English-Ido Dictionary : R

rabbet: facar kanelo o ranuro; r. plane: listel-raboto.
rabbi: rabin-o; -nical: -ala.
rabbit: kunikl-o; r. warren: kuniklo-gareno.
rabble: kanali-aro, popul-acho; turb-acho.
Rabelaisian: Rabelais-ala, -atra.
rabid: frenezi-oza; r. dog: rabi-oza hundo.
rabies: rabio, hidrofobio.
racahout: rakahuto.
raccoon: ratono.
race: (run fast) kur-egar (intr.).
race: (breed) raso; (running) kur-(ad)o; (competition) konkurenco; r.course: (kur-)lico, kur-agro; r.horse: kur-kavalo.
raceme: racemo.
rachitic: (person) rakit-ika.
rachitis: rakito.
racial: ras-ala, ancestr-ala; (of the same race) sam-rasa.
rack: (strain) tens-egar; (torture) tormentar; r. one’s brains: par-explorar la mento (od, memoro).
rack: (as for fodder, for arms) rasteliero; (instr. of torture) roto-tormento (cf. tabelo; tresto; dento-stango); hat-r.: chapel-uyo, stifto-tabelo por chapeli; hay r.: fen-rasteliero.
racket: (for tennis) raketo; (noise) bruis-ego, -acho; to make a r.: bruis-egar, -achar (intr.).
rack-rent: lokaco-preco eces-oza.
racy: pik-anta, verv-oza (stilo).
radial: radi-ala.
radiance: (shine) brilo, (cf. splendid-eso); (act of radiating) radi-ado.
radiant: (emitting rays) radi-anta, -oza; (shining) bril-anta.
radiata: radi-ozi.
radiate: (emit rays, also fig.) (tr., intr.) radiar; (shine) (intr.) brilar.
radiator: radiatoro.
radical: radik-ala (cf. fundament-ala); (math.) -alo; (person) radik-al(ul)o; -ism: radik-al-ismo.
radicle: radik-eto.
radio-activity: (lum-)radi-ado, emis-ado di lum-radii.
radiograph: radiograf-ar, (picture) -uro (cf. radioskopar, radio-telefonar, -telegrafar).
radiometer: radiometro.
radiophone: radio-telefonar, (instr.) -ilo.
radioscope: radioskop-ilo.
radioscopy: radioskop-ado; (by photography) radiograf-ado.
radio-telegraph, -telephone: radio-telegrafar, -telefonar.
radish: (common) rafan-eto.
radius: (of a circle) radio; (bone) radiuso; (circular distance) (cirkum-)disto, -spaco.
radix: radiko.
raffle: lotri-ar (ulo), -o.
raft: raft-o; (v.) portar per rafto, raft-agar (ulo).
rafter: (supera) trabo, trabo-chevrono.
rag: (piece of cloth torn off) shifono; (cloth torn and hanging) rago; -ged: rag-oza, -iz-ita (vesto) ; r. man: shifon-isto.
ragamuffin: shifon-iz-it(ul)o; (gamin) bub-(ul)o, -acho.
rage: (of anger) (intr.) furi-ar, -o; (intr.) irac-egar, -ego; (of fire, famine, etc.) devastar; exist-egar; regnar; to fly into a r.: irac-(eg)eskar, furi-eskar; to put into a r.: irac(eg)-igar, furi-igar; to be all the r.: (in fashion) esar segun-moda.
raid: inkurs-ar, -o; invad-ar, -o.
rail: (of a railway) relo, (of a tram) tramo; (bar, rod) stango; (handrailing) pasamano; (railway) fer-voyo; (see fence); (bird) ralo; to run off the r.s: (intr.) ek-rel-irar; (cause to; tr.) ek-rel-igar; to rail at: reproch(ach)ar (ulu); lament-egar (pri ulo); -ing: (barrier) bar-ilo; (fence) fenco; (hand) pasamano; (balustrade) balustrado.
raillery: jok-i, -ado; mok-i, -ado.
railroad, railway: fer-voy-o; (tramway, street railway) tram-voyo, -veturo.
raiment: (one piece) vest-o, (collect.) -ero.
rain: (impers.) pluv-ar, -o (also fig.).
rainbow: pluv-arko, ciel-arko.
rain-gauge: pluviometro.
rainy: pluv-oza.
raise: (lift up) levar; (raise on high) elevar; (erect) erektar; (bring up) edukar; (collect) kolektar; (hoist, haul up) hisar; (troops) rekrutar; (obtain) obtenar, prokurar; (give rise to) produktar; genitar; ecitar; nask-igar; (cause to grow) kresk-igar; (make higher in dimension) plu-alt-igar; (increase) augmentar, plu-grand-igar; (one’s hat) desmetar (la chapelo) (por ulu), salutar (ulu); (the dead) ri-viv-igar, (intr.) -eskar (fig.) ri-naskar; (evil spirits) konjurar; (courage) ri-kuraj-eskar, ri-esperar; (the shoulders) (plu-)altigar, levar (la shultri); (prices) augmentar; (money) prokurar; r. a blockade of: des-blokusar; to r. to the peerage: nobel-igar (ulu).
raisin: sika vit-bero.
rake: (with a r.) rast-ar; (grate) rasp-ar; (scratch) gratar; (collect) amas-igar, kolektar; (enfilade) enfilar.
rake: (instr.) rast-ilo; (debauchee) deboch-anto, -ero; (of masts) inklino; -ish: deboch-anta, -ema; (ofships) gracila.
rally: (banter) jokar, mok-etar (joke); (milit and fig.) raliar; (to a party) raliar, rekrutar, konvertar; (gain strength) ri-fort-igar, -eskar; ri-san-igar, restaurar (fort-eso, san-eso, kurajo); ri-komencar.
ram: (with a pile-driver, rammer) tamp-ar; (a door, etc.) bat-forsar; (sink) sink-ar, (profunde); (compress) kompresar; (stick) stekar; (a wad) rekalkar, bur-izar; (collide) kolizionar, shokar.
ram: (battering ram, astron.) arieto; (hydraulic r.) hidraulik-ala arieto; (any tamping instr.) tamp-ilo; (male sheep) muton-ulo; (of a ship) rostro, beko, sporno.
ramble: (intr.) vag-ar, -ado (cf. flanar), (in talk, in mind) (intr.) divagar.
ramie: ramio.
ramification: branch-if-(ad)o, -if-uro; brancho; ramo.
ramify: branch-igar, (intr.) -ifar.
rammer: rekalk-ilo, tamp-ilo.
ramous: ram-(et)oza.
ramp: rampo (cf. pento).
rampage: tumult-ar, -o; furi-ar, -o.
rampant: (abundant) abund-eg-anta.
rampart: remparo.
ramrod: tampo-stango, -ilo; rekalk-ilo.
ramshackle: kaduka, dekad-anta.
rancid: ranc-a; -ity: -eso.
ranco(u)r: rankor-o; to have r.: (intr.) -ar; -ous: -ema, -oza; (cf. odiar).
random, at: hazarde.
range: (dispose in order) ordinar; (put in rows, in a rank) rang-igar, -izar; (extend) extensar; (wander) vagar (intr.).
range: (row) rango, lineo, serio; (of space) extens-eso, ampl-eso, vast-eso; (reach of a shot, voice) porteo; paf-disto; (for shooting) paf-eyo, -agro; (of mountains) monto-kateno, mont-aro; (kitchen stove) furnelo, (oven) forno.
ranger: (forester) forest-isto, -gard-isto.
rank: rango, grado; to have risen from the r.s: komencir kom soldato (simpla); to rise in r.: promoc-esar; recevar rango; in all r.s of people: en omna klasi de homi; of noble r.: de nobela rango; to put in two r.s: aranjar en du rangi; du-ope rang-izar; r. and file: ordinara (soldati, e.c.).
rank: (rancid) ranca; (bad smelling) mal-odora, rance odor-anta; (abundant) abund-(eg)anta (cf. kresk-eg-anta); (downright) vera, pura, extrema.
rankle: (fig.) venen-izar (su), despitar (intr.), rodar (la kordio).
ransack: par-explorar, tra-serchar en; (pillage) spoliar, devastar.
ransom: ransono; to pay a r.: pagar ransono.
rant: diskurs-achar; deklam-achar.
ranunculus: ranunkulo.
rap: frap-ar, -o.
rapacious: rapt-ema; (fig.) avida.
rapacity: rapt-em-eso, avid-eso.
rape: (a female) violac-ar, -o.
rape: kolzo, nabeto; (grape stock) raflo.
rapid: rapid-a, (in a river) -ajo; -ity: -eso.
rapier: rapiero.
rapine: rapt-(ad)o.
rapt: ravis-ita, extaz-anta; -ure: rais-o, -eso, extazo; entuziasmo.
rare: (infrequent) rara; (not abundant) skarsa; (of air, etc.) des-densa; (excellent) bon-ega, ecel-anta; -faction: des-dens-ig(ad)o; -fy: des-dens-igar; -ly: (not often) rare.
rarity: (infrequency) rar-eso, (object) -ajo; (thinness) des-dens-eso.
rascal: (knave) raskalo, fripon-(ul)o; (in a pleasant sense) drol-(ul)o, kerlo; -ity: raskal-ajo, -eso; fripon-ajo, -eso; -ly: fripona, raskal-ala, -atra.
rash: ne-prudenta, temerara; -ness: temerar-eso.
rash: (med.) erupto.
rasher: lardo-plako, -tranch-ajo.
