klar-igar; pur-igar.
clarinet:
klarineto.
clarion:
klariono.
clash:
(collide) (intr.) inter-shokar; (clank) kliktar (intr.); (disagree) des-akordar (intr.).
clash:
(n.) see v.; opozo; interfero; difero.
clasp:
(fasten with a c.) agraf-agar (ulo); (grasp) presar; juntar (manui); (embrace) (kloz-)agraf-o (od, buklo); (hands, etc.) manu-preso; embraco; (latch) klinko; c. knife: kultelo fald-ebla; posh-kultelo.
class:
klasifikar, ordinar, rang-izar, lok-izar.
class:
(n.) (all senses) klaso (cf. katagori-o; genero); to be out of one’s c.: esar exter-klasa; an outside, separate c.: exter-klaso; laboring c.: klaso labor-ist-ala; c. struggle: klas-lukto.
classic:
klasik-a, -o; partisan of the c.s: -ano; the c. languages: la klasika lingui.
classify:
klasifikar, asortar.
classmate:
skolo- (od, universitato-) kamardo.
classroom:
skolo-, lerno-chambro.
clatter:
(intr.) bruisar; (intr.) klakar, kliktar; (intr.) (talk) (intr.) babil-ar, -achar.
clause:
(article, stipulation) klauzo; paragrafo; (gram.) membro di frazo.
clavichord:
klavikordo.
claw:
skrachar; gratar; lacerar (per ungli).
claw:
(n.) ungl(eg)o; (of crabs etc.) pinco; c. hammer: martelo dent-iz-ita; to grasp with a c.: unglo-sizar; to cling with c.: unglo-tenar su; (grapnel) grapino.
clay:
argilo; porcelain c.: kaolino; modelling c.: plastilino.
clean:
net-igar; pur-igar; des-fang-izar; sen-kras-igar; (spots, stains) des-makul-izar; (dishes, etc.) lavar, skurar; (shoes) shu-net-igar; (wounds) abstersar.
clean:
neta; pura; c. hands: neta manui; -liness: net-eso; -ly: net-a, pur-a.
cleanse:
see clean.
cleanser:
net-ig-ilo.
clear:
(clarify) klar-igar, -eskar; pur-igar; net-igar; (free) liber-igar, des-intrikar; des-engajar, des-obstruktar; des-inkombrar; (acquit) absolvar; (net gain) ganar (exter la spensi); (void) vaku-igar; (weather) klar-igar, -eskar; (a ship) obtenar depart-permiso; (pass without touching) pasar sen-kontakte; preter-irar; super-saltar, trans-saltar; (pay off, clear up a debt, etc.) quit-igar, -eskar; saldar; c. away: for-prenar; c. off: (finish up) par-finar, par-laborar; c. out: (go away) for-irar, for-kurar; c. for action: preparar por kombato; c. the customs:quit-igar (od, pasar) la dogano; c the table: for-prenar la tablo-utensili; de-prenar la dishi; c. the brow: des-rug-izar la fronto; c. a cape: prete-irar kabo; c. oneself: rehabilitar su; konstatar sua sen-kulp-eso; c. up: (explain) explikar; c. one’s conscience: des-charj-ar sua koncienco.
clear:
(adj.) (in gen.) klara; (of debt) quita, sald-ita; (evident) klara, certa, evidenta; (free) libera; c. cut: di klara konturo; exakta, bona defin-ita; c. headed: ne-konfuza; lucida; sagaca, dicern-anta; -ness: klar-eso; (brightness) bril-eso; lum-oz-eso; (adv.) tote, klompete, klare.
clearance:
liber-igo; quit-igo; des-obstrukto; des-inkombro; (of ship) depart-permiso, portuo-quit-igo.
clearing:
(in a wood) sen-arbor-eyo; agro kultiv-ita; cf. lakuno.
clearing-house:
(finan.) kompenso-chambro (bank-ala), bank-ala liquid-aco-kontor.
cleat:
tako.
cleave:
(split) fendar; (adhere) (intr.) adherar, unionar (kun); glutinar; (crystals, diamonds) klivar; c. completely: par-fendar; -age: fend-uro; -ver: fend-ilo; hako-kultelo.
cleft:
fend(et)-uro; apert-uro, krevis-uro.
clematis:
klematido.
clemency:
klement-eso; indulg-(em-es)o; (weather) dolc-eso; to act with c.: agar indulg-eme(ad ulu); traktar indulg-eme.
clement:
klementa, indulg-ema, pardon-ema, mizerikordi-oza, -ema; dolca (of weather, elements).
clench
see clinch.
clepsydra:
klepsidro.
clergy:
klerik-aro.
clergyman:
kleriko, (priest) sacerdot-o; (protestant) pastoro.
clerical:
(ecclesiastical) klerik-ala; (relating to clerks) komiz-ala; c. error: skrib-eroro; -ism: klerik-ismo; -ist: klerik-ana, -ano, -isto.
clerk:
(of a notary, lawyer, etc.) klerko; (writer, copyist or salesman) komizo; (accountant) kont-isto; (in an office) kontor-isto; ofico-kont-isto, -skrib-isto; (secretary) sekretario; c.ship: add -eso.
clever:
habila, injeni-oza, experta; (witty) esprit-oza.
clew:
(nav.) faldar, volvar (la segli).
clew:
(n.) guid-signo, indico.
cliché:
klish-uro.
click:
klik-etar (intr.); (to go tic-tac) (intr.) tiktakar.
client:
klient-o; -tele: -aro.
cliff:
(as on the sea border) klifo; (hill) kolino; (precipice) precipiso.
climacteric:
kriz-ala (yaro, periodo).
climate:
klimat-o; -tic: -ala.
climatology:
klimatologio.
climax:
kolmo.
climb:
(up, over) (tr., intr.) klimar; (tr., intr.) acensar; (fig.) elevar (su).
clime:
regiono; klimato.
clinch:
(fist) klozar (la pugno); (hand) tenar ferme (od, klemar en la manuo); (grapple) luktar (intr.); (a question, a problem) decidar; solvar; (an argument) konfirmar; (with rivets) rivet-agar, -izar, -ligar; (to tighten, squeeze) klemar.
clinch:
(grapple) lukto; (fastening) lig-ajo, -ilo; krampono.
cling:
adherar (forte); glutinar; koherar (intr.); (fig.) unionar (kun); akrochar su ad; embracar.
clinic:
klinik-o, -al: -ala.
clink:
(intr.) tinkl-(et)ar; (tr.) -igar; (n.) -o, -ado.
clinker:
eskabilo; to c. build: (tr., intr.) klinar.
clinometer:
klinometro.
clip:
(cut) tranchar; (cut short) rekortar; (shear) tondar; (abridge) abreviar, kurt-igar.
clip:
(n.) (the act of shearing) tond-o; (sheared wool) tond-ajo; letter c.: letro-; foli-pinch-ilo.
clipper:
(ship) klipero.
clippers:
(as for sheep) tond-ilo, cizo; (for hair) rekort-ilo.
clipping:
(paper) jurnal-extrakt-uro, -ajo; -s: (cut off) de-tranch-aji.
clique:
band-acho (cf. class).
clitoris:
klitorido.
cloaca:
kloako.
cloak:
mantel-izar; maskar, vel-izar; celar.
cloak:
mantel-o, (short) -eto; (waterproof c. with a hood) gabano; pluv-mantelo; (milit. overcoat) kapoto; (fig.) pre-texto; c. room: (R.R.) pak-(depoz)-eyo, -chambro; (as in theatres) vest-eyo, -iz-eyo.
clock:
horlojo; (= o’clock, see kloko); c.work: horloj-ala mekanismo; c. bell: timbro; to put back the c.: tard-igar la horlojo; wind the c.: (ri)tensar la horlojo; c. tower: klosh-eyo, -turmo.
clod:
(clot) grumelo; (of earth) glebo, ter-bulo.
clodhopper:
rustik-acho.
clog:
(trammel) entravar, impedar, (stop up) obstruktar, stopar; (encumber) inkombrar, embarasar.
clog:
(wooden shoe) ligna shuo.
cloisonne:
emalio pariet-oza.
cloister:
en-klostr-igar; (fig.) inkluzar, sequestrar.
cloister:
(covered arcade) klostro; (covent) kuvento.
close:
(shut) klozar; (stop) stopar, obstruktar; (conclude) konkluzar, finar; (unite) unionar; (grapple) kombat-eskar, lukt-(esk)ar; (agree) konsentar (pri); eceptar; (c. in on) proxim-igar, -eskar (c. in on game) trakar.
close:
(prep.; time, space) proxim, apud.
close:
(adj.) (shut) kloz-ita; (hidden) cel-ita, sekreta; (intimate) intima; (of weather) opres-anta, -iva; (air) sen-mova; stagn-anta; (nearly) proxima; pasable egala; (intense) vigil-anta, alerta; intensa; (reticent) tac-ema, -era; (dense) amas-ig-ita, densa; (miserly) avara, spar-eg-ema; (detailed) detal-ig-ita, preciza; (c. to a surface) reza; c. by: apuda, proxima, (in passing) preter; to be c. by: apud-esar; c.ed season: interdikto-sezono (di chaso).
closet:
konferar (kun ulu private); (shut in) inkluzar.
closet:
(n.) (small room) kabin-eto, (with shelves) armoro; (w.c.) latrino; (private room) chambro privata; konsileyo; dish c.: plad-armoro.
closure:
(parliam.) halt-igar debato (por votar pri).
clot:
grumel-igar. -ifar, -eskar; (tr., intr.) koagular; -ted: grumel-oza; (n.) grumelo, koagul-ajo.
cloth:
(any woven fabric) stofo: (article; a piece of c.) tuko; (linen or not woollen) telo; (woollen) drapo; (cf. kotono, kaliko); (as for billiard tables) tapiso; (the clergy) klerik-aro; table c.: tablo-tuko; to lay the c.: sur-pozar la tablo-tuko; c. trade: drapo-komerco.
clothe:
vest-izar; metar (vesto).
clothes:
vest-i, -aro; bed c.: lit-kovr-il-o, -i; (suit of ready made c.) konfecion-uro (v. tr., intr.) -ar; (one article of c.) vesto; to remove the c.: des-vest-izar, des-metar (vesti); old, worn out c.: frip-o, -i; old c. place, dealer: frip-eyo, -isto; c. bag: vest-sako; valizo; c. press: vest-armoro; c. wringer: sik-igo-mashino.
clothier:
(maker) drap-if-isto, vest-if-isto, vest-tali-isto; (merchant) drap-(od, vest-) vend-isto.
cloud:
(make misty) nub-izar; (overshadow and fig.) ombr-izar; obskur-igar, -eskar; (obloquy) des-kredit-izar.
cloud:
(n.) nubo; (in law) defekto; (fig.) amaso, turbo, mult-eso.
cloud-burst:
subita pluv-ego.
cloudless:
sen-nuba.
cloudy:
nub-oza, -atra, -ema.
clout:
(a piece of cloth) telo; (rag) shifono; (blow) frap-ego; baby’s c.: lanjo; breesh c.: sedo-telo.
clove:
kariofilo.
cloven:
fend-ita; fork-atra; bifurk-anta.
clover:
trifolio.
clown:
klauno, bufono; bonimentar; -ish: bufonatra, klaun-atra; des-jentila.
cloy:
(blunt, cloy) blazar; (surfeit) saturar.
club:
(strike) baston-agar, -batar; (co-operate) (intr.) kooperar, kontributar (ad); (unite with) unionar su, band-igar.
club:
(cudgel) baston-ego; (mace) mazo; (card) trefo; (social) klubo; c. member: klub-ano; c. shaped: tref-atra; c. footed: stump-peda.
cluck:
(intr.) klukar.
clue:
guid-signo; indico; indik-ajo.
clump:
pozar (od, plantacar) bloke (od, sume); grup-igar, amas-igar; (in walking) marchar bruise.
clump:
(n.) grupo, amaso; (tuft) tufo.
clumsy:
(botched) fush-ita; (unskilful) des-habila; (ungainly) ne-gracila, plumpa; (badly built) rude konstruktita.
cluster:
grup-igar, -eskar; grupe dis-pozar; amas-igar; (on a stalk) grap-ifar, -eskar.
cluster:
(fruits, flowers on one stalk) grapo; (tuft) tufo; (gen.) grupo, amaso, asemblo; c. pine: pinastro.
clutch:
(seize) sizar; (hold firmly) ten-egar; (lay hold of) prenar; (squeeze) klemar; (tech.;put in gear) embragar; c. the hand: klozar la manuo.
clutch:
(n.) (firm hold) ten-ego; (mechan.) embrag-ilo, -ajo; kupl-ilo (od, -denti); (power) povo; (claw) unglo.
clutter:
des-ordinar.
clyster:
(enema) klister-o; to give a c. to: -izar (ulu).
coach:
(specale) instruktar; (travel) karos-, dilijenc-vehar.
coach:
(n.) (private) karoso; (stage) dilijenco; (hackney) fiakro; (R.R.) vagono; (tutor) spec-ala instrukt-isto; c. box: vetur-isto-sid-ilo; c.man: vetur-isto, fiakr-isto.
coactive:
(coercive) koakt-anta, -iva.
coadjutor:
koadjutoro.
coagent:
kun-agento, kun-ag-anto.
coagulate:
(tr., intr.) koagular.
coal:
karbon-izar; kargar karbono, charjar (navo e.c.) per karbono; to become c.: karbon-eskar.
coal:
(n.) karbono; hard c.: antracito; bituminous c.: ter-karbono, bitum-oza karbono; brown c.: lignito; c. heaver: karbon-port-isto; c. hod: karbon-port-ilo; karbon-sitelo; c. oil: (for lamps) keroseno; c. tar: koaltaro; c. clinker: eskabilo; c. mine: karbon-min-eyo; to carry c.s to Newcastle: portar aquo a la rivero; to haul over the c.s: reprimandar; c. dust: karbon-pulvero; c. merchant: karbon-vend-isto; live c.s: (embers) brez-o, -i; c. fish: karbonario.
coalesce:
(intr.) koalisar; unionar; kun-fuzar.
coalition:
koalis-o, -uro; feder-o, -uro; to form a c.: koalisar (kun).
coaming:
bordo-mur-eto.
coarse:
des-delikata; grosa, granda, ne-mikra; (manners) grosiera; ne-polita; ruda; (uneven) des-glata; (to touch) aspera; coarsen: add -igar, -eskar; c.ness: add -eso (for quality, for act.) -ajo.
coast:
(nav.) riv-navigar; along-irar; (glide down) glitar ad-infre, glit-decens-ar.
coast:
rivo; mar-bordo; (beach) plajo; (shore region) litoro; c. guard: rivo-gard-ero, -isto; c.ing: rivo-navigado.
coat:
(tech.) indutar; (gen.) kovrar; (anoint) uncionar; (plaster) krepisar; (with clothes) vest-izar.
coat:
(n.) kovr-ajo; (tech.) indut-uro; (animals) felo; furo; (also anat.) tuniko; (anat.) parieto; frock c.: redingoto; evening dress c.: (swallow-tail) frako; (jacket without tails, as for waiters) vestio; short c.: vestono; overc.: surtuto; paltoto; (milit.) kapoto; waistc.: jileto; box c.: kariko; long c.: (of peasant) kuto;c. of mail: mash-kuto; c. of arms: blazono; c.tail: basko.
coax:
preg-et-ad-ar; demand-ad-ar (jentile); (animals) lurar, seduktar; -ing: karez-ema.
cob:
(corncob) sen-grana maiz-spiko.
cobaea:
(bot.) kobeo.
cobalt:
kobalto.
cobbler:
shu- (od, bot-) repar-isto.
cobble:
ronda stono, pavo.
cobweb:
araneo-telo, -reto.
coca:
kokao.
cocaine:
kokaino.
coccinella:
(lady-bird) kocinelo.
coccyx:
kocigo.
cochineal:
kochenilo.
cochineal-tree:
nopalo.
cochlea:
kokleo.
cock:
(gun) tensar (la hano); (head) trusar, (ri-)erektar (la kapo); (as hay) amas-igar (la feno).
cock:
(n.) (fowl) han-ulo; (male) maskulo; (champion) championo; chefo; (of gun) hano; (tap) robineto; (of hats) trus-ajo; (of hay, etc.) garb-amaso; weather c.: vento-flecho, -flago; c. and bull story: fantazi-ala (od, fola) rakonto; at full c.: (hano) par-tens-ita; at half c.: mi-tens-ita; c. eyed: straba; c. fight: han-kombato; c.sure: absolute certa.
cock
(-crow): hano-kanto (od, -krio); (fig.) frua matino.
cockade:
kokardo.
cockatoo:
kakatuo.
cockatrice:
bazilisko.
cockchafer:
melolonto.
cocked:
(of arms) par-tens-ita; c. hat: tri-korna chapelo.
cockerel:
yuna han-ulo.
cockhorse:
(ligna) kaval-eto.
cockneyism:
London-idiotismo.
cockpit:
hano-kombat-eyo (od, -areno); vund-it-eyo.
cockroach:
blato.
cockscomb:
hano-kresto; (fig.) fatu-ulo.
cocky:
import-ant-acha, vanitat-oza, fier-acha.
cocoa:
kaka-o, (tree) -iero; c. butter: -o-butro.
cocoanut:
kokos-o, (palm) -iero; milk of c.: -lakto.
cocoon:
kokon-o; to spin c.: -ifar.
cod
(fish): moruo, (=genus) gado; c. liver oil: oleo ek moru-hepati; dried, salted c.: sika sal-moruo.
coddle:
dorlotar.
code:
(of laws, signals, etc.) kodexo; (fig.) leg-aro, statut-aro; civil c: civila kodexo; secret c.: chifro, kriptograf-uro; criminal c.: krimin-ala leg-aro.
codex:
(of laws, of pharmacy) kodexo; (manuscript book of scripture) unciala manuskripto (od, libro); (canons) kanon-aro.
codger:
original-ulo; old-ach-ulo.
codicil:
kodicilo.
codify:
kodex-igar.
co-education:
komuna eduk-ado.
coefficient:
koeficiento.
coequal:
egala, sam-valora.
coerce:
koaktar (ulu ad ulo); obligar; represar; -cive: repres-anta, -iva; koakt-anta, -iva.
coessential:
(theol.) sam-esenca.
coeternal:
kun-eterna.
coeval:
sam-epoka, sam-tempa.
coexist:
kun-existar (intr.); -tent: kun-exist-anta.
coffee:
kafe-o; black c.: -o nigra; c. grounds: -o-reziduo; c. house: kafe-erio, -domo, restor-erio; manjo-chambro; c. mill: kafe-muel-ilo; c. pot: kafe-krucho; c. shop: kafe-vend-eyo; c. planter: kafe-kultiv-isto; c. plantation: kafe-plantac-erio; c. tree: kafe-iero; c. cup: kafe-tas(et)o; cup of c.: tas(ed)o (de) kafeo.
coffer:
kofro; pl. fisko, trezor-eyo; to put into a c.: en-kofr-igar.
cofferdam:
(dam, dyke) dig-o, -eto; (caisson) kasono.
coffin:
en-sark-igar; (n.) sarko.
cog:
(rot)dento; but-ilo, -bufro; c. wheel: piniono, dento-roto; cog with a catch: klik-izar; cogged: dent-iz-ita.
cogent:
potenta, forta, konvink-iva.
cogitate:
meditar (pri), reflektar (pri); pensar (pri); -table: pens-ebla.
cognac:
konyako.
cognate:
san-familia (od, -speca); analoga, relat-anta, -iva.
cognize:
(by senses) konoc-ar, -eskar; (by intellect alone) intelektar; (to be under the cognizance) (intr.) resortisar (ad); cognizable: konoc-ebla; resortis-ebla, judici-ebla; c.ance: konoc-o, -esko; resortiso; c.ant: konoc-anta; resortis-anta; cognitive: konoc-ala, -iva; cognoscible: konoc-ebla
cognomen:
sur-nomo, familio-nomo; (nickname) sur-nom-acho.
cohabit:
(live together) kun-habitar; kun-vivar, kun-dormar; (have sexual intercourse) (intr.) koitar; (intr.) kopulacar.
coheir:
kun-hered-ant-o, -ulo, -ino.
cohere:
(intr.) koherar; -ence: -o, -emeso; -ent: -anta, -iva, -ema; (fig.) (logikale) konsequ-anta; coherer: (radio) koher-ilo; cohesion: koher-o, -em-eso; cohesive: koher-iva.
cohort:
kohorto.
coif:
kofio.
coiffure:
kuaf-o, -uro; har-aranjo; (head-dress) kap-vesto; (to dress the hair) kuafar.
coign of vantage:
avantaj-oza stando (od, situ-eso).
coil:
(a rope, etc.) (en-)volvar, en-spiral-igar, spular; c.ed spring: helico-resorto; (n.) volv-ajo, spul-ajo; (cf. ringo, spiralo, rondo, sinuo).
coin:
(c. money) monet-ifar; (c. something into money) monet-igar; (c. words) vort-ifar, inventar vorti; (counterfeit) kontrafaktar, fals-igar monet-peci; (fig.) amas-igar la moneto.
coin:
(n.) (cash, money) monet-o, -i; (a single c.) monet-peco; (money in general) pekunio; (counterfeit) falsa moneto; -age: monet-ig-o, -ifo; -er: fals-ig-ero di moneti, monet-falsig-isto.
coincide:
koincidar (kun); akordar (kun); (geom.) kongruar.
coir:
kokos-fibr-a, -o.
coition:
(intr.) koitar, (intr.) kopulacar.
coke:
koko.
co-laborer:
kun-labor-anto, -ero.
colander:
kribl-eto.
colchicum:
kolchiko.
colcothar:
kolkotaro.
cold:
(adj.) (also fig.) kold-a; to be c. to anyone: relatar kolde kun ulu, montrar su kolda ad ulu; c. cream: koldkremo; to c. forge: malear, kolde forjar; to c. roll: (sheet metal) embotar; to make, become c.: kold-igar, -eskar; c.ness: kold-eso, (tech.) frigoro.
cold:
(n.) kold-eso; (tech.) frigoro; c. in the head: naz-katar(et)o; c. in the chest: bronkio-katar-(et)o; to catch c.: kaptesar da kold-eso; to have a c.: pren-esar da katar(t)o; to give a c.: donar kataro (ad ulu).
coldsore:
labio-ulcer-eto (od, vezik-eto) (pro katar-eto o febro).
cole:
kolzo-kaulo.
coleopter:
koleoptero.
colerape:
rapo.
colic:
kolik-o; to have c.: (intr.) -ar.
collaborate:
kun-laborar; (intr.) laborar kun (ulu); -tor: kun-labor-anto, -ero.
collapse:
(fall into pieces with noise) (intr.) krular; falar kune; sinkar; perdar sua fort-eso (od, vigoro), febl-eskar; (of balloons) des-infl-ar (intr.) -esar; (to prostrate oneself) (intr.) prosternar; (med.;to be in a state of c.) prostacar.
collapse:
(n.) fali-ego; (in pieces) krul(ad)o; (med.) prostraco; (complete failure) fiasko; (finan. crash) krako.
collapsible:
des-munt-ebla; fald-ebla.
collar:
sizar (od, kaptar ulu) ye kol-umo.
collar:
(of a shirt or garment) kol-umo; (woman’s) kolareto; (necklace, c. for dogs; natural mark round neck) koliaro; (tech.) ringo, zono, koliaro; c. stud: butono-kol-umo; stiff c.: kol-umo rigida; standing c.: kol-umo stac-anta; turn-down c.: kol-umo jac-anta.
collarbone:
kavikulo.
collaret:
kolareto.
collate:
kolacionar; ordin-ar.
collation:
kolacion-(ad)o; (light repast) repast-eto.
collateral:
kolateral-a; c. security: acesora garanti-ajo (od, hipotek-ajo).
colleague:
kolego, kun-frato, kun-asoci-ito; to make a c.: asociar (ulu); federar su (kun).
collect:
kolektar; amas-igar; asemblar; (money due) inkasar; (money by solicitation) questar; c. oneself: tranquil-igar-su; rekolecar; ordinar sua pensi; c.ed: (in mind) tranquila, kalma.
collect:
(short prayer) (liturgi-ala) preg-eto.
collection:
(thing) kolekt-ajo, quest-ajo; suffix -ar-.
collective:
kolekt-ala, -iva; -ly: ensemble; en-tote.
collectivism:
kolektiv-ismo; soci-al-ismo; -vist: kolektiv-isto.
collector:
kolekt-anto, -ero, -isto; inkas-ero, -isto.
college:
(in gen.) kolegi-o (cf. skolo, liceo, gimnazio, seminario); technical c.: apliko-kolegio, -skolo; -gial, -giate: kolegi-ala; -gian: kolegi-ano, -ana.
collide:
(intr.) (also fig.) kolizionar (kun); (inter)-shokar; (intr.) kontakt-ar, -eskar.
collie:
(skot-a) muton-hundo.
collier:
karbon-min-isto; (ship) karbon-navo.
colliery:
karbon-min-eyo.
collimator:
kolimatoro.
collision:
koliziono; (inter-)shoko; konflikto.
collodion:
kolodiono.
colloid:
koloid-a, -o.
colloquial:
konvers-atra, ne-form-ala, familiara.
colloquialism:
familiara dic-ajo.
colloquy:
inter-parol-ado, konverso, ne-form-ala konfero.
collude:
(jur.) (intr.) koluzionar.
collusion:
koluziono; komploto; komuna trompo; (cheating) fraudo.
colyrium:
kolirio.
colocynth:
koloquinto.
cologne
(eau de): parfum-aquo.
colon:
(intestine) kolono; (punctuation) bi-punto.
colonel:
kolonel-o, -cy: -eso.
colonnade:
kolon-aro.
colony:
koloni-o; -nial: -ala, -ano; -nist: (colonizer) koloni-isto, -ero; (inhabitant) -ano; -nize: koloni-igar, -izar; -nization: -igo, -izo.
colophony:
(rosin) kolofono.
color, colour:
kolor-izar; (varigate, streak with many colors) bunt-igar, -izar; (maps, engravings, etc.) enluminar; (a pipe) brun-igar; (dye, tint) tintar; (paint) farb-izar; (paint body, face) fard-izar; (blush) red-eskar; -ation: kolor-aro, -eso, -iz-uro; -ed: kolor-iz-ita; negra; exajer-ita; plu-bel-ig-ita.
color, colour:
(n.) koloro; (c.ing matter) kolor-materio; farbo; fardo; pigmento; (c.ed object) kolor-ajo; (appearance) semblo, aspekto; (flag) standardo; (nav.) flago; (fig.) milit-ala serv-ado; (c.ed man) negr-ulo; negr-atr-ulo; (shade, hue: effect of mixture of c.s) kolorito; water c.: aquarel-a, -o; off c.: (jemo) qua perdis la koloro; ne-bril-anta; ne-bona; malad-eta; with flying c.s: triumfe; many c.ed: bunta; to lose, come off: (of c.s) des-kolor-izar; to lend c. to: semblar, justifikar; c. bearer: standard-port-anto; c. blind: daltonism-ika, -iko; c. blindness: daltonism-o; primary c.: primara koloro; (flesh tint) karnaciono.
coloring:
(the c.s) kolor(ar)o; (the act) kolor-iz-o, -iz-anta; (the state) kolor-iz-eso; tinto, semblo; (hue, shade) kolorito; (complexion) karnaciono.
coloratur
(a): (mus.) koloraturo.
colorless:
sen-kolora; pala; (style) ne-bril-anta, ne-interes-anta.
color-printing:
kromotip(ad)o (v. in -ar).
colossus:
koloso; giganto; -sal: kolos-a, -ala, -atra.
colporteur:
(pedler) kolport-ar; -isto, -ero.
colt:
kaval-yun-(ul)o.
coltsfoot:
(bot.) tusilajo.
coluber:
(snake) kolubro.
columbarium:
(antiq.) kolumbario.
columbine:
(bot.) aquilegio.
column:
(pillar, troops, anat.) kolono; (print) kolumno.
columnar:
kolon-ala, -atra.
colure:
(astr., geog.) koluro.
colyrium:
(pharm.) kolirio.
colza:
kolz-o; (oil) -oleo.
coma:
komat-o; -tose: -a, -atra.
comb:
pektar; (search) tra-serchar; (curry) strigl-agar; -ing: (thing) pekt-ajo, pekto-hari, -rezidui.
comb:
(n.) pekt-ilo; (of a bird) kresto; (of honey) vabo; a tortoiseshell c.: skalio-pekt-ilo.
combat:
(tr., intr.) kombatar; (fig.) luktar (kontre); opozar; bataliar (intr.).
combat:
(n.) kombato; (battle) batalio; (duel) duelo; -ant: komba-anta, -anto; milit-ant-a, -o; -ive: kombat-ema; milit-iva; -iveness: kombat-em-eso.
combine:
kombin-ar, -esar; (immaterial) unionar (tr., intr.); federar; (material) juntar; a c.ed movement: mov(ad)o ensembla.
combine:
(n.) (act) kombino; (finan.) trusto; (bad) komploto.
combination:
kombin-o, -uro; uniono; asoci-o, -uro, -it-aro; komploto; (of events and circumstances) konjunt-uro; (maths., philos.: theory of c.s) kombinatoriko.
combustible:
kombust-ebl-a, -ajo; brul-ema, -ebla; -ajo; inflam-ema, -ebla; -bility: kombust-ebl-eso.
combustion:
(esp. chem.) kombust-(ad)o; (flaming up) flagr-(ad)o; brul-(ad)o.
come:
(intr.) venar (ad, de); (make c.) ven-igar (ulu, ulo); c. about: (happen) eventar; c. across: (meet with) renkontrar; trovar; c. after: (follow behind) dop-irar; (follow after) sequar; (pursue) persequar; c. again: ri-venar; c. against: shokar; c. asunder: des-lig-eskar; c. away: departar (de); c. back: ri-, retro-venar; c. between: inter-ven-ar; c. by: pasar; preter-irar; (obtain) obtenar; c. down: decensar (ad); c. down upon: falar sur; c. home to one: koncernar; havar intereso pri; c. foreward: (tr., intr.) avancar; c. for: querar; (attack) atak-eskar, kombat-eskar; c. in: en-irar, (intr.) arivar; (tide) acensar; c. in again: ri-en-irar; c. in for: (property) heredar (ulo, de ulu); (receive) recevar; c. in and out: en-irar ed ek-irar; c. next: sequar ne-mediate; c. of: rezultar (de), naskar (ek); c. off: des-ligar su; esar separ-ita, des-fix-eskar, des-engajar; (happen) eventar; (succeed) (intr.) sucesar; c. off victorious: vinkar; c. on: avancar; komencar; (intr.) progresar; c. out: ek-irar; (publicly) deklarar su; (hair) falar; (stars) aparar; (stains) efac-ar, -esar, -eskar; (flowers) burjon-eskar; apertar; (difficulty) salvar su; liber-igar su (de); (of society, make a start) (intr.) debutar; (books) editesar; c. out again: ri-ek-irar, ri-aparar; c. out into: abutar (ad); c. out with: dicar; deklarar; c. to: (of consciousness) ri-ganar koncio, konci-eskar; (amount to) sum-igar; (become) divenar; c. to terms: konvencionar, konkordar; c. to hand: esar recev-ita; c. to a head: matur-igar, -eskar; venar a krizo; (boils) pus-ifar; c. what may: irgo quo eventos; eventez quo povos; c. to nothing: nul-eskar; c. to grief: faliar; esar ruin-ita; c. together: kun-venar; asemblar; renkontrar; c. through: tra-venar; penetrar; c. to pass: eventar; c. under: esar konten-ata od inkluz-ita en; to c. around: (as wind) variar; (as health) ri-san-eskar; c. into play: efik-eskar; c. short of: faliar; mankar; c. undone: des-lig-eskar; c. prominently to the front: avancar a remark-inda rango; c. up: acensar; (happen) eventar; c. upon: trovar; precipitar su; c. up with: atingar; rajuntar; how c.s it that: quale eventas; c. now: nu!; c. to the same thing: egal-valorar.
comedo:
(face-worm) komedono.
comedy:
komedio.
comely:
bela; graci-oza; dec-anta.
comestible:
manj-ajo, nutr-ivo.
comet:
kometo.
comfit:
drajeo.
comfort:
(give ease) komfort-igar; (console) konsolacar; -able: komfort-oza; agreabla; to be in c. circumstances: esar rich-eta; make yourself c.: aranjez vu komode, komforte.
comforter:
konsolac-anto, -ero; (for neck) kravat-ego, lana-kolsharpo.
comfortless:
des-komfort-a; sen-konsolac-a; des-komoda.
comfrey:
konsoldo.
comic:
komik-a, drol-a, rid-inda, humur-oza; (person) bufon-(ul)o; (object) add -ajo.
coming:
ven-anta, (future) -onta; the c. year: la yaro ven-onta (od, proxima); he is a c. man: il esas hom-ulo qua tendencas esar fam-oza; (n.) ven-(ad)o; proxim-esko.
comitia:
komico.
comity:
(inter-)amik-eso; (inter-)konkordo; bon-volo; c. of nations: inter-konsento di nacioni (pri legi, e.c.).
comma:
(print) komo; (mus.) komao; inverted c.s: cito-hok-eti.
command:
(gen.sense: have rule over, give orders to; not milit.) imperar; (milit., mar.) komandar; (have diposal of) disponar (ulu, ulo); (dominate) dominacar; (of respect) inspirar; impozar (la respekto); (be chief) chef-esar.
command:
impero; povo; autoritato; (milit.) komando; to have c of words: havar granda facil-eso di expres-ado; word of c.: (milit.) komando; (gen.) impero-vorto; in c.ing tone: en komand-ala tono; at your c.: segun vua dispono (od, arbitrio).
commandant:
komand-isto, -ero.
commandeer:
prenar, sizar (por milit-ala uzo).
commander:
komand-anto, -ero, -isto; (of an order) komandoro; (nav.) nav-estro; c. in chief: generalisimo; (nav.) chef-admiralo.
commanding:
komand-anta, -ema, -atra; imper-ema; autoritat-oza; impoz-anta, -iva; dominac-anta.
commandment:
(milit.) komand-o, -uro, -ajo; (gen.) imper-o, -uro, -ajo; edikto; precepto; the ten c.s: dekalogo.