rasp: rasp-ar, -ilo.
raspberry: (fruit) frambo.
rat: rato; (v.) desertar.
rata, pro: proporcione ad.
ratable: evalu-ebla; (subject to tax) impost-ebla, -enda.
ratafia: ratafio.
ratchet wheel: kliko-roto, ingrano-roto; (the pawl itself) kliko, kliko-dento.
rate: (evaluate) evaluar (cf. expertizar, valorar, estimar, prizar); (calculate a tax) taxar; (classify) klasifikar, rang-izar, (chide) reprimandar, reprochar.
rate: (percentage) procento, proporciono; (price) preco; valoro; (of exchange) kurso; (degree) grado, rango, klaso; (degree of speed) rapid-eso; (tax) tax-uro, impost-uro; at the r. of: po; first r.: di unesma rango o qual-eso; to like first r.: multe o grande prizar (ulo); at any r.: omna-kaze, irga-kaze, irga-quale, irga-maniere; go at a great r.: irar ye granda rapid-eso o tre rapide; r.payer: impost-iz-ato, -ito.
rather: (in preference) prefere (cf. plu); (fairly) pasable; (somewhat) kelk-e, -ete; pok-e, -ete; (more strictly) plu juste o bone; prefer to die r. than to live: preferar mortar kam vivar, prefere mortar kam vivar; r. ill: kelke malada; r. pretty: kelke o pasable bel-eta; I r. think: me havas ideo, me suspektas, me inklinas pensar.
ratification: ratifiko.
ratify: ratifikar.
ratio: proporciono; (math.) raporto; in inverse r.: inverse proporcion-ala (ad); in r. to his property: proporcionala a lua hav-ajo.
ratiocination: rezon-ado.
ration: porcion-o; to r. out: -igar (ulo); to put on a r.: -izar (ulu); half-r.s: mi-porcioni.
rational: (person) racion-oza, saja; (thing) racion-ala, justa.
rationalism: racion-al-ismo.
rationalist: racion-al-isto.
rationality: racion-al-eso; (rightness) just-eso; saj-eso.
ratline: vanto-grado.
rattan: rotano.
ratteen: rateno.
rattle: (make a noise) (intr.) bruisar; (clack, click) klikt-ig-(ad)ar; (shaking noise) sukus-ad-ar (bruise); movar bruis-oze; (as death r.) stertorar; (make to resound) reson-igar (ulo).
rattle: (noise) bruis(ad)o, (as of metals) klikt-(ad)o; (med.) stertor-ado; (toy) son-lud-ilo, lud-sonalio, lud-klak-ilo.
rattlesnake: krotalo.
raucous: rauka.
ravage: devastar.
rave: (as in delerium) (intr.) delir-ar; (fig.) (intr.) extravagar; (intr.) furiar.
ravel: torde-volv-ar, (to be) -esar.
raven: korvo.
ravening: rapt-ema; (fig.) avida.
ravine: ravino.
raving: delir-anta, -atra; furi-oza; extravag-anta, -ema; r. mad: (insane) dement-ega; (very mad) furi-eg-oza.
ravish: (enrapture) ravisar; (rape) violacar; -ing: ravis-anta, -iva, charm-eg-anta.
raw: (in natural state) kruda; (of wounds) sen-pela; (ignorant) nul-sav-anta, sen-experienca, novica; (of weather) kolda e humida; r. flesh: viv-anta karno (sen-pela); r. hand: novico; r.hide: (kruda) felo; r. silk: kruda silko.
ray: radio; (fish) rayo; r. of sun: sun-radio.
raze: rez-igar; -d: reza.
razor: raz-ilo; r. strap: raz-ilo-ledro.
re: (mus.) re.
re: (concerning) pri, relate ad; (again) ri-.
reabsorb: resorbar, ri-absorbar.
reach: (attain an object) atingar; (extend) extensar; r. me that book: trans-donez a me ta libro, pas-igez a me ta libro; r. the hand downward: extensar la manuo infre; your letter r.ed me: vua letro atingis me od arivis (ad me).
reach: (extent) extens-eso, ampl-eso, vast-eso; (of a shot, voice) porteo, atingo-disto; out of r.: ne-ating-ebla; within hand’s r.: ating-ebla per la manuo.
react: reakt-ar (ad, kontre); -ion: -o; -ive: -iva, -ema.
reactionary: reakt-ema, -emo (person).
read: lektar; to love r.ing: prizar la lekt-ado; to be well r.: esar bone instrukt-ita, esar erudita; to r. through: par-lektar; -able: lekt-inda; r.er: (book) lekto-libro; (person) lekt-anto, -ero, -isto; (print.) korekt-ig-isto, -ero; r.ing room: lekto-chambro, -salono.
readily: (easily) facile; (willingly) volunte; (immediately) quik; (rapidly) rapide.
readjust: ri-ajustrar.
readmit: ri-admisar.
readopt: ri-adoptar.
ready: (rapid) rapida, alerta; (immediate) quika; (of money) kontanta; (prepared) pronta (cf. volunt-ema, inklin-ata); (easy) facila; (finished) see finish; to make r.: preparar; to get r.: preparar su; r. to go: pronta departar; all r.: pront-(eg)a, tote pronta; r.made: (entirely) tote; r.made clothing: (suit of) konfecion-uro; r. money: kontanto; r. reckoner: kakul-libro, -tabelo.
reafforest: ri-arbor-izar.
reagent: reakt-ivo.
real: (actual) reala; (true) vera; (genuine) autentika.
realgar: realgaro.
realism: (philos.) real-ismo; (versimilitude) ver-simil-eso.
realist: real-ismala, -istala; pragmat-ala; real-isto; pragmat-isto; -ic: real-ista, -ala; real-ism-ala; (plausible) ver-simila; ver-sembl-anta.
reality: (quality) real-eso; (object) -ajo; (abstract) lo reala; (cf. pragmato); in r.: reala, fakte.
realizable: real-ig-ebla.
realize: (bring into existance) real-igar, (intr.) -eskar, (cf. efekt-igar, exekutar, facar); (to believe as real) regardar kom reala; par-komprenar; (convert into money) vendar; (fig.) real-igar; kambiar po pekunio; (gain) ganar, obtenar.
really: reale, vere, fakte; (interj.) ya!
realm: rej-lando, rej-io, rejo-stato; (fig.) regiono (cf. feldo).
realty: imobl-o, -i.
ream: rismo.
reap: (harvest) rekoltar; (mow) falchar; (obtain) obtenar, recevar; (fig.) rekoltar; -er: (person) falch-anto, -ero, -isto; (machine) falcho-mashino.
reappear: (intr.) ri-aparar.
rear: (bring up) edukar; (keep in needs of life) entratenar; (raise on high) elevar; (stand) stacar; (prance) kabrar (cf. saltar).
rear: dop-a, (part) -ajo; r. wheel: dopa roto; r. guard: dopa guardo; r. shop: dopa butiko, butik-ajo; r. rank: dopa rango; r. admiral: sub-admiralo; r.ward: dope, (with motion) ad-dope.
reascend: ri-acensar (ad, sur).
reason: (tr., intr.) rezonar; -ing: rezon-(ad)o.
reason: (faculty) raciono; (cause) kauzo; (motive) motivo; (explantation) expliko; in reason: (reasonable) justa; by r. of: (because) pro (ke); kun la motivo; pure r.: pura raciono; without r.: (motive) sen motivo; sufficient r.: sufic-anta kauzo; to ask the r.s: demandar expliki (pri ulo); for the very r. that: precize pro ke; I have my own r. that: precize pro ke; age of r.: (hist.) racion-epoko; (pers.) racion-evo; I have my own r.s: me havas (propra) motivi; to have r. to believe: havar motivo kredar.
reasonable: (person) racion-oza, saja; (thing, act) racion-ala, justa; (passable) pasabla.
reassemble: (people) ri-asemblar; (things) kolektar; (cf. amas-igar).
reassure: quiet-igar (ulu pri ulo); ri-cert-igar; (encourage) kuraj-igar (ulu).
rebate: (value, price) rabat-ar, -o; at a r.: rabate.
rebel: (intr.) revoltar (kontre); (personally) rebel-eskar, -esar.
rebel: (person) rebel-a, -(ul)o, revolt-anto, -into.
rebellion: rebel-eso, -esko; revolto.
rebellious: rebela.
rebuff: (repulse) repulsar; (decline) refuzar; a sharp r.: (refusal) akra refuzo.
rebuild: ri-konstruktar.
rebuke: reprimand-ar, -o.
rebus: rebuso.
rebut: refutar (cf. kontre-argumentar, -pledar).
recalcitrant: rezist-(eg)anta, -ema.
recall: (remember) (ri-)memorar (ulo); (summon back) retro-vokar, revokar; (an edict) revokar; (to life) ri-viv-igar, ri-konci-igar.
recant: retraktar (erori e.c.); abjurar; (cf. renegar).
recapitulate: rekapitul-ar, rezum-ar; -tory: -anta.
recede: (go back) retro-irar, (opp. of progress) regresar (intr.); (renounce) renuncar (ulo).
receipt: donar recev-atesto; quit-igar (ulo, ulu pri ulo).
receipt: (act of receiving) recevo; (for money, goods) recev-atesto, (recevo-) quit-igo; (cooking, med.) recepto; to acknowledge the r.: atestar la recevo (di), quit-igar la recevo (di); r. in full of all demands: quit-ig-uro por saldo di la tota konto.
receive: (a thing) recevar; (a person) aceptar.
receiver: (instr.) recev-ilo; (of stolen objects) cel-ero di furt-aji; (of letters, etc.) recev-anto, -ero (cf. destin-, send-ario, konsign-ario); (in bankruptcy) bankroto-sindiko.
receiving-ship: rektuto-navo, skol-navo.
recension: revizo.
recent: recenta.
receptacle: recev-uyo, kolekt-uyo; (bot.) receptaklo; (tech.) recipiento.
reception: (act of receiving) recevo; (accepting of a proposal, condition, etc., also guests) acepto; (day) acepto-dio; to get a gracious r.: recevar o havar bona acepto.
receptive: recev-ema, acept-ema.
recess: (from work) inter-tempa retreto; ocio-tempo; ludo-tempo; (vacation) vakanco; (inner spot) intern-ajo; konkav-ajo; profund-ajo; embrazuro; (alcove) alkovo; (interval) inter-tempo, intervalo.
recidivism: recidivo.
recipe: recepto.
recipient: (person) recev-anto; (tech.) recipiento; (see receptacle).
reciprocal: reciproka (cf. mutuala).
reciprocate: agar reciproke (ad ulu); r. sentiments: havar la sama sentimenti kam ulu; r. blows: inter-bat-(ad)o.
reciprocating motion: altern-anta mov-ado.
reciprocity: reciprok-eso.
recital: naraco, rakonto; expozo; (mus.) muzik-ala recito o prizent-ajo; (as of a lesson) recito.
recitation: (of lessons) recit-(ad)o.
recitative: (mus.) recitativo.
recite: (something learned) recitar; (relate) naracar; (make report on) raportar; (tell again) repetar; (declaim); deklamar; (tell off) enumerar.
reckless: des-, ne-prudenta; temerara; sen-sucia.
reckon: (calculate) kalkular; (count) kontar; (fig.) expektar; fidar (ad ulu); judikar; imaginar.
reckoner: kalkul-libro, -tabelo; (machine) kalkul-ilo, -mashino.
reckoning: (calculation) kalkulo; (account) konto; (something which must be paid) pag-end-ajo; to make a mistake in r: kalkular erore.
reclaim: (reform) reformar; plu-bon-igar; r. land: facar tereno kultiv-ebla o ri-kultivar; reclamation: (of land) teren-(ri-)kultiv-ado.
recline: (tr., intr.) inklinar; (lie) (intr.) jacar; (lay something at full length) sternar; (repose) repozar; kushar su; (lean for support) apogar (su); r.ing chair: longa stul-ego.
recluse: inkluz-ito; solitar-(ul)o; (fig.) er(e)mito.
recognition: (of a person) ri-konoco; (admitting) agnosko; (cf. atesto).
recognize: (know again) ri-konocar; (admit as true or wrong) agnoskar; (cf. konstatar); r. a government: agnoskar guvern-erio.
recoil: retro-irar, -saltar; (have a repugnance) antipatiar, repugn-esar (da ulu, da ulo); r. of a cannon: retro-salto di kanono.
recollect: (remember) (ri-)memorar (ulo); (recognize) ri-konocar; (rel. sense: piously meditate) rekolecar (su).
recollection: (act) (ri-)memor-o, (faculty) -ado; (what is remembered) -ajo; (relig.) rekolec-(ad)o; (recognition) ri-konoco.
recommend: rekomendar (ulo, ulu, ad ulu); (advise) konsilar (ulo ad ulu); -able: rekomend-inda; -ation: rekomend-o; letter of r.: -o-letro.
recommission: (a ship) ri-equipar; ri-arm-izar.
recommit: (a prisoner; a bill) retro-sendar; (cf. ri-enkarcer-igar; ri-facar).
recompense: rekompens-ar, -o (cf. premio); (compensate) kompens-ar, -o; indemn-o, -izar.
reconcilable: ri-koncili-ebla.
reconcile: (ri-)konciliar (cf. konkord-igar; akomodar; pac-igar; kustum-igar); -ment: (ri-)koncilio.
recondite: abstruza; profunda.
reconduct: retro-duktar; akompanar.
reconaissance: (milit.) exploro.
reconnoitre: explorar (cf. spionar).
reconquer: ri-konquestar.
reconsider: ri-konsiderar; ri-atencar.
reconstitute: ri-establisar, ri-konstitucar.
reconstruct: ri-konstruktar.
record: registr-agar (ulo), en-skribar; (fig.) raportar; (one’s vote) votar.
record: registro; (in sports) rekordo; (sign) signo, marko, indik-ajo, traco; (in pl.) arkivi, anali, kroniki; (phonographic) fonograf-uro, -o-disco; keeper of the r.s: arkiv-isto; there is no r. of this fact: existas nula raporto o menciono pri ca fakto; the r.s of the past: l’anali di (od, pri) olima tempi od epoki; to hold the r.: hava11r rekordo (di, pri).
recount: (relate) naracar; (at elections) ri-kontar la voti-bileti.
recoup: rekuperar (sua spensi, e.c.), rimborsar (ulo ad ulu); ri-ganar (ulo).
recourse to, to have: (intr.) rekursar (ad).
recover: (get again) ri-aquirar, ri-ganar, ri-obtenar; rekuperar; (get well) san-eskar; -y: (of health) san-esko; (gen. sense) rekuper-(ad)o.
recreant: ne-fidela, ne-loyala; falsa; trahiz-ema, -atra.
recreation: (act) distrakt-o, amuz-o; (time) -tempo, -horo; r. ground: lud-agro, -eyo.
recriminate: (kontre-) reprochar; (kontre-)akuz-ar; -tory: -anta.
recross: (intr.) ri-pasar, retro-pasar; (tr.) ri-tra-irar, ri-trans-irar.
recrudesence:
ri-aparo; ri-kresko; ri-akr-esko.
recruit:
(enlist) (also fig.) rekrut-ar, (restore) restaurar; ri-ganar, rekuperar.
recruit:
(person) rekrut-ito.
rectangle:
rektangul-o; -gular: -a, -atra.
rectifiable:
rektifik-ebla; korekt-ig-ebla.
rectification:
(chem. and fig.) rektifik-(ad)o (cf. korekt-igo); (making straight) rekt-igo.
rectify:
(chem. and fig.) rektifikar (correct) korekt-igar.
rectilinear:
rekto-linea, rekta.
rectitude:
(moral) honest-(eg)eso, yust-(eg)eso; (correctness) korekt-eso; (straightness) rekt-eso.
rector:
(academical) rektoro; (parish priest) parok-(estr)o; -y: parok-eyo; -ship: parok-eso.
rectum:
rektumo.
recumbent:
kush-anta, jac-anta, stern-anta, -inta.
recuperate:
rekuperar, ri-ganar.
recur:
(happen again) ri-eventar (intr.); ri-venar; ri-aparar; -rent, -ing: ri-event-anta, ri-apar-anta; period-ala; (math., anat.) rekurenta.
recusant:
disident-a, -(ul)o.
recuse:
(jur.) rekuzar.
red:
red-a, (of hair) rufa; (the colour, substance) red-koloro, -ajo; r. hot: varm-ega; redskin: (Indian) Red-pelo; the Reds: (communists, etc.) la redi; r. paint: (for face) red-fardo; (for buildings) red-farbo; to become r.: red-eskar; r. herring: fum-iz-ita haringo; r.breast: (robin) red-pektoro; r.start, r.tail: red-kaudo; r.dish: red-atra; r.-cheeked: red-vanga; to make r.: red-igar, -izar (ulo); r.den: red-eskar (pro shamo, e.c.); r.ness: red-eso; r.-letter day: fest-ala dio; r. lead: miniumo; r. tape: (burokrat-ala) rutin-acho, burokrat-ach-ismo.
redan:
redano.
redeem:
redemptar (ulu) (cf. ri-, retro-komprar; des-gaj-igar; kompensar; ri-ganar; plen-igar; emendar (kulpo).
Redeemer:
Redempt-anto, -into; -ero (cf. liber-ig-anto, -ero).
redeeming:
(compensating) kompensanta (kulpo, e.c.).
redemption:
(theol.) redemt-o, -eso; (of things) ri-, retro-kompro; (freeing) liber-igo.
redolent:
odor-anta, bon-odora.
redouble:
du-opl-igar; (increase) aug-mentar.
redoubt:
reduto.
redoubtable:
tim-inda, -enda.
redound:
kontributar, helpar; rezultar (en).
redraft:
(a document) ri-redaktar; (redesign) ri-desegnar.
redress:
(an obligation) satisfacar; (rectify) rektifikar, korekt-igar.
redress:
(satisfaction) satisfaco (cf. yust-eso; indemno; reformo; korekt-igo); r. of one’s hono(u)r: honor-satisfaco.
reduce:
(dimensions, also fig.) reduktar; (diminish) diminutar; (impoverish) povr-(et)igar; (in rank) degradar.
reducer:
redukt-anto, -ivo.
reducible:
redukt-ebla.
reduction:
redukt-(ad)o, -uro; (diminution) diminuto; r. to the ranks: degrado a la grado di simpla soldato.
reduit:
reduito.
redundancy:
(over abundance) abund-eg-o; (in style) parol-emeso, -ozeso; abund-eg-o; vorto-superflu-eso.
reduntant:
superflua(vorti, paroli, e.c.).
reduplicate:
du-opl-igar, iterar.
redwing:
reda turdo.
re-echo:
ri-ek-igar, -eskar, resonar; (n.) eko iter-ita.