commeasurable:
kun-mezur-ebla; egal-a; proporcion-ala.
commemorate:
celebrar; (keep in memory) memor-igar.
commemoration:
aniverario (mort-ala, e.c.); memor-festo; memor-igo; in c. of: por memor-igo di; -tive: memor-ig-iva, -ala.
commence:
(tr., intr.) komencar; (originate) havar origono (de).
commend:
(praise) laudar; (in trust) konfidar; (recommend) rekomendar; -able: laud-inda; -ation: laudo; -atory: laud-ala; rekomend-ema.
commensurable:
(measure, space) kun-mezur-ebla; egala, proporcion-ala.
comment:
koment-ar; -o, -uro, -ajo; -ary: -uro, -aro.
commerce:
(trade) (intr.) komercar (per ulo, kun ulu); article of c.: komerc-ajo, varo.
commercial:
komerc-ala, -oza, -era; c. house: -ala firmo; -ism: komerc-ismo; la komerc-ala spirito (od, tendenco).
commercialize:
komerc-al-igar, -eskar; donar la komerc-ala spirito (od, tendenco) ad ulo; divenar afero komerc-atra.
commerce:
kun-fuzar; inter-mixar.
commingle:
inter-mixar.
commiserate:
(tr., intr.) kompatar.
commissariat:
proviz-fako; intendanc-o; militala komisari-eso, (place) -eyo.
commissary:
militala proviz-eyo; proviz-intendanto; komisario (di polico, di provizur-o).
commission:
(empower) komisar; donar autoritato ad ulu; (legal) donar prokuraco (ad ulu); (a ship) equipar (od, pront-igar) (milit-navo) por aktiva serv-ado; non-c.ed officer: sub-oficiro.
commission:
(mandate) komiso; (com.) komisiono; (committee) komitato, komis-it-aro; (perpetration) exekuto; faco; (of an officer) komiso; (warrant) prokuraco; c. money: komision-gelto, -pago; c. house: komision-firmo; (broker’s) kurtaj-firmo; c. agent: komision-isto, -ero; kurtaj-isto; to throw up a c.: demisionar (de).
commissionaire:
(commission merchant) komision-isto, -ero.
commissioner:
(temporary delegate) komis-ito; (of police, etc.) komisario; (member of a committee) komitat-ano; komis-it-o.
commissure:
(anat.) komisur-o.
commit:
(act, do) facar; exekutar; (a crime) (intr.) kriminar; (an offence) deliktar (intr.) kontravencar (intr.); kulpar (intr.); (adultery) adulterar (intr.); (in trust) konfidar (ulo, ad ulu); komisar ulu facar ulo; (compromise) kompromisar (su kun); (deposit) depozar; (deliver) livrar; (imprison) en-karcer-igar; c. to memory: lernar memore.
commitment:
(perpetration) exekuto; (imprisonment) en-karcer-igo (-mandato).
committee:
(board) komitato; (commission) komis-it-aro.
commode:
(chest of drawers) komodo; (night-) truo-stulo.
commodious:
(convenient) komoda; (roomy) spac-oza.
commodity:
komerc-ajo, varo.
commodore:
komodoro.
common:
(belonging to all) komuna; publika; gener-ala; (used or done by the common run of people) vulgara; (usual) ordinara; ofta; c. sense: ordinara (od, komuna) raciono (od, saj-eso); c. name or noun: komuna nomo; c. appearance: vulgara aspekto; c. soldier: simpla soldato; c. law: kustum-ala leg-aro; c. prayer: (book) anglikana liturgio.
common:
(n.) komon-ala domeno (od, agri); to put on short c.s: porcion-igar (ulu); to live in c.: vivar (od, lojar) komune; c. property: komun-ajo.
commonage:
pastur- (od, agro-) yuro.
commonality:
basa (od, vulgara; od, ne-nobela) populo.
common-council:
komon-ala konsil-ant-aro.
commoner:
borgezo; plebeyo; ne-nobel(ul)o; (university) stipend-(ul)o.
commonly:
ordinare, generale.
commonplace:
ordinara; triviala; ne-interes-anta.
Commons, House of:
chambro di la ne-nobeli.
commonweal:
la publika prospero.
commonwealth:
stato; stat-an-aro; republiko; naciono; c. of England: Anglo-Republiko.
commotion:
tumulto; (violent vibration) sukus-ado.
commune:
(political division) komono.
commune:
konferar (kun ulu. intime) (with oneself; rel.) rekolecar; (to receive the sacrament) (intr.) komuni-ar.
communicate:
(rel.) (intr.) komuniar; (have communication by intercourse, by a passage) (tr., intr.) komunikar; c.ing door: komuniko-pordo.
communicant:
(rel.) komuni-anto, -ero.
communication:
(act) komunik-o; (missive) -ajo; to be in c.: komunikar (kun ulu); to be in mutual c.: inter-komunikar; to put into c.: komunik-igar; -tive: (tendency) komunik-ema.
communion:
(a denomination) komuniono; (fellowship) relati (amik-ala); (sacrament) komunio; to give c: (rel.) komuni-igar; c. cup: kalico.
communiqué:
komunik-ajo, cirkulero, avizo.
communism:
komun-ismo; -nist: -ist-o; -nistic: -ism-ala, -ist-ala, -ala.
community:
(of goods, interest) komun-eso; (rel.) kongregaciono; (in gen.) socio; (la politik-ala) stato od urbo; c. of interests: komuna (od, sama) interesti; c. house: komon-domo.
communize:
komun-igar.
commutator:
(elec.) komut-ilo.
commute:
(as punishment) reduktar; (maths, elec.) komutar.
compact:
kompakt-igar, dens-igar; (conspire) komplotar, konspirar; (intr.); (covenant) (intr.) paktar.
compact:
(adj.) kompakta.
compact:
(n.) pakto, kontrato; (alliance) feder-uro.
companion:
kompan-(ul)o; asoci-ito; kamarado; (on the way) akompan-anto, -ero; (to a lady) kompan-damzelo (od, damo); boon c.: bon-vivanto; joy-oza kompan-ulo; c. at arms: armo-frato; -able: soci-ema; asoci-ema; agreabla; -ship: kamarad-eso; -way: kabin-eskalero.
company:
(indust., com., milit.) kompanio; (theat.) trupo; (collection of persons) asembl-uro; asist-ant-aro; (group) bando; (corporation) korporaciono; stock c.: acion-kompanio; to have c.: havar gasti; to keep c. with: frequentar; (court) kurtezar (damzelo); to go in c. with: kune irar; to part c.: separar (su de); to request the c. at dinner: invitar ulu dinear; c. promoter: afer-bras-isto, -ero.
comparable:
kompar-ebla (ad); (worthy) kompar-inda; (similar) simila.
comparative:
kompar-anta, -iva; (gram.) komparativo; -ly: kompare (ad, kun); relate (pri).
compare:
komparar (ulu, ulo, ad).
comparison:
kompar-(ad)o; in c. with: kompare ad, kontraste ad; beyond c. better: ne-kompar-eble plu bona; multe plu bona; ne- kontest-eble plu bona.
compartment:
fako.
compass:
(encircle) cirkondar; (plot) komplotar; (achieve) atingar, efekt-igar; (comprehend) komprenar.
compass:
(n.) cirkuito; cirklo; (fig.) sfero, rondo, feldo; extens-ajo; (nav.) busolo; a pair of c.s: kompaso; (reach) atingo-disto; (voice) ampl-eso; to measure with c.s: kompas-agar; within c.: kun-moder-em-eso; to keep within c.: obediar la konveni (od, deci); tenar en la justa limiti; -able: posibla, ating-ebla; c. card: vento-rozo; busolo-karto (od, plako); c. case: habitaklo, busol-buxo, -uyo.
compasses:
(a pair of) kompaso.
compassion:
kompat-o; (to have c. on) (tr., intr.) kompatar; -ate: kompat-anta, -ema, -oza, mizerikord-oza, -ema; in c.: pro kompato.
compatible:
koncili-ebla; kongru-ema; -bility: koncili-ebl-eso; konkordo.
compatriot:
sam-patri-ano, sam-land-ano.
compeer:
egal(ul)o (segun rango); kun-frat-(ul)o; asoci-ito.
compel:
(esp. by moral or mental means) koaktar; (drive, thrust) pulsar; (physical only) forsar; (oblige) obligar; (intr.) koaktar su; esforsar (por); -lable: koakt-ebla.
compendious:
kompendi-a, -atra; konciza; rezuma.
compendium:
kompendio; rezumo; epitomo.
compensate:
(gen.) kompensar (ulo, ulu); (indemnify) indemn-izar.
compete:
(in business, for profit) (tr., intr.) konkurencar; (as in games) (intr.) konkursar (kun, por).
competence:
(sufficiency) sufic-o, -ajo; rich-et-eso.
competency:
(capability) kapabl-eso; apt-eso; (jurisdiction) resortiso.
competent:
kompetent-a (pri); (person) -(ul)o; to render c.: (esp. jur.) habilitar.
competition:
(in business) konkurenc-(ad)o; rival-eso; (games) konkurs-(ad)o.
compile:
kompilar (cf. kompozar); -ation: (act) kompil-(ad)o, (result) -uro.
complacence:
komplez-o, (habitual) -emeso; kontent-eso.
complacent:
komplez-anta, -ema; su-kontenta.
complain:
(as in law) (intr.) plendar; (bewail) lamentar (pri); -ant: (in law) plend-anto.
complaint:
(legal) plendo (-motivo); (cf. reklamaco); (grievance) lamento; (illness) malad-eso; morbo.
complaisance:
komplez-o, -em-eso; polit-eso.
complaisant:
komplez-anta, -ema; to be c.: (tr., intr.) -ar.
complement:
komplet-igar.
complement:
(n.) (completing part) komplemento; full c.: (milit., nav.) kompleta nombro, quanto (de viri, de proviz-uri); (of officers) kadro; -al: komplement-a, -ala; komplet-ig-iva.
complete:
komplet-igar (ulo, per); (become) -eskar; c. entirely: par-facar, -finar, -laborar.
complete:
(adj.) kompleta; (entire) integra; (par-) finita, -labor-ita; perfekta.
completion:
(act) komplet-igo; (state) -eso.
complex:
komplex-a; komplik-ita; -ity: komplex-eso.
complexion:
(skin colour) karnaciono; vizaj-koloro; (aspect) aspekto; (natural disposition of body) komplexiono; konstituciono; dark c.ed: bruna karnaciono; that puts a different c. on: to chanjas l’aspekto.
compliance:
konsento (pri); in c. with: konforme (ad); segun.
compliant:
obedi-ema, komplez-anta, -ema; ced-ema; konsent-ema.
complicate:
komplikar (cf. komplex-igar; konfuz-igar; intrikar; intrigar); -tion: komplik-o, -eso, -uro.
complicity:
komplic-eso.
compliment:
kompliment-ar, -o; (felicitate) gratular; with the author’s c.s: kun respekt-oza homajo di la autoro; kun la bon-volo di l’autoro; c.s of the season: por vua prospero, kun bon deziri por vu; with my best c.s: kun kordi-ala saluto; -ary: kompliment-ema, -oza.
complin
(e): kompletorio.
complot:
komplotar.
comply:
(intr.) konsentar; obediar; konform-igar su (ad); c.ing with: konforme ad (vua); segun (vua).
component:
(adj.) kompoz-anta, konstituc-anta; (n.) elemento; ingrediento; kompoz-anto, -ajo, -uro; konstituc-anto, -ivo.
comport:
(behave) (intr.) kondutar; (agree) konkordar (intr.) kongruar (intr.).
compose:
(form, create; constitute; books, music, etc.) kompozar; (set up in type) kompostar; (quiet) tranquil-igar; quiet-igar; (constitute) konstitucar; kompozar; (intr.) konsistar.
composed:
kalma, tranquila; (to be constituted) kompoz-ita; konstituc-ita (ek).
composer:
(as of music) kompoz-isto, -ero; (author) autoro.
composing stick:
kompost-ilo.
composite:
(adj., n.) kompoz-ita; -ito, -ajo.
composition:
(act) kompoz-(ad)o, (state) -eso, (result) -uro, -ito, -ajo; (typesetting) kompost-(ad)o, -uro; (fig.) konsisto; naturo; (com.) negocio; transakto.
compositor:
(typesetter) kompost-isto, -ero.
compos mentis:
di sana mento.
compost:
dungo.
composure:
kalm-eso, tranquil-eso.
compote:
kompot-o; c. dish: -uyo.
compound:
(ingredients) kompozar, kun-mixar; (compromise; com.) transaktar; negociar.
compound:
(adj.) (engine, etc.) kompunda (mashino); c. word: vorto kompoz-ita.
compound:
kompoz-ajo, -uro; mix-ajo; kombin-ajo, -uro; (compromise) transakto; (yard) korto.
comprehend:
komprenar; (by intelligence alone) intelektar; (include) inkluzar, kontenar.
comprehensibility:
kompren-ebl-eso.
comprehensive:
(mental) kompren-iva; (inclusive) konten-ema, -iva; ampla, vasta.
compress:
kompresar (cf. klemar, presar, koncentrar); (tech.;ram endways) rekalkar; (surg.) kumpreso.
comprise:
kontenar, inkluzar; esar implicit-a (en).
compromise:
(reputation) kompromisar; riskar expozar su kun ulu; (come to terms) transaktar; aranjar per konceso.
compromise:
(n.) transakto, konvenciono, inter-konsento.
comptroller:
(chefa) kontrol-isto.
compulsion:
(gen.) koakto; (moral only) oblig-eso, -o; devo; (physical) forso.
compulsory:
koakt-anta, -iva, -ema; oblig-ata; deva.
compunction:
kompuncion-o; to feel c.: kompuncion-eskar, sentar kompunciono; remorsar (pri).
compute:
kalkular (cf. evaluar, kontar).
comrade:
kamarado.
con:
(tr., intr.) (par-)studiar; pro and con: por e kontre.
concatenation:
(kun-)katen-igo, -esko, -ajo.
concave:
konkav-a, (to make) -igar.
conceal:
celar; (dissemble) disimular.
concede:
koncesar; grantar; cedar.
conceit:
(over self-esteem) superb-eso; fier-ach-eso; vanitato; fatu-eso; (quaint, fancy) baroka ideo; rev-o, -acho.
conceive:
(physiol. and psych.) konceptar; (imagine) imaginar; (believe) kredar; (become pregnant, c. a child) gravid-eskar; -able: koncept-ebla, intelekt-ebla, kompren-ebla.
concentrate:
(also chem.) koncentr-ar, (to be) -esar; (liquid) plu-dens-igar, (become) -eskar.
concentric:
sam-centra; (make concentric) sam-centr-igar.
conception:
(phys., mental) koncepto; ideo; imajo; (plan) nociono; projeto; (of pregnancy) gravid-esko, -eso, -igo.
concern:
(relate to) koncernar (ulu, ulo); (interest) interesar; (care about, be solicitous about) suciar; (anxiety) des-quiet-esar, -eskar (pri, por); to be c.ed about (something): interesar (pri); esar des-quieta pri; importar ad ulu; suciar (ulo); to be c.ed in (something): parto-prenar ulo; havar intereso pri ulo; that is no c. of yours: to ne koncernas vu; -ed: des-quieta, des-tranquila.
concern:
(n.) (affair) afero; koncerno; (importance) importo; intereso; (physical care) sorgo; (anxiety) des-quiet-eso; (com.) entraprezo; firmo.
concerning:
koncern-(ant)e; (prep.) pri.
concert:
(mus.) koncerto; (agreement) inter-konsento; konkordo; to give a c.: (intr.) koncertar; in c. with: konsente kun; c.ed: kombin-ita; komuna.
concertina:
akordeon-eto.
concerto:
koncerto-peco.
concession:
(conceding) konces-o, -ajo; grant-o, -ajo, ced-o, -ajo; (public) koncesiono; (abatement) rabato; (acquiescence) konsento; to make a c.: koncesar (ulo, ad ulu); to grant a public c.: (tr., intr.) koncesionar (ulu.).
conch:
(sea shell) konko.
conchoid:
(math.) konkoido.
conchology:
konkologio.
concierge:
pord-ist-o, -ulo, -ino; -rie: pord-ist-eyo.
concilliate:
konciliar (ulu, kun ulu; ulo kun ulo); pac-igar, -ifar.
concilliatory:
koncili-anta, -ema, -iva; ced-ema.
conclave:
konklavo.
conclude:
(settle) konkluzar; (infer) inferar; (terminate) konkluzar; finar; (decide) decidar, konkluzar (fig.).
conclusion:
(end) konkluzo; fin-ala rezolvo; (inference) infero; try c.s with: kombatar (kontre) ulu; in c.: konkluze.
conclusive:
konkluz-anta, -iva; pruv-iva; decid-iganta, -iva.
concoct:
(mix; plot) brasar; (a story) inventar.
concoction:
mix-acho-ajo; mix-uro.
concomitant:
akompan-anta; sam-tempa; (n.) akompan-o, -ajo; sam-temp-eso; cirkonstanco (akompan-anta).
concord:
(agreement, harmony) konkordo; harmonio; (mus.) akordo; konsonanco; (gram.) inter-akordo; korespondo.