reed:
(bot.) kano; (flute) kano-fluto, shalmo; r. instrument: lang-et-instrumento.
reef:
(a sail) ref-agar.
reef:
(in a sail) refo; (above water ledge) rifo; sunken r.: brizanto; (stratum) strato.
reek:
(smoke) (tr., intr.) fumar; (smell) (intr.) odor-achar; exhal-(eg)ar.
reel:
(on a spool) spular; (wind) vindar; en-volv-ar; (stagger) shancelar (intr.); zigzagar (intr.); r. off: des-spular, des-volvar; (fig.) enumerar.
reel:
(n.) spul-ilo, vind-ilo; (bobbin) bobino.
re-elect:
ri-elektar.
re-embark:
ri-embarkar.
re-embody:
ri-en-korp-igar.
re-employ:
(person) ri-employar; (things) ri-uzar.
re-entrance:
ri-en-iro; retro-veno.
re-establish:
re-establisar; (restore) restaurar; (health) ri-san-igar.
reeve:
pas-ig-ar kordo tra (ulo).
refectory:
manj-eyo, -o-chambro.
refer:
(tr., intr.) referar (cf. relat-igar); (cite) citar, (allude) aludar; r. back: (send back) retro-sendar.
referable:
atribu-ebla, imput-ebla, refer-ebla.
referee:
(chefa) arbitr-anto, -ero, -isto; (v.) -ar.
reference:
(act of referring, attributing) refero; (citation) cit-ajo; (allusion) aludo; (recommendation) rekomend-o, (person) -anto (cf. garantio); r. book: refero-libro, konsulto-libro; in r. to: pri, relate; to have r. to: aludar; to make r.: refer (ulu), citar (ulo); letter of r.: rekomendro-letro, refer-letro.
referendary:
referendario.
referendum:
(popul-ala) refer-voto.
refine:
(lit. and fig.) rafinar (cf. pur-igar); r.d person: rafin-ito (cf. delikata; polita; subtila; pura).
refinery:
refin-eyo, -erio.
refit:
reparar; ri-equipar.
reflect:
(phys. and mental) reflektar (cf. meditar); r. on: (blame) blamar, reprochar; denigrar, kalumniar.
reflector:
reflekt-ilo, reflektoro.
reflex:
reflex-a, -o.
reflex:
reflex-ar, -o; -a, -ala.
reflexive:
reflekt-iva (verbo).
reform:
reformar (laws, etc.); (criminals) etik-izar, (fig.) reformar; -ation: (also hist.) reformo; -ist: -isto; -atory: karcera emend-erio (por yuni).
refract:
refraktar.
refracting:
refrakt-anta, -iva.
refractor:
refrakt-ilo, refraktoro.
refractory:
refraktara (cf. obstin-anta, -ema, ne-docila, ne-obediema).
refrain:
retenar (su), impedar (su).
refrain:
(of song) refreno.
refresh:
(plu-, ri-)fresh-igar; ri-nov-igar; (with food) restorar (su).
refreshment:
(act) (ri-)fresh-igo, -esko; (drink) drink-ajo; (food) manj-ajo; r. room: bufeto, restor-eyo, -erio.
refrigerant:
frigor-iz-anta, -if-anta, -iva; (n.) frigor-iz-ivo, -ilo.
refrigerate:
kold-igar, (tech.) frigor-izar.
refrigerator:
(apparatus) frigor-iz-ivo, -ilo; (for home) glaci-kesto, -armoro; r. car: frigor-vagono.
refuge:
(place) refuj-eyo; to take r.: (intr.) -ar.
refugee:
refuj-anto, -into.
refulgent:
bril-(eg)anta (cf. splendida, bel-ega).
refund:
ri-, retro-donar; rimborsar, ri-pagar; restitucar; (n.) (act) -o, (thing) -ajo.
refurnish:
ri-mobl-izar.
refuse:
refuzar (cf. vetar); I can r. him nothing: me pvas refuzar nulo ad lu.
refute:
refut-ar; -tation: -(ad)o; -table: -ebla.
regain:
ri-ganar, ri-aquirar, ri-okupar, ri-venar.
regal:
rej-ala, -atra.
regale:
regalar.
regalia:
(rej-ala) insign-aro; granda uniformo.
regard:
(take into account) egardar; konsiderar; (look at attentively) regardar; I shall r. it as a favour: me estimos lo kom favoro.
regard:
(respect) egardo; (esteem) estimo; with r. to: pri, relate; r.s: (complimentary) saluto; respekti; r.less: sen-egarde, sen egardar (ulu, ulo).
regatta:
regato.
regency:
regent-eso.
regenerate:
regener-ar; -tion: (act) -(ad)o, (state) -eso.
regent:
regento.
regicide:
(act) rej-ocido; (person) rej-ocid-anto, -into.
regimen:
(polit., social, medic.) rejimo.
regiment:
regimento.
regimentals:
(uniform) uniformo.
region:
(all senses) regiono.
register:
(n.) registr-o; (v.) -agar; en-registr-igar; (cf. komando-valvo, shibro).
registrar:
registr-(ag)isto.
registry:
(act) registr-(ag)ado (cf. en-skribo); (bureau) -eyo; (of a letter) registr-ago (sekur-es-ala); r. office: (employment office) employo-kontoro); r. book: matrikulo, registro.
regnant:
regn-anta; (fig.) dominac-anta.
regress:
regres-ar; -ive: -anta, -iva, -ema; retro-ir-anta.
regret:
regret-ar, -o; -ful: -oza; -table: -inda.
regular:
(conforming to rule) regul-oza, -ala; (of movement) uniforma, konstanta; (usual) kustum-ala, ordinara; (veritable) vera; tota; (professional) profesion-ala; (of monks, etc.) regul-iera, (n.) -ier-o, -ulo, -ino.
regularity:
regul-oz-eso; (mechan.) uniform-eso; konstant-eso.
regularize:
(make regular) regul-oz-igar; (impose or establish regulations for) regul-izar; (regulate machines) regular.
regularly:
regul-oze, uniforme, konstante.
regulation:
(rule) regulo (cf. preskripto; dekreto; normo).
regulator:
(mechan.) regulatoro; regul-ilo; (cf. komando-valvo, shibro); (person) regul-anto, -ero, -isto.
regurgitate:
ri-vomar.
rehabilitate:
rehabilitar.
rehearsal:
pre-pleo, -reprezento, -repeto, (di teatr-ajo, e.c.).
rehearse:
pre-repetar; -plear, -praktikar.
reign:
(tr., intr.) regnar; (cf. guvernar, dominacar); -ing: regn-anta; (fig.) dominac-anta.
reimburse:
rimborsar.
rein,
(bridle-): rein-o; brido-rimeno; to r. in: (check) brid-agar, represar; to hold a tight r. on: duktar ulu severe; to hold the r.s of state: guvernar la stato; to r. up: haltar; to give free r. to: abandonar su ad (la pasioni, e.c.); (cf. reno).
reindeer:
rentiro.
reinforce:
(milit.) rinforcar; (strengthen) plu-fort-igar; -ment: (milit.) rinforc-o, -uro; (gen.) plu-fort-ig-ajo, -ig-o, -uro; helpo; sokurso; army of r.ment: (relief) sokurso-armeo; helpo-trupi, rinforc-armeo.
reingratiate:
(oneself) ri-aquirar favoro.
reinstate:
ri-establisar; restaurar.
reiter:
raitro.
reiterate:
(acts and words) iterar; (words only) repetar; -tion: iter-(ad)o.
reject:
(throw back) retro-jetar, -lansar; (throw away) for-jetar; (refuse) refuzar; -able: for-jet-inda, refuz-inda; -ion: (act) for-jeto, repulso; (refusal) refuzo.
rejoice:
(intr.) joyar (pri); to cause to r.: joy-igar (ulu).
rejoicing:
joy-igo, joyo-manifesto; publika festo.
rejoin:
(unite) ri-juntar, (ri-)unionar; (catch up with) rajuntar; (retort) dupliko; tripliko.
rejuvenate:
ri-yun-igar (ulu), (become) -eskar; -igar (su); -tion: ri-yun-igo, -esko.
rekindle:
ri-acendar; ri-inflamar.
relapse:
(fall back) ri-, retro-falar; (repeat the same offence) recidivar, ri-falar; (of sickness) ri-malad-eskar, (fig.) recidivar.
relate:
(be in relation to) (tr., intr.); relatar; (tell something true) naracar; (tell a fiction) rakontar.
related:
(of same family) parenta; (relative) relat-a, -anta, -iva; nearly r.: (kinship) proxime parenta; distantly r.: fore parenta; (relevant) ne-relat-anta.
relation:
(narrative) naraco; (logical) relato; (math. only) raporto; (person) parent-(ul)o; (intercourse) inter-relat-o, -i; to put in r.: relat-igar (ulu, ulo) ad o kun (ulu, ulo); in r. to: pri, relate (ulo); -ship: (kinship) parent-eso; (logical) relato; (cf. proporciono).
relative:
pri, relat-anta, -iva (ad, kun); (person) parento.
relativity:
relat-iv-eso.
relax:
des-tensar, lax-igar (ulo); (intr.) lax-eskar, mol-eskar; (stop) halt-igar; r. one’s mind: lax-igar sua mento; distraktar la mento; (become inattentive) ne-atenc-eskar.
relaxation:
lax-igo, -esko, -eso; des-tens-o, -eso; (stop) halto, inter-rupto; (recreation) amuzo, distrakto.
relaxative:
(laxative) lax-ig-iva, -ivo.
relay:
relayo (cf. remonto).
release:
(in gen.) liber-igar (cf. des-engajar, des-inkombrar, des-intrikar, des-ligar, des-obstruktar).
relegate:
relegar (cf. for-pozar; eskartar).
relent:
des-sever-eskar.
relentless:
sen-kompata, ne-indulg-ema, ne-pardon-ema; (search, etc.) ne-halt-anta, persist-anta.
relevancy:
relat-iv-eso, relato.
relevant:
relat-anta, -iva; (cf. konven-anta, aplik-ebla).
reliable:
fid-inda.
reliance:
fido; to place r. on: havar fido o fidar ad ulu.
relic:
(of saints, etc.) reliquio; (something remaining) rest-ajo.
relict:
(widow) vid-vino.
relief:
(from pain, a load, the mind, etc.) alejo; (assistance) helpo; (succor, succour) sokurso; (painting, sculp.) reliefo; (of sentries) remplas-ant-o, -i; (liberation) liber-igo; (fig.) quiet-igo, paco; to stand in bold r.: saliar grande.
relieve:
(sufferings, the poor, the mind) alejar; (cf. (plu-)lejer-igar); (help) helpar; (succor, succour) sokursar; (milit.) chanjar la faciono; remplas-igar sentinelo; (liberate) liber-igar; (moderate) moderar; (unload) des-charjar.
religion:
religio.
religious:
(war, etc.) religi-ala; (person) -oza; (member of a r. order) regul-ier-(ul)o; -ness: religi-oz-eso.
relinquish:
abandonar (cf. livar, for-lasar, renuncar); r. one’s place: cedar sua loko.
reliquary:
reliqu-uyo.
relish: (like) prizar, amar; (a dish; also fig.) savurar (cf. saporar).
relish: (savor, savour) savuro; (flavor, flavour) saporo (bona); (inclination) inklin-o, -eso (por); (tit-bit) friand-ajo; -able: sapor-oza.
reload: ri-charjar (person, vehicle, gun); ri-kargar (wares).
reluctance: repugn-eso, antipatio; des-, ne-volunt-o.
reluctant: (unwilling) des-volunt-anta, ne-volunt-ante; (hesitant) hezit-ema.
rely: fidar (ad ulu, ulo).
remain: (be left remaining; to sojourn) (intr.) restar; sejornar (cf. permanar, lojar); that r.s to be proved: to ne esas certa; to esas ankore pruvenda o demonstr-enda.
remainder: (that which remains; also math.) rest-ajo; (of one thing) la cetero, (of a collection) la ceteri; (residium) reziduo.
remaining: rest-anta.
remains, mortal: reliquii, korpa rest-ajo.
remark: (say) dicar; (notice) remark-ar; -able: -inda.
remark: (saying) dic-o, -ajo.
remediable: remedi-ebla.
remedy: remedi-ar (ulo); (n.) -ilo; kurac-ivo; (cf. medikamento).
remember: (bear in mind) memorar (ulo); (recollect) ri-memorar; (remind) ri-memor-igar (ulo da ulu).
remembrance: (act, faculty) memor-o, (what is remembered) -ajo; (commemoration) -igo.
remind: ri-memor-igar; that r.s me: to ri-memor-igas da me (ulo); -er: (ri-) memor-ig-ilo, memor-help-ilo, -igilo; memor-noto; (cue-word) merk-o-vorto.
reminiscence: ri-memor-o, -ajo (cf. reminico).
remiss: neglij-anta, -ema; ne-atenc-anta, -ema.
remission: (dispensing) remiso.
remit: (debt, punishment) remisar; (send) sendar.
remittance: (of money) pekunio (send-ita).
remittent: remis-anta (febro).
remnant: rest-ajo; (of fabric) (trancho-) rest-ajo; (cf. fragmento, reziduo, eskombro).
remonstrance: remonstro; protesto; (cf. ostensorio).
remonstrate: remonstrar (cf. protestar).
remora: remoro.
remorse: remors-o; to feel r.: -ar (pri); -ful: -oza; -less: sen-kompata, ne-indulg-ema.
remote: fora (de), fore dist-anta; to be r.: for-esar (de); r. ages: olim-ega tempi o yar-centi; a r. resemblance: febla simil-eso (ad).
remo(u)lade: remulado.
remount: (a horse, etc.) ri-acensar (ad, sur); -ing: (milit.) remonto.
removable: (dismissable) revok-ebla; (of things) mov-ebla; transport-ebla.
removal: (of residence) chanjo di loj-eyo, di domicilo; (departure) departo; (from office) ofico-revoko; (revocation) revoko, abrogo; aboliso; (change of place; misplacement) diplaso; loko-chanjo; (taking away) for-porto; de-, for-prenar; (taking off) des-meto; (moving away) for-movo; (transport) transport-(ad)o; (putting aside) eskarto.
remove: for-igar; for-irar; for-movar; diplasar; revokar; abolisar; transportar; chanjar la loko; efacar (marko); eskartar; des-metar (vesto); supresar.
remunerate: rekompensar (cf. pagar; salariar).
remuneration: rekompens-o, -ajo; salari-o, -ajo; indemno; -tive: rekompens-anta, -iva, profit-oza.
Renaissance: Renesanco; (fig.) ri-nasko.
renal: ren-ala.
rend: lacerar; (split) fendar.
render: (make, cause to be) igar; (give) donar; (translate) tradukar; r. thanks: dankar ulu; r. deaf: surd-igar (ulu); r. homage: facar homajo (ad); r. justice: agnoskar la just-eso; r. an account: prizentar sua kalkuli o konti (pri); explikar (ulo); satis-facar (ulu pri ulo); donar expliko o justifiko (pri ulo); raportar (pri ulo); donar verifiko; r. good for evil: pagar mal-ajo per bon-ajo; r. a verdict: facar verdikto o dekreto.
rendezvous: rendevuo.
renegade: (one who denies untruly) reneg-anto, -into; (apostate) apostato; (deserter) desert-anto, -into; (vagabond) vag-anto, -ero, -emo.
renew: ri-nov-igar (cf. ri-viv-igar, ri-fresh-igar); (repeat) iterar (cf. ri-produktar); -al: ri-nov-igo; -esko; (cf. ri-nasko; ri-fresh-igo, -esko); iter-(ad)o; -able: ri-nov-ig-ebla.
rennet: koagul-ivo.
rennet (apple): renet-pomo.
renounce: (give up) renuncar; (deny oneself) abnegar; (cf. des-konfesar; renegar; rezignar).
renovate: ri-nov-igar.
renown: famo, reputo; -ed: fam-oza, di bona reput-eso; (bad) male reput-ita; (cf. disting-ita; eminenta).
rent: (by owner) lugar; (by tennant, lessee) lokacar; (see rend).
rent: (for houses, rooms, etc.) lokaco-preco; (a tear) lacer-uro, fend-uro; (for farms) farmo-preco; (schism) skismo; (income, annuity) rento; ground r.: sulo-rento; vehicle for r.: lokaco-veturo; house to r.: domo lokac-ebla o lug-ebla; -er: (lesee) lokac-anto, -ero; (proprietor) lug-anto, -ero.
renunciation: renunc(ad)o; (of self) abnego.
reoccupy: ri-okupar.
rep: repso.
repair: (mend) reparar; (patch) rapecar; (a fault) kompensar, satisfacar, emendar (kulpi, ne-yust-aji); (betake oneself) irar (ad).
repair: (mending) repar-(ad)o, -uro; (pl.) repari; to be out of r.: esar en mala stando; bezonar repari; -able: repar-ebla.
reparation: (for an injury) satisfaco, kompenso, indemno.
repartee: repliko; rapida respondo, esprit-oza repliki.
repass: ri-, retro-pasar; (ri-) trans-, tra-irar.
repast: repast-o, manj-ajo; to have a r.: repastar (intr.).
repay: rimborsar (cf. repagar, rekompensar); (be worth while) valorar la peno, pen-valorar; meritar.
repeal: abrogar, revokar.
repeat: (words) ri-dicar, repetar; (acts) iterar; (by heart, a lesson) recitar; -ed: (frequent) oft-ega.
repel: (rebuff) repulsar; (inspire repugnance) repugnar (ulu); -lent: repuls-anta, -iva; repugn-anta, -iva.
repent: (tr., intr.) repent-ar; -ance: -o; -ant: -anta; (cf. resipicenco).
repercuss: reperkut-ar; -ion: -o.
repertoire, repertory: repertorio.
repetition: iter-(ad)o, (of words) repeto; (recitation) recito.
repine: (languish) (intr.) langorar; (complain) (intr.) plendar.
replace: (put back) ri-pozar, ri-lok-izar; (substitute) substitucar, rem-plas-igar (ulu, ulo, per ulu, ulo); (be in place of) (tr., intr.) remplasar (cf. suplear).
replenish: (ri-)plen-igar.
replete: (filled) plen-a; (chubby) replet-a; -tion: -eso.
replevin: supreso di embargo.
replica: du-opl-ajo, kopi-uro.
reply: (tr., intr.) respondar; (ulo, ad ulu, ulo); r. to a letter: respond-izar letro; r. to a r.: (tr., intr.) replikar; what do you wish to r.?: quon vu volas respondar?; (n.) respondo.
report: (make a r. on) raportar (ulo, ad ulu) (cf. dicar); to r. oneself: prizentar su (ad); -ed: (alleged) aleg-ata.