concordance:
(agreement) konkordo; korespondo; (Biblical) indexo.
concordant:
konkord-anta; inter-akord-anta; (sound) konsonanca; (time) sam-tempa; akompan-anta.
concordat:
(com., rel.) konkordato.
concourse:
asembl-o, -uro, -ajo; turbo; kun-veno, -kuro.
concrete:
(cement) beton-izar; (not abstract) konkret-igar, -eskar.
concrete:
(number, term) konkreta; (n.) (cement) betono; c. masonry: betona mason-uro; reinforced c.: beton-fer-iz-ita.
concreting:
(act) beton-izo; (result) beton-(iz)ajo.
concretion:
(med.) konkreciono.
concubine:
konkub-ino.
concubinage:
konkub-eso; (jur.) konkubinato.
concupiscence:
konkupicenco.
concur:
(intr.) (opinion) konkordar; (mutual) inter-konsentar.
concurrence:
(agreement) inter-konsento; (coincidence) koincido; (of events) konjunturo; (co-operation) helpo; kun-laboro; parto-preno.
concurrent:
(acting together) kun-ag-anta; (concomitant) akompan-anta; sam-tempa; kun-kur-anta.
concussion:
(shaking) sukus-eg-(ad)o; shancel-ego; (shock) shoko; (noise) bruis-ego, tondro; krak-ego; c. of guns: shoko di la kanoni.
condemn:
(sentence; judge unfit) kondamnar; (cf. des-aprobar; denuncar; damnar; blamar); -ed: komdamn-ita, (person) -ito.
condemnation:
kondamno.
condemnable:
kondamn-ebla, -inda.
condense:
kondensar; (plu-) dens-igar; (summarize) rezumar; (food) koncentrar; kompresar; -sation: kondens-(ad)o, -eso; (product) -uro, -ajo.
condenser:
kondens-ilo; (elec.) kondensatoro.
condescend:
(intr.) degnar; (intr.) komplezar (ad ulu); -ing: komplez-ema, -oza; indilg-ema.
condign:
merit-ita; yusta.
condiment:
kondimento.
condition:
(v.) (to make c.s about; stipulate) kondicionar, stipular; (to place c.s on) kondicion-izar; limit-izar; (to make healthy) san-igar; fort-igar; (in studies) faliar en ula studio; postular ri-exameno; (to be in a certain relative c.) (intr.) standar.
condition:
(n.) (state) stando; (situation) situ-o, -eso; (social status) rango (soci-ala); (stipulation) kondiciono, stipulo; in good c.: sen-domaja; en bona stando; the existing c.: nuna stando; on c. that: kondicione ke.
conditional:
kondicion-ala; (gram.: c. mood) kondicion-alo.
conditioned:
(subject to c.s:)kondicion-ata, -ita; dependanta de.
condole:
(with) kondolar (ulu).
condolence:
kondol-o; letter of c.: kondolo-letro.
condominium:
kondominio.
condone:
pardonar (ad ulu, ulo).
condor:
kondoro.
conduce:
(tr., intr.) kontributar; util-esar (ad); helpar, favorar.
conducive:
utila (ad); kontribut-ema, -iva; avantaj-oza.
conduct:
(lead) duktar; (guide) guidar; (manage) direktar; administrar; jerar; (behave) konduktar (su) (intr.); (by tubes, wires, as elec., gas) konduktar; -ability: kondukt-iv-eso.
conductor:
(person) dukt-anto; guid-anto, -isto; (manager) direkt-isto; (of omnibus, train, etc.) konduktoro; (conduit, of heat, etc.) kondukt-ivo, -ilo; -iva.
conduit:
(aquo-, gas-) kondukt-ilo, -tubo.
condyloma:
fiko.
cone:
kono; frustrum of a c.: konotrunko.
confection:
konfekto (cf. konfit-ajo, sukr-ajo, bonbono).
confectioner:
konfit-isto; sukr-aj-isto; konfekt-if-isto; (establ.) konfit-aj-erio.
confederacy:
(inter-, kun-) feder-uro.
confederate:
(tr., intr.)federar; (reflex.) inter-federar; (n.) feder-ito, kun-feder-ito; lig-ano; asoci-ito; komplico.
confer:
(consult) (intr.) konferar (kun ulu); (grant) grantar; (do) facar; c. a diploma on: diplom-izar.
conference:
 konfero.
conferva:
konfervo.
confess:
konfesar; -ed: (su-) konfes-inta; agnosk-ita (kom); -edly: per konfeso; ne-disput-eble; ne-kontest-ive.
confession:
(all senses) konfeso; (articles of creed) konfesiono; kredo; (church) eklezio; to receive the c. of: konfes-igar (ulu); to go to c.: irar por konfesar su; to extort a c.: arachar konfeso.
confessional:
(of creed) konfesion-ala; (cabinet) konfes-eyo.
confessor:
(one who confesses) konfes-anto; (the priest) konfes-ig-anto, -ero.
confetti: “
konfetti.”
confidant:
konfidenc-ario.
confide:
(tell in confidence) konfidencar (ulo, ad ulu); (trust) (intr.) fidar (ad ulu); (in trust, commit to the care of) konfidar (ulo, ad ulu).
confidence:
(trusting in) konfido; (a secret) konfidenc-ajo; (self-reliance) su-fido; (fig.) aplombo; espero; (undue) prezunto; kurajo.
confident:
(trustful); (certain) certa; (bold) sen-tima; (self-assured) aplomb-oza; su-fid-eg-anta; prezunt-ema, -oza.
confidential:
(trustworthy) fid-inda; (secret) konfidenc-a, -ala, privata; (disposed to confide) konfidenc-ema; (trusted) intima.
confiding:
fid-ema; ne-suspek-ema; (the act of c.) konfido.
configuration:
figur-o, -aro, -iza; formo.
confine:
(enclose, shut in) inkluzar; enternar; (to barracks) kloz-punisar; (imprison) en-karcer-igar; (limit) restriktar, limit-izar; to be c.ed: esar partur-anta, -onta; c.ed air: ne-pura aero; in close c.ment: en-karcer-igo solitara; c.s: limiti; extrem-aji.
confirm:
(all senses) konfirmar (ulo, ulu) (cf. verifikar; pruvar; konstatar; ratifikar; sancionar); -ative: konfirmanta, -iva; -ed: konfirm-ita; certa; kronika; konstanta.
confiscate:
konfiskar (ulo, de ulu).
confiture:
konfit-ajo.
conflagration:
(granda) flagr-ado; incendi-ego.
conflict:
(intr.) konfliktar (cf. (inter-) shokar, kolizionar; luktar; kontre-dicar).
conflict:
konflikto; (fight) kombato; (battle) batalio; (contradiction) kontre-dic-em-eso; (collision) koliziono; intr-shoko.
confluent:
kun-flu-anta; -eyo; (to be) (intr.) kun-fluar.
conform:
(make comfortable) konform-igar (ulo, ad ulo); (reflex.) konform-igar su; konform-eskar; (to be) konform-esar; -ability: konform-eso; -able: konforma (ad); (prep.) segun.
conformation:
formo; konform-eso; struktur-o (gener-ala).
conformity:
konform-eso; konkordo; in c.: segun, sequ-ante, konforme.
confound:
(one thing with another) konfundar (ulo, ad, kun) (for use of prepositions see Ido-E); (confuse) konfuz-igar; (fig.) aston-egar, stupor-igar; c. him: la diablo kaptez il! c. it: diable!
confraternity:
kun-frat-aro, -eso.
confrère:
kun-frat-(ul)o; kolego.
confront:
konfrontar (ulu, ad ulu); to be c.ed: konfront-esar, esar konfront-ata.
confuse:
(one thing with another) konfundar; (intermix) inter-mixar; (make c.ed) konfuz-igar; (disorder) des-ordinar; -ed: (physical and mental) konfuza (= jumbled together; indistinct).
confusion:
(act) konfuz-igo; sham-igo; (state) konfuz-eso; inter-mix-eso; des-ordino; (through mistake) konfundo.
confute:
refutar.
congeal:
konjelar (tr., intr.); (reflex.) -esar; solid-igar, -eskar.
congeneric:
sam-genera, sam-speca.
congenial:
(agreeable) agreabla; (sympathetic) simpati-oza; (having affinity) afina; (climate) san-ig-iva.
congenital:
nask-ala, kun-nask-inta.
conger-eel:
kongro.
congeries:
amaso (sen-forma); agreg-uro, -eso.
congest:
tro-plen-igar; amas-igar; obstruktar; (med.) konjestionar.
conglomerate:
aglomerar; (pudding stone) konglomerato, pudongo; -tion: aglomer-ajo.
conglutinate:
kun-glutinar.
congratulate:
gratular (ulu, pro ulo); -tory: -oza, -ema.
congregate:
(persons) (ri-)asemblar; (things) kolektar; amas-igar.
congregation:
kun-ven-int-aro, asemblo, -ajo; askolt-ant-aro; aud-ant-aro; asis-ant-aro; (rel.) kongregacion-o, (member) -ano.
congress:
kongres-o, (to meet in or hold a c.) (intr.) -ar; -ional:-a, -ala; -man: -ano, -anto, -ero.
congruence:
kongru-o; konveno; deco.
congruent:
kongru-anta; konven-anta; to be c.: kongruar; (coincide) koincidar (kun).
conic
(al): kon-a, -ala, -atra; c. section: koniko.
conifer
(ous): konifer-o, -a.
conjecture:
konjekt-ar, -o; -ral: -ala.
conjoin:
kun-juntar; (immaterial sense) unionar.
conjoint:
kun-jun-ita; union-ita; -ly: kune.
conjugal:
spoz-ala, mariaj-ala.
conjugate:
konjugar (verbo) to be c.ed: -esar; -tion: -o.
conjunction:
kun-junto; uniono; (gram.) konjunciono; in c. with: kune.
conjunctiva:
konjuntivo.
conjunctive:
(uniting) kun-junt-anta; c. mood: subjuntivo; c. phrase: konjunciona expres-uro.
conjunctivitis:
konjuntivito.
conjuncture:
(of events) konjunturo.
conjure:
(c. up spirits) konjurar; (adjure) adjurar; (supplicate) suplikar; (practise sorcery) (tr., intr.) sorcar; (sleight of hand) eskamotar; c. away: exorcisar (ulu).
conjurer:
(of spirits) konjur-anto, -ero; (legerdemain) eskamot-ero, -isto.
connate:
(congenital) kun-nask-inta, nask-ala; (cognate) sam-familia, sam-speca; analoga.
connect:
(mechan.) konektar, kun-ligar, kun-juntar; unionar; (business) asociar; (be related to) relatar; (by marriage) aliancar; (tech.: making juncture for transmission of energy) konektar; (of buildings: to be c.ed) komunikar.
connection:
(kun-)junto-o, -uro; lig-uro; konekt-ajo; (kinsman) parento; (sexual) kopulaco; (affinity) afin-eso, (relation) relato, parent-eso; (com.) klient-o, -aro; (joining piece) konekt-ilo; kun-junt-ilo; in this c.: pri ica afero; relate ad ico; in c. with: kun(e).
connecting rod:
bielo.
connective:
konekt-iva.
connive:
(intr.) konivencar.
connoisseur:
experto (pri vini, arto, e.c.) gust-experto.
connubial:
spoz-ala, mariaj-ala.
conoid:
konoido.
conquer:
(gen.) vinkar; (by force of arms) konquestar.
conquest:
(act) vink-o; konquest-o; (thing acquired) -ajo, (result) -uro. conquistador: “conquistador”.
consanguineous:
sam-patr-(ul)-a, sam-parenta.
consanguinity:
sam-patr-(ul)eso.
conscience:
koncienco; liberty of c.: liber-eso di kredo.
conscientious:
koncienc-oza; -ly: -e; havar skrupulo pri.
conscious:
konci-anta; to be c. of: konciar (ulo); -ly: -e.
consciousness:
koncio; (through senses) precept-(ad)o; (knowledge) konoc-(ad)o.
conscript:
konskript-ar (ulu); (a c.) konskript-ito; c. father: (Roman) senat-ano.
consecrate:
(a church, one’s life, etc.) konsakrar (ulo, ad) (cf. dedikar; sakr-igar; benedikar); (in the eucharist) konsekracar.
consecration:
(gen.) konsakro; (eucharistic) konsekraco; (canonisation) kononizo; (of bishop, king) sakr-igo.
consecutive:
(inter-)sequanta; (consequent) konsequ-anta; -ly: (inter-)seque, suced-ante.
consensus:
konsento (od, opiniono) gener-ala.
consent:
(intr.) (give) konsentar (ad); (assent; of opinions) asentar; (tr.) koncesar, grantar; (be willing) voluntar.
consequence:
(relation) konsequo; (event, issue, thing) rezulto,konsequ-ant(aj)o; (importance) importo, graveso; be the c. of: konsequar de, rezultar de; in c.: konseque; in c. of: konseque de (ulo); por; to be of c.: importar; man of c.: import-anta hom-ulo; this is of no c.: to nule importas.
consequent:
konsequ-ant-a, -o; logik-ala; sequ-ant-a, -o; -ly: konseque; do.
consequential:
(self-important) serioz-(ach)a; superba.
conservation:
konserv-(ad)o.
conservatism:
konserv-em-eso.
conservative:
konserv-ema, -emo.
conservatory:
(arts, music) konservatorio; (green-house) tepliko.
conserve:
konservar (ulu,ulo); (jam) konfit-ajo.
consider:
konsiderar (ulu, ulo) (cf. egardar; estimar; atencar; reflektar; judikar; deliberar; kontemplar; opinionar).
considerable:
(worth considering) konsider-inda; (fig.) import-anta; multa; kelka; granda; sufic-anta.
considerably:
multe, grande, extreme.
considerate:
afabla, jentila; moder-ema; atenc-ema.
consideration:
konsidero; egardo; reflekto; (importance) importo; estimo; (remuneration) kompenso; pag-ajo; in c. of: konsider-ante; rekompense, egarde; upon further c.: pos reflektir; out of c. for: pro estimo por; under no c.: en nula circonstanci; take into c.: egardar (ulu, ulo); take under c.: subisar (od, facar)exameno; explorar.
considering:
konsider-ante; egard-ante.
consign:
(goods) konsignar; (despatch) expediar; (confide) konfidar; (hand over) trans-donar; (shut up) relegar.
consignee:
konsign-ario.
consignment:
(act) konsign-o, (article) -ajo; send-ajo.
consignor:
konsign-anto; expedi-anto.
consist:
konsistar (en, ek).
cosistency:
(composition) konsisto; dens-eso; koher-em-eso; stabil-eso; (logicality) logik-oz-eso, -em-eso; (harmony) harmonio; kongruo.
consistent:
koncili-ebla; koher-anta, -ema; logik-ala; (person) konsequ-ema; (solid) solida; to make c.: konciliar; -ly: konseque.
consistory:
konsistorio.
consol:
konsolid-ito (guvern-ala).
console:
konsolacar (ulu, pri ulo);to be c.ed: -esar; -ling: konsolac-anta, -iva.
console:
(arch., furniture) konsolo.
consolidate:
plu-solid-igar; (finan.) konsolidar.
consols:
konsolid-iti (guvern-ala).
consomme:
konsomeo.
consonant:
konsonanc-o; (intr., v.) -ar; (gram.) konsonanto.
consort:
(become a c.) konsort-eskar; asociar (su kun); (n.) konsort-o; Prince c.: princ-o spoz-ulo.
conspectus:
rezumo.
conspicuous:
klare vid-ebla; evident-ega; sali-ema; eminenta; -ness: vid-ebl-eso; eminent-eso; fam-o, -oz-eso.
conspire:
(gen.) komplotar; (against govt.) konspirar (kontre); (jur. in a fraud) koluzionar (intr.).
constable:
polic-isto; (historical) konestablo; chief c.: polic-estro.
constabulary:
(administration) polic-o; (collect.) polic-ist-aro.
constancy:
konstant-eso (cf. permano; persist-em-eso; persever-(ad)o).
constant:
konstanta; asidua; sen-cesa; perman-anta; (math., phys.) konstanto. constellation: stel-aro.consternation: konstern-o, -eso; strike with c.: -ar (ulu).
constipate:
konstip-ar; -tion: -eso.
constituency:
elekt-ant-aro; elekt-ala distrikto.
constituent:
(adj.) konstituc-anta, -iva; (n.) parto, ingrediento, elemento; elekt-anto, -ero; kliento.
constitute:
konstitucar (ulo).
constitution:
(gen. and polit.) konstituc-o, -uro, -eso; (physiol.) konstituciono, komplexiono.
constitutional:
konstituc-ala; yur-iz-ita; (med.) konstitution-ala; (walk) promeno.
constitutionality:
konstituc-al-eso.
constrain:
koaktar, obligar; (hinder) jenar; (embarrass) embarasar.
constraint, under:
des-libera.
constrict:
konstriktar.
constringent:
konstrikt-iva.
construct:
konstruktar (ulo).
construction:
konstrukt-(ad)o, -uro; konstrukturo; (interpretation) interpreto; senco.
constructive:
konstrukt-ala, -ema, -iva.
construe:
(translate) tradukar; (explain) explikar; interpretar (what is obscure).
consubstantial:
sam-substanc-a; -ity: -eso.