report: (account) raporto; (rumor, rumour) rumoro; (reputation) reput-o, -eso; (of firearms) detono; paf-sono; (cf. protokol-o).
reporter: (one who makes reports) raport-isto, -anto, -ero ( cf. inform-isto); (correspondent) (jurnal-ala) korespond-ero, -isto; (stenographer) stenograf-isto.
repose: (rest) (intr.) repoz-ar, -o; r. confidence in: konfidar (ulo) ad (ulu); fidar ad ulu, ulo.
repository: (receptacle) recev-eyo; (warehouse; storeroom) magazino, depoz-eyo.
reprehensible: blam-inda, reprimand-inda.
represent: (exhibit; on behalf of) reprezentar; (assert) asertar.
representation: reprezent-o, -uro (cf. imajo); (assertion) aserto.
representative: reprezent-anta, -iva, -ala; -anto, -ero, -isto; deput-ato, -ito.
repress: repres-ar; -ive: -iva.
reprieve: ajornar (la exekuto di); grantar ajorno.
reprimand: reprimand-ar, -o.
reprint: ri-imprim-ar, -o, -uro.
reprisal: reprezal-o; to make r.s: -ar (kontre).
reproach: (upbraid) reprochar (ulo ad ulu); akuzar (su); blamar, reprimandar (ulu); -ful: reproch-oza, blam-oza.
reprobate: des-aprobar, blamar; (theol.) damnar.
reprobate: raskalo; pek-anto, -oz(ul)o; (a lost soul) damn-ito.
reproduce: ri-produktar; (repeat) iterar.
reproduction: (act) ri-produkt-(ad)o, (result) -uro; (generation) genit-(ad)o; (repetition) itero.
reproductive: ri-produkt-iva, genit-ala, -anta.
reproof: reprimando, reprocho; (cf. averto).
reprove: reprimandar; reprochar; akuzar.
reptile: rept-ero.
republic: republik-o; -an: -ala, -ista; -isto; -anism: -ismo.
repudiate: repudiar.
repugnance: repugn-eso (di ulu da ulo), antipatio.
repugnant: repugn-anta, -iva.
repulse: repulsar.
repulsion: (act) repuls-o; (repugnance) repugn-eso, antipatio.
repulsive: repuls-anta, -iva; repugn-anta, -iva.
reputable: (respectable) respekt-inda, estim-inda; (trustworthy) fid-inda.
reputation: (good or bad) reput-o, -eso.
repute: reputar.
reputed: reput-ta; kred-ata, putativa.
request: demand-ar, -o; according to your r.: segun vua demando; (cf. solicitar).
requiem: “requiem”.
require: (ask) demandar; (demand) postular; (need) bezonar; (be lacking) mankar; (make requisition of) requisitar; (cf. oportar, mustar, esas necesa ke); -ment: (demand) postul-o, -ajo; (need) bezono.
requisite: necesa, ne-kare-abla, oportas (ke); postul-ata; (n.) neces-ajo, postul-ajo.
requisition: requizitar.
requital: rekompenso; (revenge) revancho.
requite: rekompensar; pagar.
reredos: retablo.
rescind: nihil-igar, revokar; (jur.;invalidate) kasacar.
rescript: reskripto.
rescue: salvar; sokursar; liber-igar, -eskar.
research: explor-ar, -(ad)o; inquest-ar, -(ad)o.
resect: resekar.
reseda: rezedo.
resemblance: simil-eso (ad).
resemble: simil-esar (ulu, ulo).
resent: (intr.) rankorar; ofens-esar (da); -ful: rankor-oza, -ema; -ment: -o.
reservation: reserv-ajo; (cf. dopa penso; restrikto); (land) tereno reserv-ita.
reserve: reservar (ulo ad ulu; su por ulo); r. army: rezerv-armeo.
reserved: rezerv-ita; (mental, moral) rezerv-ema (cf. tac-ema; cirkonspekta).
reservist: rezerv-ano.
reservoir: rezerv-uyo (aqu-ala); (cf. baseno; cisterno).
reside: (intr.) rezidar (cf. habitar, lojar).
residence: (act) rezid-(ad)o; (place) -eyo; -cy: (diplom.) rezident-eyo, -eso.
resident: rezid-anto; (diplomatic) rezidento.
residential: rezid-ala.
residual: (remaining) rest-anta; (of debris) rezidu-a, -ala.
residue: rest-ajo; (of liquids, etc.) reziduo.
residium: (chem., geol.) reziduo.
resign: (feel resignation) (tr., intr.) rezignar; (renounce) renuncar (cf. abnegar); (from office, rank) (intr.) demisionar (de).
resignation: (moral) rezign-o, -em-eso; (renunciation) renunco; (of functions) demisiono; to send in one’s r.: demisionar (de).
resilience: elastik-eso; ri-salt-em-eso.
resilient: elastika.
resin: rezin-o; -ous: -oza, -atra.
resist: rezistar; -ance: (act) -(ad)o, (tendency) -em-eso; (tech.) -ivo, -iv-eso; -less: ne-rezist-ebla.
resolute: rezolv-ema, ferma.
resolution: (decision) rezolvo, decido; (of character) rezolv-emeso, decid-emeso; ferm-eso; (deliberative bodies) propozo, -ajo; (of a problem) solvo; (dissolution) dis-solvo.
resolve: (decide) rezolvar (facar ulo); (decompose) des-kompozar, dis-solvar; (a problem) solvar; (of deliberative bodies) decidar.
resonance: reson-(ad)o.
resonant: reson-anta, sonora.
resonator: reson-ilo.
resort: (recourse) rekurso (cf. help-ilo, salv-ilo; moyeno); (place) rendevu-eyo, asembl-eyo, frequent-eyo; (refuge) refuj-eyo, retret-eyo; (jurisdiction) resortiso; r. to: (have recourse to; appeal to) rekursar (ad ulu, ulo); (frequent) frequentar.
resound: (intr.) resonar (cf. ri-son-igar); (sound strongly) son-egar, -adar; -ing: sonora, reson-anta, (n.) -(ad)o.
resource: (means) moyeno; (application for aid) rekurso; (property) hav-ajo; (remedy) remedi-ilo; (provision) proviz-uro; without r.s: sen moyeni, sen hav-aji, indij-anta; use every r.: util-igar omno.
resourceful: injeni-oza (viro).
resow: ri-semar, (a field) ri-semin-izar.
respect: respektar (ulu) (cf. estimar, honor-izar, laudar); (n.) respekto, estimo; (relation) relato; with r. to: pri, relate; in all r.s: omna-relate, en omna relati; sign of r.: respekto-signo; with r.: respekt-oze; kun homajo; to pay one’s r. to: facar homajo ad (ulu); to have r. of persons: egardar la personi.
respectability: respekt-ind-eso; (decency) deco.
respectable: (worthy of respect) respekt-inda, estim-inda, honor-oza (cf. remark-inda, eminenta, honesta); (seemly) dec-anta, -oza; (fair, passable) pasabla.
respectful: respekt-oza, -ema.
respecting: (concerning) pri, relate.
respective: respektiv-a; -ly: -e.
respiration: (act) respir-(ad)o.
respiratory: respir-ala.
respire: (tr., intr.) respirar (cf. aspirar, expirar, exhalar).
respite: repozo, intervalo, halto; without r.: sen halto.
resplendence: bril-ego, splendid-eso.
resplendent: bril-eg-anta, splendida.
respond: (tr., intr.) respondar (ulo ad ulu); (reply to a response) replikar; (correspond by letter; answer in character) korespondar (cf. konform-esar, konkordar; satisfacar).
respondent: (one who replies) respond-anto; (legal) defens-anto.
response: respondo.
responsibility: responso; to have the r.: (intr.) reponsar.
responsible: respons-anta, -iva (pri); to be r.: responsar (pri); (be trustworthy) esar fid-inda.
responsive: respond-ema.
responsory: (eccl.) responsorio.
rest: (repose) repoz-ar (intr.), (tr.) -igar; (cf. dormar; ri-poz-ar; jacar); (lean) apogar; (base, support) apogar; fond-esar.
rest: (repose) repozo; (support) apog-ilo, suport-ilo; (halt) halto; (pause) pauzo; (remainder) rest-ajo; (la) ceter-o, -i; to have a good night’s r.: dormar bone; to disturb a person’s r.: trublar la repozo di ulu; a day of r.: repoz-dio; it r.s with me: apartenas a me; dependas de me; r. assured: esez tranquila.
restaurant: restor-erio, -eyo (cf. bufeto).
restful: repoz-ig-anta; -ig-ema; pac-ema, tranquila.
restitution: restituc-o; to make r. of: -ar (ulo); (cf. restaurar; ri-establisar).
restive: ne-quieta, ne-tranquila; rezist-ema, rebela; ne-docila.
restless: sen-repoza, des-quieta, ne-tranquila, agit-ata, ne-kalma; I have had a r. night: me havis nokto agit-ata o sen-dorma.
restoration: (house, picture, dynasty) restaur-(ad), -eso (cf. ri-establis-o, -eso); (of health) ri-san-igo, -esko; (restitution) restituco.
restorative: (tonic) ton-iz-ivo; (strengthener) ri-fort-ig-ivo.
restore: (return) ri-donar; restitucar; (to its former state) restaurar; ri-nov-igar; (re-establish) ri-establisar; (health) ri-san-igar, -eskar; (strengthen) ri-fort-igar, -eskar; (with goods) ri-provizar (ulu per ulo); re-en-magazin-igar; ri-akumular.
restrain: (check) represar; (retain) retenar; (cf. impedar).
restraint: (compulsion) koakt-o, -eso; (restriction) restrikt-o, -eso, repres-o, -eso; (inconvenience) jen-o, -eso, -ajo; imped-o, -ivo; put a r. on one’s passions: represar sua pasioni; restriktar sua pasioni.
restrict: restriktar (ulo, su ad); (set bounds to) limit-izar; -ive: restrik-anta, -iva.
result: (intr.) rezult-ar, (de, en, ek); (n.) rezult-o, -ajo, -anto; konsequ-o, -ant-ajo; -ant: rezult-anta, -anto; -ing: -anta.
resumé: rezum-o; to make a r. of: -ar; in r.: -e.
resume: (take again or back) ri-prenar, retro-prenar; (continue something interrupted) dur-igar; (recommence) ri-komencar, ri-facar; (acquaintance) itere relat-eskar od amik-eskar kun ulu.
resumption: ri-, retro-preno, ri-komenco; itero; dur-ado, -igo.
resurrection: (in gen.) ri-viv-igo; (cf. ri-viv-esko; ri-nasko).
resuscitate: ri-viv-igar, -eskar; (fig.) ri-naskar.
retail: endetal-o, -a; (at) -e; (v.) endetale vendar, debitar; -er: endetal-isto.
retain: (keep) retenar, (preserve) konservar; -ing wall: susten-anta muro; -ing fee: honorario pre-pag-ita; -ers: (followers) sequ-ant-aro; (cf. serv-isti; eskorto).
retaliate: (intr.) revanchar; (make reprisals) (intr.) reprezalar; by way of retaliation: en revancho per reprezali; -tory: revanch-anta; reprezal-anta.
retard: (cause to slow down) (plu-)lent-igar, -eskar; (make belated) tard-igar, -eskar; (cf. plu-long-igar).
retch: esforcar vomar.
retention: (holding) reten-(ado).
retentive: reten-iva, -ema, tenaca.
retiarius: retiario.
reticence: tac-o, -em-eso, -er-eso.
reticent: tac-ema, -era.
reticle: retikulo.
reticular: ret-atra, -ala.
reticule: manu-sak-eto.
retina: retino.
retinue: eskorto, sequ-ant-aro.
retire: (go away) ek-irar, for-irar; (from work) retretar; r. from the world: retretar ek la mond-umo; live a r.ed life: vivar en retreto; r.ed officer: retret-oficiro; r.ing pension: retreto-pensiono; a r.d place: loko solitara od izol-ita; -ing: (modest) modesta.
retort: (rapide o quik) respondar o replikar (ulo, ad ulu).
retort: (verbal) repliko; (chem.) retorto.
retouch: (a picture, etc.) retushar.
retrace: (redraw) ri-trasar; (come back) retro-venar; (go back) retro-irar.
retract: (lit. and fig.) retraktar (cf. retro-tirar; kontraktar; des-konfesar).
retreat: (milit.) (intr.) retretar.
retreat: (act) retret-o, (place) -eyo, refuj-eyo; sound the r.: son-igar la retreto.
retrench: (economise) (tr., intr.) sparar; diminutar la spens-aji.
retribution: (punishment) punis-o, -uro; (recompense) indemno; (revenge) venjo.
retrieve: ri-ganar, rekuperar.
retroact: retro-agar; -ion: -ag(ad)o; -ive: -ag-iva.
retrocession: (a going back) retro-iro; (ceding back) retro-cedo; (regression) regreso.
retrograde: retro-ir-anta; (regressive) regres-ema.
retrospect(ion): retro-spekto; -ive: retro-spekt-anta, -iva.
retroussé: trus-ita.
return: (come back) ri-venar, retro-irar; (give back) ri-, retro-donar; (send back) retro-sendar; (reward) rekompensar; (elect) elektar; r. good for evil: pagar mal-ajo per bon-ajo; r. thanks: dankar (ulu, ulo); he r.ed his sword to the scabbard: il ri-pazis sua espado en la gaino; il en-gain-igis sua espado.
return: (coming, going back) ri-veno, retro-veno, retro-iro; (entering) ri-en-iro; (putting back) ri-poz-o; (profit) profito, gano; (restitution) restituco; (compensation) kompenso (cf. rimborso); in r. for: kompense po (ulo); by r. post: per retro-posto; r. ticket: bilieto (fervoyala) por iro e retro-veno; r. match: revancho-konkurso.
reunite: ri-juntar, -unionar (ulu, ulo); unionar su ad; (cf. asemblar).
reveal: revelar.
revielle: vek-ig-signalo; to sound r.: son-igar por veko.
revel: (make festival) festar (intr.) (cf. regalar); delekt-esar (da ulo); abandonar su (ad); delektar per facar (ulo), facar kun plezuro.
revelation: revel-(ad)o; (thing revealed) -ajo; (Apocalypse) apokalipso.
revels: fest-ado, publika festo, joy-igo, -manifesto; amuzi, distrakti; (orgies) orgii.
revenge: venjar; (requite) revanchar; to be r.ed upon, to r. oneself on: venjar su kontre (ulu, pri ulo); -ful: venj-ema, -avida; -er: venj-anto, -ero.
revenue: revenuo (cf. rento); r. cutter: dogan-navo.
reverberate: (of sound) reperkutar; (heat, light) (tr., intr.) reverberar; (see re-echo).
revere: veneracar; (respect) respekt-egar.
reverence: (profound respect) veneraco, respekt-ego; (obeisance) reverenc-ar, -o; to do, to pay r. to: facar homajo ad.
reverend: venerac-inda; respekt-inda; very, right r.: tre venerac-inda; tre-respekt-inda.
reverential: respekt-(eg)oza, -ema.
reverie: (musing) rev-(ad)o; (a fancy) -ajo.
reversal: (upset, overthrow) renverso; (turning back) invers-igo; retro-iro, -turno; (legal) kasaco; revoko.
reverse: (turn back) invers-igar; retro-turnar, -irar; (upset) renversar.
reverse: (back side) reverso (cf. dorso); (ill-success) ne-suceso, falio; (defeat) vink-eso.
reverse: (adj.) kontre-a, opoz-ata, -ita; retro-.
reversion: (of an estate) reversiono; ri-, retro-dono, -veno; (of offices) suced-yuro; -ary: reversion-anta, -iva.
revert: (of property) (intr.) reversionar; (turn back) invers-igar, ri-, retro-turnar, -irar, -venar.
review: revuar (cf. examenar; revizar); (a book) recensar.
review: (inspection, also magazine) revuo; (of a book) recenso; -er: recens-anto, -ero, -isto, kritik-anto, -ero.
revile: insult-(ad)ar.
revise: revizar.
revision: reviz-(ad)o.
revival: ri-viv-igo, ri-nasko, ri-nov-igo; (religious) religi-ala vek-o, -igo; -ist: religio-vek-ig-isto, -ero.
revive: ri-viv-igar, ri-fresh-igar, ri-nov-igar, ri-naskar.
revocable: revok-ebla.
revocation: revoko.
revoke: revokar; (at cards) mis-sequar.
revolt: revolt-ar, -o; (nauseate) nauze-igar, repugnar.
revolting: (of troops, etc.) revolt-anta; (disgusting) repugn-iva, indign-ig-anta, nauze-ig-anta.
revolution: (political, social, scientific) revoluciono; (subversion, ruin) sub-vers-o, -eso (cf. perturb-o, -eso); (on axis) rotaco; (turning on a point outside) turno, jiro.
revolutionary: revolucion-ala, -ema, -ana; (person) -isto; revolt-anto, -ero, -emo.
revolutionize: revolucionar.
revolve: (intr.) (in gen.) turnar; (on an axis) (intr.) rotacar; (around an outside point) (intr.) jirar; (consider) meditar (pri); ri-pensar (pri).
revolver: (pistol) revolvero (cf. pistolo).
revulsion: (revolt) revolto; (loathing) antipatio, repugn-o, -eso; (med.) revulso; (see reversal).
reward: rekompensar (ulu, per ulo); (give a prize, a bonus to) premi-izar.
reward: (n.) rekompens-o, -ajo; (prize) premio.
rhapsodist: rapsodo.
rhapsody: rapsodio.
rheostat: reostato.
rhetor: retoro.
rhetoric: retorik-o; -al: -ala; -ian: -er(ul)o, -isto (cf. retor-o, -acho).
rheumatic: (relating to the disease) reumat-ism-ala; (person) -ika, -iko.
rheumatism: reumatismo.
rhinoceros: rinocero.
rhinoplasty: rinoplastiko.
rhizopod(a): rizopodo.
rhodium: rodio.
rhododendron: rododendro.
rhombus: rombo.
rhombic: romb-ala.
rhombohedron: romboedro.
rhomboid: romboido.
rhubarb: rubarbo.
rhumb: rumbo.
rhyme: rim-o; (v.) -ifar, -izar.
rhythm: ritm-o (cf. kadenco); -ic: -oza, -ala.
rib: (anat. and fig.) kosto; (of a ship) spanto.
ribald: obcena; blasfem-oza; diboch-ema, -oza; des-dec-anta.
ribbon, riband: ruband-o; (of orders) (honor-)kordono; (v.) -izar.
rice: rizo.
rich: (lit. and fig.) rich-a (cf. abud-anta, lux-oza; fertila, fekunda; prec-oza; to grow r.: rich-eskar (per); to grow r.: aquirar rich-eso; very r.: -ega; -es: (condition) -eso, (objectively) -aj-o, -i.