consul:
(Roman, modern) konsul-o; -ar: -ala; -ate: (function, time) -eso; (place) -eyo.
consult:
konsultar (ulu, pri ulo); (intr.) deliberar (pri), konferar (kun).
consultation:
(also physicians, etc.) (inter-) konsult-(ad)o; hours for c.: konsult-horo; hori di audienco.
consume:
konsumar; (fig.) manjar; (by fire) kombustar; (pine away) (intr.) deperisar (pro); to be c.ed: konsum-esar.
consumer:
konsum-anto, -ero; ultimate c.: lasta (od, fin-ala) kompr-anto.
consummate:
par-finar, komplet-igar, perfekt-igar.
consummate:
ecel-anta; kompleta; perfekta.
consummation:
kolmo, par-fino; par-komplet-igo.
consumption:
(act of consuming) konsum-(ad)o; (phthisis) ftizio, tuberklose; (wasting disease) deperiso; galloping c.: galop-anta ftizio.
consumptive:
tuberklos-ika, -iko; (of disease) -ala; (person) ftizi-ika, -iko; to become c.: ftizi-ik-eskar.
contact:
kontakto; (relation) relato; c. point: kontakto-punto; direct c.: ne-mediata kontakto; to have or be in c.: (inter-) kontaktar (kun); to come in c. (with): kontakt-eskar; relatar (kun) ulo, ulu; renkontrar (ulu); to place in c.: kontaktigar (ulo, kun ulo).
contagion:
(lit. and fig.) kontagio; (infect) kontagiar (ulu), infektar.
contagious:
kontagi-a, -ala, -ema; pest-iz-anta.
contagiousness:
kontagi-em-eso.
contain:
kontenar; (retain) retenar; (restrain) restriktar; represar; (enclose) inkluzar; to be c.ed in: esar en-ten-ata (od, inkluz-ita) (en); -able: konten-ebla; -er: konten-ant-(aj)o, -ilo.
contaminate:
kontaminar (cf. polutar, vici-izar, des-net-igar, koruptar); -tion: kontamin-o (act); -ajo (thing).
contango:
report-o; to allow a c.: (intr.) -ar.
contemn:
des-estimar; des-prizar.
contemplate:
kontemplar; (plan) projetar; (foresee) pre-vidar.
contemplation:
kontempl-(ad)o; pens-ado, medit-(ad)o; to have in c.: expaktar (facar); projetar.
contemplative:
kontempl-ema.
contemporaneous:
sam-tempa; (historically) nun-tempa.
contemporary:
sam-tempano.
contempt:
des-estimo; des-prizo; (public) konsputo; look of c.: des-estim-ala mieno; regardar des-estime.
contemptible:
des-estim-inda.
contemptuous:
des-estim-anta, -ema, oza; to treat c.ly: konsputar (ulu).
contend:
(inter-)luktar (kontre); (tr., intr.) kombatar; (intr.) bataliar; (call into question) kontestar; asertar; (prizes) (intr.) konkursar; -er: kontest-anto; inter-milit-anto; konkursar-anto; kun-kandidato.
content:
kontent-igar, -eskar; (to put up with) saci-esar; -ed: kontenta (pri); to be c.ed: (put up with) with little: saci-esar da poko; -ment: kontent-eso; felic-eso.
content:
(capacity) kapac-eso; (logical) konteno; (satisfaction) kontent-eso; (contents) konten-ajo.
contention:
(dispute) disputo, kontesto (point in question) afirm-ajo; sub-ten-ajo; (struggle) lukto; (discord) des-, ne-konkordo.
contentious:
disput-ema; (legal) litij-oza, -ema.
conterminous:
komun-limita, kontigua.
contest:
(dispute) kontest-ar, -o; (quarrel) (intr.) disput-ar, -o; (legal) litijo; (for prizes) (intr.) konkurs-ar, -o; (cf. contend). context: kun-texto.
contiguous:
kontigua (ad), apuda; vicina; to be c.: vicin-esar.
contiguity:
kontigu-eso.
continence:
kontinenc-o; chast-eso; to practise c.: (intr.) kontinenc-ar.
continent:
kontinenc-anta, -oza; (sexuala) abstinenc-anta; (geog.) kontinento.
continental:
kontinent-ala.
contingency:
kontingent-eso, -o; eventual-ajo; posibl-eso, -ajo; kazual-ajo.
contingent:
kontingenta; eventual-a; esar dependanta (de); kazual-a; (n.) (milit., finan.) kontingento.
continual:
(without interruption) kontinua; (with interruptions) sen-cesa; (lasting) dur-anta; (frequent) oft-ega.
continue:
(last) (intr.) dur-ar, (tr.) -igar; (prolong in time) prolong-igar, (prolong in space) prolong-ar, -esar; (legal) ajornar; (lit., story etc.) to be c.ed: dur-onta, pluso sequos; fino sequos; c. on one’s way: dur-igar sua voyajo.
continuity:
kontinu-o, -eso; dur-(ad)o; the law of c.: la lego di kontinu-eso.
contort:
tordar (ulu, ulo, su); (deform) deform-ar, -esar.
contortion:
tord(ig)o; (gesture) gesto (od, posturo) tord-ita.
contour:
konturo.
contraband:
kontraband-a, -ala; (v. tr.: to smuggle) -ar; (article) -ajo.
contrabasso:
(instr.) kontrabaso.
contract:
(conclude an agreement) (tr., intr.) kontratar, prenar, koncesionar; (undertake) entraprezar; (covenant) paktar; (shorten) kurt-igar; (shrink) kun-tir-ar, -eskar; kontraktar; (habit, sickness) aquirar; (debt) facar, asumar; (n.) (tender) forfeto; (of sale) vend-kontrato; by c.: forfet-ale; to enter into a public c. (with): (tr., intr.) koncesionar; bid or make tender a c.: (intr.) submisionar (por, pri); engage to do on c.: kontratar per forfeto.
contracted:
kontrakt-ita; streta.
contractibility:
kontrakt-ebl-eso.
contraction:
see contract.
contractor:
(party to a contract) kontrat-anto, -ero; (manager) entraprez-isto; (as for an army) furnis-anto, -ero.
contradance:
kontradanso.
contradict:
kontre-dicar; (mutual) inter-kontre-dicar; (to deny flatly; give the lie to) dementi-ar (ulu, pri ulo).
contradiction:
kontre-dic-o, -ajo; (log.: in idea, terms) antilogio; (flat denial) dementio; spirit of c.: kontre-dic-em-eso.
contradictory:
kontre-dic-anta, -iva, -oza; self c.: su-kontre-dic-anta; (mutual) inter-kontre-dic-anta.
contradistinction:
kontrasto.
contralto:
(voice, singer) kontralto.
contrapose:
(log.) kontrapoz-ar; -sition: -o.
contrariness:
kontre-ag-em-eso; kontre-dic-em-eso; des-agreabl-aji.
contrary:
kontre-a (ad); (n.) -ajo; (in spite of) malgre; (reverse) inversa; (obstinate) obstin-anta, -ema, -era; on the c.: kontre-e; kontraste; in the c. direction: en kontre-a sinso, kontre-e; to act c.: kontre-agar (ulo, ulu).
contrast:
(intr.) kontrast-ar (kun), (tr.) -igar, (mutual) inter-; (n.) -o (cf. komparar; opozar; distingar).
contravene:
kontravencar (tr., intr.).
contre-temps:
des-oportun-ajo, des-fortunoza evento (od, incidento).
contribute:
(tr., intr.) kontributar (ulo, ad ulo); (subscribe) (tr., intr.) suskriptar; (aid) helpar; kun-laborar.
contribution:
(act) kontribut-o, (thing) -ajo; suskript-o, -ajo; quoto; don-ajo; artiklo (en jurnalo); help-o, -ajo.
contributive:
kontribut-ala, -iva.
contributor:
kontribut-anto, -ero; kun-redakt-ero; korespond-ero.
contrite:
kontric-anta, repent-anta.
contrition, to feel:
(intr.) kontricar; (tr., intr.) repentar.
contrive:
(think out) inventar; (succeed) (intr.) sucesar; (tax one’s ingenuity) injeniar; (scheme) (intr.) intrigar; brasar; (with evil purpose) mashinacar; (find means to do) trovar moyeni facar; -vance: invent-uro; mashino; (plot) mashinac-o, -ajo; (artifice) artifico; ruzo.
control:
(by check verification) kontrolar; (govern) dominacar, guvernar; direktar; (regulate a machine) regular; (impose regulations on) regul-izar; (repress) represar.
control:
(n.) (management) direkt-(ad)o; (rule) impero; regno; dominac-(ad)o (instrument) regul-ilo.
controllable:
submis-ita (od, obediema) ad autoritato; guvern-ebla; direkt-ebla; docila.
controller:
(comptroller) kontrol-isto.
controversy:
kontroverso; polemiko; (quarrel) disputo; (legal) litijo. controvert: kontroversar; (intr.) disputar; debatar, diskutar; (oppose) kombatar; (confute) refutar.
contumacy:
obstin-eg-em-eso; (jur.) kontumac-eso; refraktar-eso.
contumely:
insulto; des-estimo.
contuse:
kontuz-ar (ulu); -sion: -o, -uro; -sed: -ita.
conundrum:
(jok-)enigmato.
convalesce:
(intr.) konvalecar; -cence: -o; -cent: -anta, -anto; ri-san-ig-anta,
convection:
konvekto.
convene:
(convoke) kun-vokar; (assemble) asemblar, kun-venar.
convenience:
konveno, komod-eso, -aj-o; komforto; at your earliest c.: tam balde kam vu; at your c.: segun vua arbitrio (od, konveno).
convenient:
komoda, konven-anta, oportuna.
convent:
kuvento; monak-eyo.
conventicle:
konvento.
convention:
(agreement) konvenciono; (assembly) konvento, asembl-(ad)o.
conventional:
(stipulated) konvencion-ala; (usual) ordinara.
conventual:
kuvent-ala.
converge:
(intr.) konvergar (ad, vers); -gent: -anta, -ema.
conversant:
familiara; instrukt-ita, exerc-ita (ad); experta; erudita (pri); konoc-ita; to be c. in: konocar; havar experience pri.
conversation:
konvers-ado; inter-parol-ado.
conversational:
konvers-ema, -ala.
conversazione:
(literatur-ala od societ-ala) asemblo.
converse:
(intr.) konversar (kun); inter-parolar.
converse:
(speech) konvers-(ad)o; (log.) invers-a, -o; reciprok-a, -o.
conversion:
(rel., finan.) konvert-(ad)o, -eso; (transformation) transform-(ad)o; (log.) invers-igo; (exchange) kambi-(ad)o.
convert:
(rel., finan.) konvertar; (exchange) kambiar; (transform) transformar; (log.) invers-igar; (n.) (rel.) konvert-ito.
convex:
konvex-a; -ity: -eso.
convey:
portar; transportar; transmisar; (by vehicle) veh-igar, vetur-agar; (gas, elec. by tubes, wires) konduktar; (property) transferar; (c. away) for-portar; (meanings) expresar la ideo di; (escort) akompanar.
convict:
kondamnar (ulu, ad ulo); pruvar (ulu), esar kulp-oza (pri); (relig.) konci-ig-esar (pri sua peki).
convict:
(n.) kondamn-ito; krimin-anto, -ero; bagn-ano; (at hard labour) forcato; (guilty person) kulp-oz(ul)o; c. prison: bagno; karcero.
conviction:
konvink-o, -eso; persuad-o, -eso; (convicting) kondamno.
convince:
konvinkar.
convincing:
konvink-anta, -iva, oza; pruv-anta, -iva.
convincingness:
konvink-iv-eso; povo; fort-eso.
convivial:
fest-ala; soci-ema; joy-ema; gaya; bon-humora.
conviviality:
soci-emeso; gay-eso; festal-eso.
convoke:
kun-vokar.
convoluted:
volut-atra.
convolution:
cirkonvoluciono; en-volv-ajo, -eso.
convolvulus:
konvolvulo.
convoy:
(transport of troops, etc.) konvoyar; (accompany) akompanar; (to be) eskort-esar; escort ship in a c.: konvoy-ala eskort-navo; c. ship: (transport) konvoy-navo.
convoy:
(nav., milit.) konvoyo, eskorto.
convulse:
(intr.) konvulsar, (tr.) -igar; (fig.) agitar, ecit-esar.
convulsion:
konvulso (cf. spasmo, krampo); (commotion) tumulto, sukuso.
convulsive:
konvuls-ala, -atra.
cony:
kuniklo.
coo:
(intr.) rukular.
cook:
(tr., intr.) koquar; (person) koqu-ist-ulo, -ino.
cookery:
koqu-(ad)o; -eyo, -arto; (book) -libro.
cool:
(plu-) kold-(et)igar; (something hot) des-varm-igar; (tech.) frigor-izar; to grow c.: des-varm-eskar, kold-(et)eskar; c. down: (fig.) kalm-igar, moderar; pac-eskar.
cool:
(adj.) kold-(et)a; (person) ne-ecit-ita, kalma, tranquila; sen-shama.
cooler:
(for fresh water) (fresh-aqu-ala) frigor-iz-ilo; radiatoro.
cooling:
kold-ig-anta; (refreshing) fresh-ig-anta; (refrigerating) frigor-iz-iva; -if-anta.
coolness:
(temperature) kold-(et)eso; (person) ne-ecit-eso, tranquil-eso; (self-assurance) aplombo.
coolie:
“kuli”.
coom:
unto
coon:
(raccoon) ratono.
coop:
(up) inkluzar strete; en-kaj-igar (uli, ulo); en-park-igar; esar restrikt-ita (quale en kajo).
coop:
(for hens) han-eyo, han-uyo; pultro-kajo.
cooper: barel-ifar; -isto.
cooperate:
(in a co-operative association) (intr.) kooperar; (in a gen. sense) kun-laborar; kontributar (ad); helpar; parto-prenar.
cooperation:
(gen.) kun-laborar; kooper-(ad)o.
cooperative:
kooper-ala, -anta.
coopt:
kooptar.
coordinate:
koordin-ar; (adj., n.) -ata, -ato (also geom.); -tion: -(ad)o, -eso.
coot:
fulko.
copaiba:
kopaiv-o, -iero.
copal:
kopalo.
copartner:
(kun-) asoci-ito; (sports) partenero; -ship: egala parto-preno (en aferi, en firmo); asoci-o, -uro.
cope with:
opozar (su) ad; rezistar (ulu, ulo); luktar (kontre, kun), afrontar, traktar.
cope:
(arch., and vestment) chapo.
copier:
kopi-isto, -ero; (imitator) imit-anto, -ero.
coping:
chapo, mur-supr-ajo.
copious:
abud-anta; richa.
copper:
kupr-o; (for cooking) kaldrono; (large, as for brewing, washing) kaldiero; to copperplate: kupr-izar; c. money: kupra moneto; c.smith: kaldron-if-isto, kupro-mestier-isto; -ry: kupr-oza, (colour) -ea.
coppice, copse:
kopso, bosk-eto.
coprolite:
koprolito.
copula:
kopulo.
copulate:
(sexual) kopulacar.
copy:
kopi-ar; (imitate) imitar; (cf. trans-skribar).
copy:
(n.) (act, result) kopi-o, -uro; (to be followed) modelo; skrib-tasko; (imitation) imit-uro; (of book, paper) exemplero; (duplicate) duplikato; (exact c.) faksimilo; (manuscript, as for printer) manuskripto, imprim-materio; rough c.: klado; clean c.: neta kopi-uro; certified c.: atest-ita kopi-uro; corrected c.: kopi-uro korekt-ig-ita (od, emend-ita).
copy-book:
kayero.
copyist:
kopi-isto, -ero, -anto; (imitator) imit-anto, -ero.
copying-press:
kopio-pre-ilo.
copyright:
autor-yuro; this is c.ed: ri-produkto (esas) interdikt-ita.
coquet:
(flirt) flirtar (intr.); (to be c.ish) koket-esar.
coquetry:
koket-eso, -ajo.
coquette:
koket-ino.
coquettish:
koket-a, -atra.
coral:
koralio (cf. madreporo).
corbel:
korbelo.
cord:
kord-izar, -ligar.
cord:
(n.) kord-o, (string) -eto; (a short end or bit of c.) brino; (a strand of rope; or a pull c.) kordono; bell-c., -pull: klosh-(et) kordono; umbilical c.: umbilik-ala kordono; spinal c.: myelo; to make c.: kord-ifar.
cordage:
kord-(eg)o nav-ala; kord-ag-aro.
cordate:
kordio-forma.
cordial:
(fig.) kordi-ala; fort-ig-iva; (n.) liquoro (-vino); fort-ig-ivo.
cordiality:
kordi-al-eso.
cordon:
(all senses) kordono.
corduroy:
koton-veluro.
core:
sen-kern-igar.
core:
kerno; stumpo; (fig.) kordio; centro; fundo.
co-religionist:
sam-religi-ano.
co-respondent:
komplico, kun-defens-anto.
coriander:
koriandro.
cork:
(a bottle, etc.) stopar (ulo, per), kork-izar; c.-belt, -jacket, -float: kork-flotac-ilo; (bark) korko; (stopper) stop-ilo.
corkscrew:
korko-tir-ilo.
cormorant:
kormorano.
corn:
(beef) sal-izar (karno).
corn:
(n.) (U.S.) maizo; (England) la cereal-aro; frumento (wheat); horde-o (barley); sekalo (rye); aveno (oats); (callosity) kal-o, -ajo; ear of c.: maizo-spiko.
cornac:
kornako.
cornea:
korneo.
corned beef:
sal-iz-ita bov-karno; (in tins) konserv-ita karno, buxo-karno.
cornel:
(berry) kornel-o; (tree) -iero.
cornelian:
kornalino.
corner:
(the market) akaparar; (drive to a c.) akular, en-angul-igar.
corner:
angulo; (com.) akapar-o, (state) -eso; three c.ed: tri-angula, (hat) tri-korna (chapelo); c. piece: angul-peco, -moblo; c. stone: angul-petro; fundament-o (-petro); to fold the c.s of: angul-faldar; -wise: diagonal-e.
cornet:
(instr.) kornet-o; valvo-kornet-o; (head-dress) korno-kofio; (of paper) papera korneto; -ist: (valv-) kornet-isto, -ero.
cornflower:
(bot.) aciano; (meal) maiz-farino.
cornice:
kornico.
corn-salad:
valerianelo.
cornucopia:
abundo-korno.
corolla:
korolo.
corollary:
korolario.
corona:
(astron.) halono (od, cirklo) lum-oza. coronation: kron-izo.
coroner:
mort-inquest-isto, -ero.
coronet:
kron(et)o.
corporal:
kaporalo.
corporal:
(relating o body) korp-ala.
corporate:
korporacion-ala.
corporation:
korporacion-o; (municipality) municipo; komon-ala konsil-ant-aro.
corporeal:
korp-ala; materi-ala.
corps:
(army, etc.) (arme-)korpo; (troop) trupo.
corpse:
kadavro.
corpulence:
korpulent-eso.
corpulent:
korpulenta (cf. repleta, obeza, grosa, korp-oza, gras-oza).
corpuscle:
korpuskulo, globulo.
corpus juris:
“corpus juris”.
correct:
korekt-igar; (cf. ad-just-igar, plu-bon-igar; emendar, rektifikar; reparar, ordinar); (punish) punisar; to stand c.ed: agnoskar sua eroro.
correct:
korekta, sen-erora; (behaviour) dec-anta, konven-anta; (exact) exakta; (right) justa; (of style) pura, bona.
correction:
(act) korekt-igo, (result) -ig-uro; (punishment) puniso; house of c.: punis-domo.
corrective:
korekt-ig-iva; punis-ala.
correctness:
korekt-eso.
correlate:
(intr.) korelat-ar, (tr.) -igar.
correlation:
korelat-o, -ig-(ad)o.
correlative:
korelat-anta, -iva, -ivo.
correspond:
(by letters) (intr.) korespondar (kun); inter-komunikar; (agree) konkordar (ad, kun); (conformity) inter-relatar; konform-igar, -esar, (fig.) korespondar (ad), (equality) egal-esar, -igar.
correspendence:
(by letters and function) korespond-(ad)o; (relation) inter-relato; (agreement) konkordo, konform-eso.
correspondent:
korespond-anta, konform-a (ad); (person) korespond-anto, -ero; -isto.
corresponding:
(letters) korespond-anta; (complemental) komplet-ig-iva.
corridor:
koridoro.
corrigible:
korekt-ig-ebla.
corroborant:
(med.) fort-ig-iva.
corroborate:
konfirmar; fort-igar; -tive: konfirm-ant, -iva.
corrode:
korodar; (cf. rodar, erodar, frust-igar).
corrosive:
korod-anta, -iva; kaustika.
corrugate:
(wrinkle) rug-izar; (contract as brow) frunsar; c.ed iron: ond-atra (od, ond-iz-ita) fer-tolo; -tion: rug-izuro; kanel-izuro.
corrupt:
(phys., moral) koruptar; (moral) deboch-igar; (as by bribes) subornar; (to become c.) korupt-at-eskar; (cf. kontaminar, polutar, vici-izar).
corrupt:
(adj.) korupt-ita; deboch-anta, -ema; des-honesta; mala; ne-etikala; (rotten) putr-anta; (vicious) vici-oza.
corrupter:
korupt-anto, -ero; deboch-ero, -ig-anto; suborn-anto, -ero.
corruptibility:
korupt-ebl-eso.
corruption:
korupt-(ad)o, -ajo; (matter) puso; gangreno (fig.).
corsage:
(bodice) korsajo.
corsair:
(person) korsar-o, (ship) -navo.
corselet:
(pektoro-)kuraso.
corset:
korset-o, -izar; c. stay: busko; -ier: korset-ifisto, -vend-isto; c.cover: korset-kovr-ilo.
cortége:
eskorto, procesiono, sequ-ant-aro.
cortex:
kortico.
corundum:
korundo.
coruscate:
(intr.) cintil-ifar, brilar (de, per).
corvée:
korve-o; to do the c.: (intr.) -ar.
corvette:
korveto.
Corvus:
(astron.) korvo.
corybant:
koribanto.
corymb:
korimbo.
coryphee:
korifeo.
co-secant:
ko-sek-anto.
co-sine:
ko-sinuso.
cosmetic:
(art of) kosmetic-o; (adj.) -ala; (a c.) -ajo.
cosmic:
kosm-ala.
cosmogony:
kosmogonio.
cosmography:
kosmografio.
cosmology:
kosmologio.
cosmopolitan:
kosmopolit-a, -(ul)o.
cosmos:
kosmo.
Cossack:
kozako.
cosset:
dorlotar.
cost:
kustar; how much c.s: quante kustas (to).
cost:
(n.) kusto; preco; kusto-preco; (expense) spens-(ad)o; at the c. of: po; c. of making: fabrik-preco, -kusto; c. what it will: po irga preco; ye irga risko; to one’s c.: ye la detrimento (od, domajo) di ulu.
costal:
kost-ala.
costermonger:
strad-ala (frukto-) vend-isto.
costive:
konstip-ita, -es-ema.
costly:
kust-oza, -anta; chera; prec-oza; lux-oza; -liness: kustoz-eso (od, precozeso), spens-(eg)o.
costume:
kostumo; -mier: -isto, vend-isto, -lug-isto. cot: (cottage) dom-eto; (bed) lit-eto.
co-tangent: ko-tangento.
cotolette: kotoleto.
coterie: sekt-eto, -acho; partis-eto, -acho.
cothurn(us): koturno.
cotillion: kotiliono.
cottage: dom-eto; (U.S.) rurala-domo; “villa”.
cottager: dom-et-ano.
cotter-pin: (peg) kelo.
cotton: koton-o, (goods, thing) -ajo; c. weaver: koton-fabrik-isto; c. wool: vato; c. spinner: koton-fil-if-isto; c. waste: koton-buro, -reziduo; c. gin: mashin-o por sen-gran-igar kotono.
cotyledon: kotiledono.
cotyloid: (anat.) kotiloid-o, -a kav-ajo.
couch: (express) exspresar.
couch: (bed) lit-(et)o; sofa c.: lit-kanapeo.
couchant: (su-) kush-anta.
couch-grass: hundo-herbo.
cougar: (puma) pumao; (panther) pantero.
cough: (intr.) tus-ar, (lightly) -et-ar; c. up: expektorar; c. relieving: bechika.
cough(ing): tus-(ad)o; fit of c.: tus-aceso; c. drop: tuso-pastilo; whooping c.: koklusho.
could: (was able) povis; (will be able) pov-os; (would be able) pov-us.
coulise: kuliso.
council: konsil-ant-aro; -ist-aro; (church) koncilo; (vestry) presbiterio; common c.: komon-ala konsil-ant-aro; -man: konsil-anto, -ero.
counsel: konsilar (ulo, ad ulo; ulu pri ulo); (consult with) konsultar (ulu); deliberar (pri).
counsel: (advice) konsil-o, -ajo; (adviser) konsil-anto, -ero; (lawyer) advokato; take c. with: demandar konsilo (de ulu); konsultar (ulu); keep one’s c.: gardar la sekret-ajo (od, aferi).
counsellor-at-law: juriskonsulto.
count: (by units) kontar; (calculate) kalkular; (be of importance) (intr.) importar; (give numbers to) nombr-izar; (judge) judikar; konsiderar; (impute) imputar; (rely on) fidar; expektar.
count: (n.) konto; kalkul-o, (result) -uro; (jur.) (singla) akuz-punto; (title) komt-(ul)o.
countenance: aprobar; suportar.
countenance: (n.) vizajo; mieno; fizionomio; (approval) aprobo; suporto.
counter: (prefix, prep., adv.) kontre, -e; (cf. anti-).
counter: kontre-agar; retro-donar.
counter: (one who counts) kont-anto, -ero (cf. count); (in games) ficho; lud-, konto-marko; (in a shop) vend-, serv-, pago-tablo; revolution c.: turno-kont-ilo; to run c.: kontre-esar (ulo), kontre-agar (ulu, ulo); c. blow: kontre-frapo, -shoko.
counteract: kontre-agar; kompensar; nul-igar; neutr-igar; halt-igar.
counterbalance: equilibrar; kompensar (fig.) neutr-igar; (n.) kontre-pez-ajo.
counter-bass: (instr.) kontrabaso.
countercharge: kontrea (od, opoz-anta) akuz-o, kontre-akuz-o.
countercheck: kontrol-mark-izar; kontrol-verifikar; (oppose) rezistar.
counter-current: kontre-flu(ad)o.
counterfeit: (cf. prefix: pseudo-); (money, signatures) kontrafaktar; (imitate) imitar; (simulate) simular; (adj.) kontrafakt-ita; fing-ita; falsa; ne-sincera; (n.) kontrafakt-uro, -ajo.
counterfeiter: kontrafakt-anto, -ero, -isto.
counterfoil: kontrol-folio, (in games) -marko; kontrol-registro.
counter-irritation: (med.) revulsion-ado.
countermand: kontre-imperar; des-komandar; (for goods) des-komendar; (law etc.) revokar; (a guest) des-invitar.
countermarch: kontre-marchar.
counter-mark: kontrol-marko (in theatre) kontrol-bilieto.
countermine: kontre-minar; (fig.) kontre-intrigar.
counterpane: lit-kovr-ilo (steb-ita).
counterpart: faksimilo; duplikato; kontre-parto; komplemento; (double of person) sozio.
counterplea: repliko, kontre-pledo.
counterplot: kontre-komplotar; kontre-ruzar; (fig.) kontre-minar.
counterpoint: kontrapunto.
counterpoise: (be in a state of balance) equilibr-ar; (put in c.) -igar; (n.) kontre-pez-ajo; kompens-ajo.
counterpoison: kontre-venono.
counterscarp: kontrescarpo.
countersign: kontre-signat-ar, -uro; vistar.
countertenor: kontralto.
countess: komt-ino.
counting-house: kontoro.
countless: ne-kont-ebla; sen-nombra. countrified: rur-ala; provinc-ala; rustika; (person) provincano; agrano; rur-ano.
country:
(fatherland) patrio; nasko-lando; (land, region) lando; regiono; (opp. of town) ruro; (province) provinco; c. dance: (quadrille) kontrdanso; c. house: rur-ala domo.
countryman:
(fellow c.) sam-land-ano; sam-patri-ano; (rustic) rur-ano; rustik-(ul)o.
county:
(Europe) komt-io; (U.S.) stato-distrikto.
coup:
stroko; (master-stroke) bril-anta stroko; c. de théâtre: stroko teatrala; c. de grâce: morto-frapo (od, pafo).
coupé:
(brougham) kupeo.
couple:
kuplar (ulo); (put in twos) par-igar; (cf. jungar) kun-ligar; kun-juntar.
couple:
(n.) duo; paro; married c.: (ge-)spozi.
coupling:
(mechan.) kupl-ilo; (by pairs) par-igo; (putting in clutch) embrago; c. pin: kupl-stango; c. rod: kuplo bielo.
couplet:
kupleto.
coupon:
(finan.) kupono; (as for theatre) bilieto.
courage:
kurajo, (interj.) -e!; to have c.: (intr.) kuraj-ar; to give c. to: -igar (ulu); take c.: -eskar; without c.: sen-kuraja.
courageous:
kuraj-oza, -ema.
courier:
kuriero (cf. estafeto).
course:
(race, run) (intr.) kurar; (hunt) (tr., intr.) chasar.
course:
(of lessons, study, etc.) kurso; (of life) vivo-duro; (at meals) servico; (direction) sinso; voyo; (of water, elec.) fluo; (sequence) ir-(ad)o; progreso; (succession) suced-(ad)o; (of sickness) evoluciono, progreso; (of a river, a wound) par-kur-o; (race c.) hipodromo; meal with three c.s: repasto kun tri dishi; in due c.: pos ula (o konvenanta) tempo; en (justa) ordino; in the c. of: dum; pos tempo-duro; dum la progreso; of c.: kom-pren-ende; sen-dube; to esas; take its c.:  evolucionar naturale; water c.: aqua-fluo; rivero-lito.
court:
(woo, also pay c. to a king, etc.) kurtezar; (flatter) flatar; (solicit) solicitar (ulu, ulo); c. inquiry: invitar exploro.
court:
(n.) (of a house; royal; of justice) korto; (to a woman) kurtez-(ad)o; (small street) sako-strado; strad-eto; (judgement seat) tribunalo, korto; c. of honour: honor-korto; courtly: (person) kort-ana; graci-oza; (place) kort-ala, -atra; c. lady: kort-an-ino; c. martial: milit-ala tribunalo (od, judicio; od, konsil-ant-aro); to c. martial: judiciar (ulu) avan milit-ala tribunalo; highest c.: supra korto; c. of inquiry: judici-ala (od, kort-ala) exameno (od, inquesto); criminal c.: korto krimin-ala; c. plaster: gum-tafto; c.ship: (amor-) kurtez-(ad)o.
courteous:
(in manners) polita; (in character) jentila; (amiable) afabla.
courtesy:
(bow) reverenc-o (v.) -ar; (manners) polit-eso, -ajo; jentil-eso, -ajo (act); (favour) favor-o amik-ala.
courtesan:
amor-(vend-)ist-ino.
courtier:
(member of a c.) kort-ano; (wooer) kurtez-ero, -isto; (flatterer) flat-anto, -emo, -ero.
courtliness:
galanteso, ceremoniozeso.
cousin:
kuz-o, -ulo, -ino; (relationship) -eso; (collect.) -aro; first c.: primara kuzo; second c.: sekundara kuzo; -ly: -ala, -atra.
cove:
bay-eto; golf-eto.
covenant:
(intr.) konvencionar; (intr.) paktar; inter-konsentar (intr.) kontratar (intr.); (obligate) obligar (ulu); promisar (ulo).
cover:
kovrar (ulu, ulo, per); (a bed, piece of furniture etc.) tegar; (wrap) envelopar; (put a roof on) tekt-izar (Note: cf. suffix -iz-); (screen) shirmar; (conceal) disimular, vel-izar; (include) inkluzar, kontenar; (distances) tra-irar, tra-kurar; par-irar, -kurar.
cover:
(gen.) kovr-ilo; teg-ilo; envelop-ilo; (of letters) kuverto; (of parcel) envelop-ilo; (of table, floor) tapiso; (bell-shaped for dishes) klosho; (for pot, saucepan) kovr-ilo; (fig.) velo; (falsa) pretexto; shirm-ilo; protekt-o; motor c.: kartero; cloth c.: telo-tego; remove the c.: des-kovrar; unger separate c.: en altra kuverto, (od, envelop-ilo); to take c.: shirmar su.
coverlet:
lit-teg-ilo; ped-kovr-ilo.
covert:
cel-ita; sekreta; insidi-ema; (n.) shirm-ilo; (thicket) kopso; repoz-eyo (di uceli, animali).
covet:
dezir-(eg)ar; avid-esar (de, pri); ambicionar.
covetous:
avida (de); avar-a, -acha; gan-ema; dezir-oza.
covey:
trupo. cow: timid-igar (ulu, per ulo); (become) -eskar; sen-kuraj-igar, -eskar; (subdue) domtar; (become cast down) depres-at-eskar.
cow:
bovino; (milch c.) lakto-bovino; lakt-ifanta bovino; c.yard: bov-(in)eyo; c.boy, c.herd: bov-gard-isto, -dukt-isto; c.catcher: ston-eskart-ilo; c.hide: bov-fel-o, -a; c.dung: bov-feko; c.pox: vecino; c.berry: vacinio.
coward:
poltrono, sen-kuraj-o, -(ul)-o.
cowardice:
(quality) poltron-eso, (act) -ajo; des-kuraj-o.
cowardly:
poltron-a, -atra; (adv.) des-kuraj-oze; (apprehensive) timeme, tim-ante; (not bold; shy) timide.
cower:
(intr.) blotisar (timante).
cowl:
kapuco (cf. froko; kagulo).
cowrie:
kaurio.
cowslip:
primulo (cf. primrozo).
coxa:
iliako.
coxalgia:
koxalgio.
coxcomb:
fatu-ulo, dandi-acho.
coxswain:
batelo-guvern-isto; shalup-estro (od, direkt-isto).
coy:
modesta; timida; rezerv-ema; pudor-ema.
cozen:
dup-igar; fraudar.
cozy:
komfort-oza, komoda e mikra; (tea) te-krucho-kusen-eto (od, kovr-ilo).
crab:
krabo; (astron.) kankro.
crab-apple:
sovaja pomo.
crabbed:
akra-humora; des-, ne-afabla.
crack:
(act and noise of something breaking, also voice and finan.) (intr.) krakar; (split) fend-(et)ar, (break) ruptar; (on surface only) (tr., intr.) krevisar; (noise of momentary shock, as of fingers, whip) (intr.) klakar; c. a joke: dicar esprit-ajo; (tr., intr.) jokar; c. up: laud-(eg)ar; (interj.) krak! (bend and flaw) knikar.
crack:
(n.) krak-(ad)o; (split) fend-et-o, -uro; (surface crack as in china) krevis-uro; (of whip) klak-(ad)o; (of voice) krako, (cf, muo); (of firearms) deton-(ad)o; c. of doom: lasta judicio; c. shot: (esar) bon-ega paf-ero, -isto.
crack-brained:
esar mente ne-sana; fola; dementa; ne-saja.
cracked:
fend-ita; krevis-ita.
cracker:
(fire-c.) petard-eto; (eatable) bisquito.
crackle:
(as fire) krepitar (intr.) krak-etar (intr.) (cf. krevisar).
cracknel:
kraknelo.
cradle:
kushar (ulu en bers-ilo); (rock) bersar; (lull) lular.
cradle:
(n.) bers-ilo; c. song: berso-kanto.
craft:
(trade) mestier-o, -ala; (art) arto; (cunning) ruzo, artific-(ach)o; malic-o; (ship) nav-o, -aro.
craftsman:
mestier-isto, (habila labor-isto; fabrik-isto).
crafty:
ruz-oza, artific-(ach)oza; insidi-ema.
crag:
rok-ajo eskarpa; -gy: rok-aj-oza, abrupta, eskarpa.
crake:
ralo.
cram:
(fill to excess) tro-plen-igar, -eskar; saturar; ferme pak-igar; (instruct) instrukt-egar; (study) studi-egar; (stuff) gavar; (squeeze) klem-(eg)ar; -med: (over full) tro-plen-ig-ita; -mer: rapida instrukt-isto, -ero.
cramp:
(cramp, pinch) jenar; konstriktar; (with a cramp-iron) krampon-agar; (med.) havar krampo.
cramp:
(n.) (med.) krampo (cf. spasmo); (tech.) krampono; hoko; writer’s c.: skrib-krampo; c. fish: torpedo; c. iron: krampono.
cranberry:
reda vacinio.
crane:
(bird) gruo; (derrick) krano; lev-mashino; (gin) argano; c. fly: tipulo.
cranium:
kranio.
crank:
(crooked handle) manivelo; (gen.) turn-ilo; (faddist) mani-et-ozo, fantazi-em(ul)o, monomani-iko; (crabbed person) ne-agreabl-(ul)o; irac-emo; to turn the c.: manivel-agar; (of a hand organ) manivel-plear; c.case: (auto) kartero; c.shaft: manivel-arboro.
cranky:
fanazi-ema; irac-ema; kapric-oza; (boats) kulbut-ema.
cranny:
krevis-uro; fend-(et)o; -uro.
crape:
krepo.
crapulent:
krapul-anta, -oza; ebri-eg-a, -es-ema; to live in a c. life: (intr.) krapular.
crasis:
krazo.
crash:
(shatter) frakasar; (collide violently) forte frapar; (intr.) kolizion-egar; (noise) (frakas-) bruiso; krak-ego; (finan.) krak-ar, -o; (interj.) krak!; (fall violently) fal-egar.
crass:
(physically) dika, densa; (mentally) stupida, obtuza.
crate:
fram-izar; (n.) framo; ajur-oza kesto; fram-iz-ita kesto.
crater:
kratero.
craunch:
(as with teeth) krokar; (crack) krepitar (intr.).
cravat:
kravat-o; to put on a c.: -izar (ulu).
crave:
(long for) avid-esar (pri); (beg) pregar, suplikar; (ask) demandar. craven: poltron-a, -o; sen-kuraj-a, -(ul)o.
craving:
dezir-ego; (greediness) avid-eso.
craw:
(crop) kropo.
crawfish, crayfish:
kankro; (spiny lobster) langusto.
crawl:
(intr.) reptar; (drag oneself) tranar su; (climb) klimar (tr., intr.); (of flesh) havar ganso-pelo.
crawler:
rept-ero.
crayon:
(chalk, lead, etc.) krayono; (coloured) pastelo.
craze:
fol-igar, -eskar; dement-igar, -eskar; (to rave) (intr.) delirar; (n.) mani-(et)o; fol-eso, frenezio.
crazy:
frenezi-oza, -ika; fola, sen-raciona; (decrepit; dilapidated) kaduka; c. person: dement-(ul)o.
creak:
(intr.) stridar; (intr.) grincar; (crack) (intr.) krak-etar; -y: strid-anta, -oza.
cream:
krem-o; whipped c.: -o quirl-ita; c. jug: krem-uyo; c. coloured: -ea; -y: -oza, -atra; c. cheese: kazeo; (produce c.) krem-if-ar; (skim) sen-krem-igar; -ery: lakt-erio, -o-vend-eyo.
crease:
(plait) plisar; (rumple) krumpl-ar; (fold) faldar; (n.) plis-uro; fald-uro.
create:
krear: (cf. produktar, naskigar, genitar; efekt-igar; fondar).
creation:
(act) kre-(ad)o, (result) -uro; kre-ito; (all creatures) kre-it-aro; (universe) universo.
creative:
kre-anta, -iva.
creator:
kre-anto, -into, -ero; produkt-anto; (fig.) autoro.
creature:
kre-ito, -uro, -ajo; persono; ento; (animal) bestio. animalo; (dependent) depend-anto, -ero; protekt-ato; (tool) instrumento; agento.
crèche:
infant-azilo; infant-sorg-eyo.
credence:
(belief) kredo; (eccl.) krdenc-o; to give c. to: kredar (ulu, ulo).
credentials:
akredit-fido-letro.
credible:
kred-ebla, inda; fid-inda.
credibility:
kred-ebl-eso.
credit:
(com.) kreditar; (trust; believe) fidar (ad); kredar (ulu, ulo).
credit:
(com.) kredito; (trust) fido; (belief) kredo; (honour) honoro; (reputation) bona reputo; to give c.: (also fig.) kreditar; to do c. to: honor-izar (ulu, per ulo); I gave you c. for more sense: me kredis ke vu havis bona judiko; c. entry: kredit-ajo; letter of c.: kredit-letro; sell on c.: kredite vendar; c. account: kredito-konto.
creditable:
estim-inda; honor-oza, -iz-anta; merit-oza; konsider-inda; laud-inda; kred-ebla.
creditor:
kredit-anto, -ero.
credulous:
kred-ema.
creed:
(belief) kred-o; (article(s) of belief) kred-formulo, kred-end-ajo, kred-artikl-o, -i; dogmat-aro.
creek:
(cove) golf-eto; (small stream) river-eto.
creel:
(angler’s) fish-korbo, -uyo.
creep:
(as a serpent or a child) (intr.) reptar; (drag) tranar (su); (glide) glitar (sur); (insinuate) insinuar (ulo); (tr., intr.) infiltrar; c. on: avancar pok-ope (od, repte); c. out: ek-irar repte; c. up: klimar od avancar od alt-eskar lente; c. over: super-reptar.
creeper:
rept-ero, -ajo; klim-anta-planto; liano.
creepingly:
repte; lente.
cremate:
kremecar; -tory: -eyo, -erio, -forno.
crenelated:
krenel-iz-ita.
creole:
kreol-a; -o, -ulo, -ino.
creosote:
kreozoto.
crepitate:
(intr.) krepit-(ad)ar.
crepon:
krepono.
crepuscular:
krepuskul-ala; crepuscle: (twilight) krepuskulo; (morning) auroro.
crescendo:
kresk-anta, -ante.
crescent:
krecento; (moon) mi-luno; to cut in the form of a c.: sesgar.
cress
(water): kreso.
crest:
(all senses) krest-o; -ed: -iz-ita.
crestfallen:
depresita; sham-oza.
cretaceous:
kret-oza, -atra.
cretin:
kretin-(ul)o.
cretonne:
kretono.
crevasse:
krevis-uro, fend-uro.
crevice:
krevis-et-uro; fend-et-uro.
crew:
(nav.) vir-aro; nav-an-aro; nav-trupo; (in gen.) band-o, -acho; trupo.
crib:
(plagiarize) (tr., intr.) plaji-ar; fur-et-ar; (confine) restriktar; limit-izar.
crib:
(cradle) bers-ilo; (manger) kripo; manjo-trogo; grano-kofro; (fig.) plaji-o, -uro; vort-opa traduk-uro.
cribble:
kribl-o, -agar.
crick:
kramp(et)o.
crick-crack:
(onom.) krik-krak.
cricket:
(insect) grilio; (game) kriketo; c. bat: -bat-ilo; c. ground: -agro, -eyo; -er: -lud-anto, -ero, -isto; mole c.: griliotalp-o.
crier:
(public) klam-ero, -isto. crime: krimino (cf. delikto, kontravenco, atento); heinous c.: -ego; malicious c.: (jur.) dol-oza, -o; to commit a crime: (intr.) kriminar; atentar; capital c: -o morte punis-ebla; to commit the same c. again: (intr.) ri-kriminar; (intr.) recidivar.
criminal:
(adj.) (thing, act) krimin-ala, (person) -anta, -inta, -oza; (n.) -anto, -ero, -ozo; to make a c. attempt on: atentar (ulu, ulo); c. (indecent) assault: atento kontre la pudoro; to make a c. out of: krimin-al-igar (ulu); c. law specialist: kriminal-isto.
criminality:
krimin-oz-eso; kulp-oz-eso.
criminologist:
krimin-experto.
criminology:
krimino-cienco.
crimp:
(hair)krisp-igar; frizar; (fold in) en-fald-etar (la bordo); (milit., naval) rekrut-ar per violento; rekrut-achar; (n.) friz-ajo, -lok-eto; rekrut-acho.
crimson:
karmezin-a, -o; (become) -eskar; (tint with) -izar.
cringe:
facar od sentar humile; blotis-achar; (draw back) kontraktar.
crinkle:
rug-izar; sinu-ifar; zigzagar; krisp-eskar; (n.) rug-iz-uro, frizo; krispo (of hair); (noise) tinklo; -d: krispa.
crinoline:
krinolino.
cripple:
(by loss of limb) kripl-igar; (lame) klaudikar (intr.); (n.) infirm-(ul)o; kripl-(ul)o; klaudik-ero, -anto.
crisis:
krizo.
crisp:
(woolly, of hair) krispa; (of things friable); krak-ema; (of speech) konciza.
crisscross:
zigzag-ar, -o, anta, -e; krucatra; transversa.
criterion:
kriterio.
critic:
kritik-anta, -ero, -isto.
critical:
(of criticism) kritik-ala; -ema; (of a crisis) kriz-ala; (fastidious) skrupul-oza; (fault-finding) kritik-acha, blam-ema; to c.ly explain: (the scriptures) exegezar.
criticism:
kritik-(ad)o; (unjust) –ach-(ad)o.
criticize:
kritik-ar, -achar; (blame) blamar.
criticizable:
kritik-ebla, blam-ebla.
croak:
(caw of crows; c. of frogs) (intr.) kroasar; (grumble) grunar (pri); (lament) lamentar (pri).
croaker:
pesim-isto.
crochet:
(v. tr., intr.) krochar; (whim) fantazi-eto.
crock:
krucho; ter-poto.
crockery
(ware): fayenc-o, -a; vaz-aro.
crocodile:
krokodilo.
croacus:
safrano.
cromlech:
dolmeno.
crone:
old-ach-ino.crony: intim-ulo, kamarado, amiko.
crook:
kurv-igar, ark-igar.
crook:
(quality) kurv-eso, (action) -igo; (result) -ig-uro; (shepherd’s) pastor-bastono; (criminal) krimin-anto, -ero, isto; by hook or c.: per una moyeno od altra; c. backed: gib-oza.
crooked:
kurva; sinu-oza; hok-oza, -atra; tord-ita; gib-oza; serpent-atra; (dishonest) des-, ne-honesta.
croon:
kant-etar monotone.
crop:
(clip, shear) tondar, rez-igar; (shorten) rekortar, kurt-igar; (mow) falchar; (fruit) koliar; c. out: aparar (intr.); emersar (intr.).
crop:
(of birds) kropo; (agri.) rekolt-ajo, -uro; plantac-ajo; koli-ajo, -uro; (from shearing) tond-ajo, -uro; neck and c.: integre, tote; second c.: duesma (od, ri-) kresk-ajo; c. eared: oreli tali-ita (od, rekort-ita; od, rez-ig-ita); to come a c.per: falar (od, faliar) male; facar fiasko; fal-egar.
croquet:
kroketo.
croquette:
fri-ita bulo (de).
crosier:
kroso.
cross:
(roads, etc.) kruc-umar; (c. over) trans-irar, -kurar, -flugar; (c. through) tra-irar; (intersect, intercross) inter-kruc-umar; inter-sekar; to make a c. of: kruc-igar; mark with a c.: kruc-izar; c. again: ri-pasar; ri-kruc-umar; c. out: efacar; tra-strek-izar; c. oneself: facar la kruco-signo; kruco-sign-izar-su; c. the arms: kruc-umar la brakii;; c. one’s mind: prizentar a la mento; to be c.: irac-ar; (contradict) kontre-dicar; (obstruct) obstruktar; kontre-agar; (interbreed) mixar; hibrid-igar, -esko; place c.wise: kruc-igar.
cross:
(adj.) (angry) irac-et-anta, -ema; (rude) des-, ne-afabla; en mala humoro; (slanting) obliqua; (a-thwart) transversa.
cross:
(n.) kruco; (c.ways) kruco-voyo; (sign) kruco-signo; (trial) tribul-o, -ajo.
cross-bar:
transversa bar-ilo, traverso.
cross-bearer:
kruc-iero, -o-port-isto, -ero.
crossbow:
arbalest-o; -man: -iero.
crossbred:
hibrida, mestica; di mix-ita razo.
cross-country:
trans la agri, direte.
cross-cut:
(plu) kurta voyo; transversa sek-ajo.
crosscut saw:
seg-ilo transversa. cross-examine: par-questionar (testo).
cross-eye:
okulo straba; -eyed: straba (person); -eso (quality).
cross-fertilize:
mix-fertil-igar; hibride fertil-igar.
cross-fire:
transversa paf-ado.
cross-grained:
(wood, etc.) transvers-fibra; (person) des-, ne-afabla.
cross-hatch:
hachar.
crosshead:
kruco-kapo, bielo-kapo.
crossing:
(passage way) pas-eyo, kruc-um-eyo; (act) trans-iro, kruc-umo; (intersection) inter-sek-o, -uro; (on board ship) pasajo.
cross-keys:
klefi kruc-um-ita.
cross-legged:
kun gambi kruc-um-ita.
cross-purposes:
(at) kun difer-anta skopi (od, intenci); (v., tr.) kontre-agar.
cross-question:
par-questionar; questionar detal-e, -oze.
cross-reference:
refero-cito; konsult-refero, -ajo.
cross-road:
kruco-voyo; transversa voyo (od, strado).
crosswise:
transversa; obliqua; kruce; kruc-forme.
crotch:
bifurk-o, -ajo; -eyo.
crotchet:
kaprico; mani-eto; fantazi-ajo; -ety: kapric-oza, -ema; mani-et-ema; baroka.
croton:
kroton-o; c. oil: -oleo.
crouch:
(intr.) blotisar, (intr.) squatar.
croup:
(med.) krupo; (rump) gropo.
croupier:
krupiero.
crouton:
krusto-peco.
crow:
han-(ulo)o-kantar, -kriar; c. over: kriar (od, kantar) vink-oze; fanfaronar (pri).
crow:
korniko; (cry) han-krio, -kanto; as the c. flies: en (od, per) direta lineo, direte.
crowbar:
fer-levero.
crowd:
amas-igar; (push) shovar; (press); presar; (encumber) inkombrar; -ed: amas-ig-ita; densa; (become) amas-eskar.
crowd:
(n.) turbo; (cf. pelmelo; asembl-ego; grup-ego).
crowfoot:
(bot.) ranunkulo.
crown:
kron-izar; (award prize) premi-izar; c. with laurel: kron-izar per lauro, laur-izar; (at checkers, chess) dam-igar; to c. all: kom kolmo (di desfortuno, e.c.).
crown:
(n.) (also fig. and of teeth) krono; (consummation) kolmo, (fig.) krono; kron-izo; komplet-igo; (money) kin-shilinga-peco; (of hat, head etc.) somito, vertico; (sovereign) suveren(ul)o; rejo; (prize) premio; c. prince: heredanta princ(ul)o; to un-crwon: sen-kron-igar, des-kron-izar; crowning: kron-izo; c. land: rej-ala (od, kron-) domeno; -er: kron-iz-anto.
crownglass:
kronglaso.
crowsfeet:
okul-rug-aro.
crucial:
kriz-ala; decid-ig-anta.
crucian:
(carp) karasino.
crucible:
kruzelo.
cruciferous:
krucifer-a, -o.
crucifix:
krucifixo.
crucifixion:
kruc-ago.
cruciform:
kruco-forma.
crucify:
kruc-agar (ulu); -ied person: kruc-ag-ito.
crude:
kruda; -ity: -ajo; -ness: -eso.
cruel:
kruela (cf. sen-kompata; severa; drakon-ala, ne-humana); -ty: (quality) kruel-eso, (act) -ajo.
cruet:
ole-uyo; kondiment-flakon-o, -aro, -uyo.
cruise:
(intr.) krozar.
cruiser:
(milit-ala) kroz-navo.
crumb:
(pano)pec-eto; (soft part of bread) krumo.
crumble:
pec-et-igar, (become) -eskar; polv-igar, -eskar; (with noise) (intr.) krular.
crumbly:
friabla.
crumpet:
madeleno.
crumple:
krumplar, rug-izar.
crunch:
(as with teeth) krokar; (grind) (intr.) grincar.
crupper:
gropo, rumper; (strap) grop-rimeno.
crural:
krur-ala.
crusade:
(kruco-)milito; -er: (kruco-)milit-anto.
crush:
aplastar (grapes, etc., also fig.); (bear upon) presar; (squeeze together) kompresar; (in a mill) muelar; (triturate) triturar; (suppress) represar; (oppress) opresar.
crush:
(a great crowd) turb-ego.
crush-hat:
chapelo fald-ebla.
crust:
inkrustar; (to be) -esar; (n.) (pano, ter-ala, e.c.) krusto; under c.: (cook) fundo-krusto.
crustacean:
krustace-a, -o.
crusty:
(of crust) krust-oza, -atra; -ala; (surly) akra-humora, des-afabla.
crutch:
gruch-o; to go on c.s: -irar.
crux:
la chefa punto.
cry:
(scream, also of animals) (intr.) kriar; (with words) klamar (fairo, venjo, e.c.); (of new-born infants) vajisar (intr.); (weep) plorar (pri); c. up, down: (depreciate) plu-, min-valor-igar; c. off: refuzar facar; abandon-ar; c. against: protestar, plendar (pri, kontre).
cryometer:
kriometro.
cryophorous:
krioforo.
cryoscope:
krioskopo.
crioscopy:
krioskopio.
crypt:
kripto.
cryptic:
sekreta, okulta, enigmat-oza.
cryptogam
(ic): kriptogam-a, -o.
cryptogram:
kriptograf-uro.
cryptography:
kriptograf-(ad)o, -arto.
crystal:
kristalo; c. ware: (cut glass) kristal-glaso; c. rock: (quartz) quarco; (adj.) kristal-a, -ala, -atra; limpida, klar-ega.
crystalline lens:
(of eye) kristalino.
crystallize:
kristal-igar, -eskar; -ed: (candied) kandi-iz-ita.
crystallography:
kristalografio.
crystalloid:
kristaloido.
cub:
(of animals add) -yuno; (boy) bub-ulo.
cubature:
(process) kub-igo; (cubical contents) kuba kapac-eso; volumino.
cube:
kub-a, -ala; -o; -igar; c. root: kub-radiko; c.ic metre: metro-kubo.
cubeb:
kubebo.
cubicle:
dorm-chambr(et)o; dorm-fako.
cubit:
kubito-mezuro.
cubitus:
(ulna) kubito.
cuboid:
kuboido.
cuckold:
spoz-ulo tromp-ata, -ita; -dom: spoz-ala tromp-eso (od, trahiz-eso).
cuckoo:
kukul-o; c. clock: -horlojo.
cuckoo-pint:
arumo.
cucumber:
kukombro.
cucurbit
(e): kukurbito.
cucurbitaceous:
kukurbitacea.
cud:
mastik-ajo; chew the c.: (tr., intr.) ruminar.
cuddle:
(fondle) karezar (cf. dolotar); (lie snug) komforte kushar su; (crouch) (intr.) blotisar; (squat) (intr.) squatar.
cuddy:
kabin-eto; koqu-et-eyo; asno.
cudgel:
baston-ego, -(eg)agar, -batar.
cue:
(hair) har-treso; (billiards) biliardo-bastono; (signal) signal-(vort)o.
cuff:
manu-frap-etar (ulu); (n.) manu-frap(et)o; (turned-up sleeve) paramento; (wrist-band) ponyeto; (wide, of garment, usually starched) manshet-o; c. link: paramento-butono.
cuirass:
kuras-o; -ier: -iero.
cuisine:
(place) koqu-eyo, (art) -arto; (food) -ajo, -aj-aro (od, manj-ajo).
cul-de-sac:
sako-strad(et)o.
culinary:
koqu-art-ala.
cull:
(to save from loss) rekoliar; (pick) koliar; (select) selektar; (something rejected) retro-jet-ajo; refuz-ajo.
cullender:
legum-kribl-eto.
culm:
(antracit-)karbon-reziduo.
culminate:
(intr.) kulminar (en); (fig.) finar; (intr.) abutar (ad); -tion: kulmin-o, -pinto.
culpable:
kulp-anta, -inta, -oza; (person) -anto, -into, -ozo (pri); c. action: kulp-oza -ago.
culpability:
kulp-oz-eso.
culprit:
kulp-anto; krimin-anto, -ero.
cult:
kulto.
cultivable:
kultiv-ebla.
cultivate:
(till, also fig., as arts, letters, acquaintance, mind, etc.) kultiv-ar; (for profit) explotar.
cultivated:
kultiv-ita.
culture:
kultiv-(ad)o; (ethical, intellectual and social part of civilization) kulturo; c. medium: gelatino; kultiv-medio (por bakterio); -ral: kultur-ala, -ema; -ed: kultur-oza; erud-ita; rafin-ita.
culverin:
kulebrino.
culvert:
pont-eto; aquo-dren-ilo (arka); aquedukto.
cumber:
inkombrar, embarasar; -some: inkombr-oza, -ema; jen-anta; (cf. heavy).
cumin:
kumino.
cumulate:
akumul-ar; -ative: -anta, -iva; amas-ig-iva, -ema.
cuneiform:
kuneiform-a, -o.
cunning:
ruz-oza, -ema, -acha; art-oza; (ingenious) injeni-oza; (amusing) amuz-anta; (clever) habila; to use c.: (intr.) ruzar.
cup:
(surg.) ventuz-agar (ulu).
cup:
(for drinking) tas-o, (contents) -edo; (ornamental, as for prizes) kupo; (challenge cup) chalenjo; (communion, also calyx) kalico; (of acorn) kupulo; (med.) ventuzo; coffee c.: kafe-taso; cup of coffee: tas-(ed)o de kafeo; c. and ball: (used in games) bilboketo.
cupboard:
armoro; (in a wall) mur-armoro.
cupel:
kupelo.
Cupid:
amor-deo.
cupidity:
gan-em-eso, avar-eso; pekuni-avid-eso.
cupola:
(arch.) kupolo.
cupping:
ventuz-ag(ad)o; c. glass: ventuzo.
cupriferous:
kupr-if-anta.
cupule:
kupulo.
cur:
hund-acho.
curable:
(of sickness) remedi-ebla; (of a sick person) ri-san-ig-ebla.
curaçoa:
kuracao.
curacy:
vikari-eso; sub-parok-eso.
curare:
kuraro.
curate:
vikario.
curative:
kurac-iva, -ivo; ri-san-ig-iva, -o; remedi-ilo; medikamento.
curator:
(as of a museum) (chef-)administr-isto; (legal guardian) kurat-ero, -isto.
curb:
(also fig.) brid-agar; pozar la menton-kateno; (fig.) represar, restriktar.
curb:
(for a horse) menton-kateno; (of well, of sidewalk) bordo-petro, -mur-eto; c. market: kulis-o; c. broker: -isto.
curculio:
kurkuliono.
curcuma:
kurkumo.
curdle:
(tr., intr.) koagul-ar; -ajo.
cure:
(a person) ri-san-igar; (a disease) remediar (also fig.); (intr.) -eskar; (hay) sik-igar; (meat, etc.) marin-ar (intr.) sal-izar; (correct) emendar.
cure:
(getting well) ri-san-igo, -esko; (appliance) remedi-ilo; kurac-ilo; (remedy) remedi-ilo; medikamento; (by doctors) kurac-(ad)o; (curacy) parok-eso; to get c.ed: ri-san-eskar.
curé:
paroko.
curfew:
fair-extingo-signalo; retret-signalo (od, klosho-signalo).
curia:
kurio.
curiosity:
rar-ajo; vid-ind-ajo; stranj-ajo.
curious:
(inquisitive) kurioza; (things) remark-inda, vid-inda, atenc-inda, stranja.
curiously:
(attentively) atenc-ema, -oza; (artistically) art-ema, -ist-ala; (inquisitively) kurioz-a; c. enough: per remark-inda koincido.
curl:
(naturally) lokl-ifar, -eskar; (tr.) -igar; (artificially) (tr., intr.) frizar; (of serpents) torde-volv-ar, -esar; (vines) (inter-plektar); (smoke, waves) ond-ifar; (intr.) vorticar; (cats) pelot-igar, -eskar; c. up: (turn up) trusar.
curl:
(long natural tress) lokl-o, (short) -eto; (artificial) friz-ajo, -loklo; (spiral) spiralo; (sinuosity) sinuo; -iness: friz-lokl-eso; friz-eso; -y: lokl- (od, friz)oza, -ema.
curlew:
kurlio.
curling-iron:
friz-fero.
curling-paper:
friz-papero.
currant:
rib-o, -iero; dried c.s: korint-o, -i; black c.: kasis-o, -iero.
currency:
(circulation) cirkul-(ad)o; (coinage) monet-aro; legal c.: leg-ala monet-o, -aro; paper c.: monet-papero; to give c. to: publik-igar.
current:
(circulating) cirkul-anta; (existing) exist-anta, nuna; c. price: ordinara preco, tarifo; koto; to pass c.: esar admis-ita; (stream) (aquo-)fluo; air c.: aerofluo; c. account: konto kur-anta.
curriculum:
studio-kurso; studio-programo.
currier:
ledro-prepar-isto.
curry:
(leather) preparar (ledro); (a horse) strigl-agar; c. favour: insinuar su en (od, obtenar) la favoro (di); c. comb: striglo.
curse:
maledikar; (intr.) blasfemar: (anathematize) anatemar; (intr.) imprekar; to be c.ed with: esar aflikt-ita (da); -ed: maledek-ita, abomin-inda; odi-eg-inda; mal-ega.
curse:
malediko, blasfemo, impreko; (misfortune) des-fortun-ajo; des-felic-ajo.
cursive:
kursiva (skrib-ado).
cursor:
kursoro.
cursory: surfac-ala; ne-profunda.
curt:
abrupt, lakonika; bruska; konciza.
curtail:
(reduce) diminutar; mikr-igar; (shorten) rekortar; abreviar; de-tranchar; -ment: redukt-o; de-trancho; de-preno; supreso.
curtain:
kurten-o, -izar; separar per kurteni; (cf. storo; jelozio); c. lecture: spozin-ala reprimand-ado.
curtsy:
see courtesy
curvature:
(qual.) kurv-eso; (act) -igo; (result) -ig-uro.
curve:
kurv-igar, -eskar; (arched) ark-igar, -eskar; (n.) kurv-o, (a bending) -igo; -ed: kurva; hok-oza, -atra.
curvet:
(intr.) kurbet-ar, -o.
curviliniar:
kurvo-linea.
curvimeter:
kurvimetro.
cushion:
kusen-o, -izar.
custard:
lakt-ov-ajo; (cf. flado).
custodian:
gard-isto, -ero.
custody:
gardo; (legal) arest-o, -eso; (prison) karcero; -esko; (detention) en-karcer-eso, -esko; take into c.: arest-ar ulu; to cause to take into c.: arest-igar; to commit to c.: konfidar ulu, ulo a la gardo (di ulu); in c.: sub gardo, en arest-eso.
custom:
(habit) kustumo; (clientèle) klient-aro; (patronage) klient-iz-(ad)o; (social practice) moro; to have the c. of: (intr.) kustumar; customs: dogano; to clear (goods) through the c.s: ek-dogan-igar; c. tax: dogan-pago.
customable:
impost-ebla.
customarily:
kustumale.
customary:
kustum-ala; ordinara; (cf. mor-ala).
customer:
kliento; kompr-anto, -ero; to get c.s for a house: klient-izar; ugly c.: mala hom-(ul)o.
custom-house:
dogan-eyo (od, domo), (institution) -o.
customs-officer:
dogan-isto.
cut:
(off, through) (de-)tranchar; (partially) sekar; (to make first cut or incision) entamar; (curtail) rekortar; (c. to form, as cloth, wood, metal) taliar (cf. skultar); (in parts) part-igar; (cleave) fendar; (inter-cross) (inter-)kruc-umar; inter-sek-ar; (wound) vundar; (slight) refuzar (od, evitar) ri-konocar; ruptar relati kun ulu; c. cards: tranchar la pako; cut one’s teeth: dent-ifar; cut a figure: posturar kom; cut capers: (intr.) kapriolar; fol-lud-etar; c. into conversation: inter-ruptar la parol-ado (di ulu); c. off: (intercept an enemy) interceptar, klozar la retret-voyo; cernar; c. short: (work) ces-igar; c. down: (fell) abatar; falchar; (lessen) diminutar; mikr-igar; c. low: (a dress) dekoltar; c. out in figure: taliar; c. one’s way: apertar (violente) pas-eyo; c. across: sequar la maxim kurta voyo; (intersect) inter-kruc-umar; c. into pieces: dis-tranchar (en peci); pec-igar;c. in: (incise) incizar; c. and dried: antee par-pens-ita; entee prepar-ita; prepar-ita por la okaziono; c. and thrust: espad-agar (od, frapar) pinte e tranche; c. off: (intercept) intercept-ar; (separated) separ-ar (de), -esar; (with instrument) de-tranchar, amputar; (game) trakar; c. small: mikr-igar; (with lines) hachar; c. out: ek-tranchar, -taliar; extirpar; (by plan) (en-) taliar; (debar) excluzar (de, ek); c. out for: nature fac-ita por; nature adapt-esar (por, ad); c. up: dis-tranchar; hakar; c. wood: tranchar la ligno; c. in facets: facet-izar; c. straight down: eskar-igar; tranchar infre; c. into crescent shape: sesgar (cf. dekoltar); c. close down: rez-igar c. the throat of: egorjar (ulu).
cut:
(with instrument) tranch-o, sek-o; (result) -uro; (the part c. off) tranch-ajo, -peco; (wound) sek-vund-uro; inciz-uro; (of clothes) tali-uro, stilo, modo, fasono; (engraving) grab-uro (cf. vinyeto); (short way) (plu) kurta voyo; (kurta) transversa voyo; (at cards) trancho; c. off: (mechan.) kontrol-ilo, -valvo.
cutaneous:
pel-ala; epiderm-ala.
cuticle:
kutikulo (cf. epidermo).
cutlass:
sabr-eto; abordo-sabro; kultel-ego.
cutler:
kultel-ifisto; -vend-isto.
cutlery:
kultel-aro.
cutlet:
kotleto.
cutpurse:
burso-furt-isto, -ero.
cutter:
(by pattern) tali-isto; (instrument) tranch-ilo, mashino; (chisel) cizel-ilo; (blade) lamo; (ship’s boat) shalupo (cf. kanoto); (small ship) kutro.
cutthroat:
egorj-ero, asasin-ero, -anto, -isto.
cutting:
(cf. cut) (act) inciz-o, (result) -uro; (total separation, also cards) tranch-(ad)o; (partial) sek-(ad)o, -uro; (by design) tali-o, -uro; (section) segmento, seciono; (hort.: slip) stek-ajo; branch-eto-tranch-ajo.
cutting:
(adj.) tranch-anta, -iva, -ema; inciz-iva; pik-anta, -ema; mord-ema; kordio-lecer-anta; c. instrument: tranch-ilo; c. edge: tranch-ant-ajo, lamo.
cuttlefish:
sepio (cf. kalmaro); c.bone: sepi-osto.
cyanic:
ciana.
cyanogen:
ciano.
cyclamen:
ciklameno.
cycle:
(ride a bicycle) (intr.) bicikl-vehar, -irar; -ling: -ismo, -vehado.
cycle:
(time) ciklo.
cyclist:
bicikl-isto, -ero.
cycloid
(al): cikloid-o; -a, -ala.
cyclometry:
ciklometrio.
cyclone:
ciklono.
cyclopedia:
enciklopedio.
Cyclops:
ciklopo.
cygnet:
cigno-yuno.
cylinder:
cilindr-o; -drical: -a, -ala, -atra.
cymbal:
cimbalo; c. player: -ple-isto, -ero.
cym
(a): cimaso.
cynic:
cinik-(ul)o; -cal: -ala, -atra; -cism: -eso, -ajo.
cynocephalus:
cinocefalo.
cynosure:
atrakto-punto; la objekto di regardo.
cypher:
see cipher.
cypress:
cipres-o; ground c.: santolino.
cyprinoid:
ciprino.
cytisus:
citizo.
czar:
car-(ul)o; czarina, czaritza: -ino; czarish: -ala; czarevitch: car-ido.
cytodieresis:
(biol.) citodierezo.
Czech:
Cheko.