richly: (fully, truly) plene; vere; certe.
rick: (garb-)amaso.
rickets: rakit-o; -ety: (person) -ika, -iko; (ramshackle) kaduka.
ricochet: rikochar (intr.).
rid: liber-igar, -eskar; (of a garment) des-vest-izar; (disembarrass) des-embarasar; good r.: quanta des-charjo !
riddle: enigmato; (coarse sieve) kriblo; to r. with bullets: mult-tru-izar (ulu, ulo) per kugli o (fig.) kribl-igar (ulu, ulo) per kugli.
ride: (as on a horse) kavalkar; (go in a vehicle) vehar (intr.) vetur-irar, -vehar; r. a horse: kavalkar kavalo; (a r.) kavalko; veho; vetur-iro, -veho; r. at anchor: esar ankr-ag-ita.
rider: (on a horse) kavalk-anto, -ero; (document) anex-ajo, ad-junt-ajo.
ridge: (protuberance) protuberanco (longa); (high flat) alta plat-ajo; a long r. of hills: longa kateno (od, rango) de kolini; (cf. rugo); r. piece: kolmo-trabo, -aristo; (cf. chevrono; gibo; sali-ajo).
ridicule: moko, rid-ind-ach-eso; to r.: mokar, igar (ulu) rid-ind(ach)a; -lous: (laughable) rid-ind-acha; (preposterous) absurda.
riding-school: manejo.
riding-whip: kravacho.
rife: abund-anta, komuna, regn-anta dominac-anta.
riff-raff: (of things) for-jet-aj-o, -i; (persons) kanali-aro, raskal-aro, popul-acho.
rifle: (plunder) spoliar; (of firearms) kanal-izar, stri-izar.
rifle: fusilo (stri-iz-ita) (cf. karabino); r. range: paf-(exerc)eyo; r. shot: (fusil)pafo.
rifling: (of guns) kanal-iz-aj-aro; stri-iz-aji.
rift: fend-o, -uro.
rig: (a ship) rig-izar; (in gen.) equipar; (dress) vest-iz(ach)ar.
rig(ging): (of a ship) rig-o, -aro; (dress) vest-(ach)aro.
right: (set upright) (ri-)erektar; (straighten) (ri-)erekt-igar; (correct) korekt-igar, emendar; aranjar en bon ordino, ordinar; (oneself) obtenar yust-(aj)o por su (ipsa).
right: (not curved) rekta; (direct) direta; (conforming to proper standard) justa; (just, equitable) yusta; (legal) yur-iz-ita; (opp, of left) dextra; (cf. konven-anta, dec-anta; legitima; vera; bona; that is r.: to esas yusta; you have the r. to: (are permitted) vu darfas; vu esas yur-iz-ita; the r. train: la justa treno; the clock is r.: la horlojo esas justa; the r. spirit: la justa spirito; walk to the r.: marchez ad-dextre; to stand upr.: stacar rekte; r. or wrong: juste o ne-juste; the r. road: (direct) la (maxime) direte voyo; all r.: bone! tote bone! tre bone! he is all r.: il standas bone; to set r.: aranjar ordine, ordinar (ulo); (rectify) rektifikar; (a machine, a clock) regular; r. away: (immediate) quik; it served you r.: vu yuste esas rekompens-ita; (n.) yuro; yust-o, -eso, -ajo; r. hand: dextra manuo; r. hand side: dextre; by r.s: segun yust-eso; (correctly) korekte; to give the (legal) r. to: yur-izar; a r. act: (just, fair act) yust-ajo, yusta ago; r.-angle: orto; r.-angled: orta.
righteous: yusta, honesta; -ness: (quality of uprightness) yust-eso; (sincerity) sincer-eso.
righter (of wrongs): korekt-ig-ero (di ne-yust-aji).
rightful: legitima, (founded on law) yur-iz-ita.
right-handed person: dextr-uz-ero.
rigid: rigid-a (cf. starch-ita, ne-flex-ebla); -ity: -eso.
rigmarole: galimatias-a, -atra, -o; repet-ach-anta, -ado, -ajo.
rigo(u)r: rigid-eso; (of laws, rules, etc.) rigoro; (extreme severity) sever-eg-eso; -ous: (exact, strict) rigor-oza; (severe, also of climate) severa.
rile: (annoy) jenar; (fret) despit-igar; (anger) irac-igar; (muddy) fang-izar.
rill: river-eto (mikra).
rim: (margin) bordo; (raised brim) rebordo (cf. flanjo); (of wheel) felgo; -med: -izar.
rime: (hoar-frost) pruino.
rind: shelo.
ring: (intr.) son-ar, (tr.) -igar (the bell, etc.) (cf. resonar, tinklar); (surround) cirkondar (cf. cernar).
ring: (circle) cirklo; (any round object) rond-o, -ajo (cf. disko); (as for finger) ringo; marriage r.: ringo marij-ala; r.let of hair: loklo; r. of a coin: (sound) son-o, -igo (od, tinklo) di monet-peco; r. for fighting: kombat-cirklo o tereno; a r. number, sum: ronda numbro, sumo; napkin r.: bok-tuko-ringo; a r. dance: cirklo-danso; r. finger: ringo-fingro; r. formed: ring-a, -atra, -oforma; r. dove: palumbo.
ringer: son-ig-anto, -ero, -isto.
ringing: (resonant) sonora.
ringleader: chefo; dukt-anto, -ero.
ringworm: favo.
rink: sket-eyo.
rinse: rinsar.
riot: (mutiny) (intr.) sediciar; (raise a disturbance) tumultar, bruis-egar (intr.); (carouse) debochar; to quell a r.: kalm-igar, halt-igar sedicio; -er: sedici-anto, -emo; -ous: (noisy) tumult-oza, bruis-oza, -ema; (mutinous) sedici-oza.
rip: (tear, rend) lacerar; (split) fendar; (burst open) (tr., intr.) krevar; r. out: arachar; (n.) lacer-uro, fend-uro; (act) -o.
ripe: matur-a; -en: -igar, -eskar.
ripple: rug-o, -izar; (cf. ondo; plaudar; ebuliar); -pling: rug-oza, -iz-anta; ond-et-if-anta.
rise: (get up) (ri-)levar (su), stac-eskar; (become higher in dimension) plu-alt-eskar; (get up higher) irar ad-supere; acensar; (increase) augmentar (tr., intr.) (originate) (intr.) naskar, havar origino an (ulo); (become dearer in price) plu-cher-eskar; (r. in rebellion) rebel-eskar, sedici-eskar; (an elevation of land, etc.) alt-ajo; a r.ing tide: acens-anta fluxo, flux-anta; a r.ing politician: politik-isto fam-oz-eskanta; r.ing from the dead: ri-viv-esko.
risibilities: rid-em-eso, rido-tendenci.
risible: (ludicrous) rid-inda.
risk: risk-ar; -y: (act) -oza; danjer-oza; (cf. aventurar, pariar).
rissole: risolo.
ritornello: ritornelo.
rite: rituo.
ritual: ritu-ala; (n.) -aro, -libro; -ist: -isto; -istic: -ala, (person) -ista.
rival: (be a r.) rival-esar (kontre, kun); (go into a match) (intr.) konkursar; (compete for profit) konkurencar; (cf. emul-esar).
rival: rival-a, -(ul)o (cf. konkurs-anto, konkurenc-anto, -ero).
rivalry: rival-eso; (com.) konkurenc-(ad)o; (emulation) emul-eso.
rive: fendar; -n: fend-ita.
river: (stream) rivero; (large) fluvio.
rivet: rivet-o; -agar, -izar.
rivulet: river-eto.
roach: (fish) gardio.
road: voyo; cross-r.: kruco-voyo; -way: (for vehicles, highway) choseo; -stead: rado.
roam: (intr.) vagar.
roar: (of winds, waves, thunder, cannon) (intr.) mujar; (of beasts) (intr.) bramar; (in, gen.) (intr.) grondar; r. with laughter: (intr.) rid-egar, laute rid-eskar; igar rid-egar.
roast: (meat, etc.) (tr., intr.) rostar (cf. grilar, koquar); a r.: rost-ajo, rosto-karno; r. beef: rosbifo; to r. coffee: brular kafe-grani.
rob: (steal) furtar (ulo, de ulu) (cf. fraudar); (despoil) spoliar (ulu); (with violence) raptar (ulu, ulo).
robber: (thief) furt-anto, -ero, -isto; (with violence) rapt-anto, -ero, -isto; bandito; -y: -o, -ado; (cf. sustrakto).
robe: vest-izar (ulu, per ulo); metar robo.
robe: (n.) robo; (cf. simaro, sutano).
robin: red-pektoro.
robinia: robinio.
robust: robusta.
rocambole: rokambolo.
rochet: rocheto.
rock: (oscillate) (intr.) ocilar; (a child) bersar; (cf. shancelar, baskular).
rock: (large) rok-o, -ajo; (as substance) petro; (small stone, pebble) stono; r. salt: minerala salo.
rocker: (as of a chair) baskul-ilo; r.-ing chair: baskul-stulo; r.ing-horse: ligna-kavalo (baskul-anta).
rock-oil: petrolo.
rocky: rok-oza, (pebbly) ston-(et)oza.
rococo: rokok-a, -o.
rod: vergo (cf. bastono, stango); (tech.) bielo.
rodent: (gnawing) rod-anta, -ema; (animal) rod-ero.
rodinal: rodinalo.
rodomontade: (person) rodomont-o; (bluster) -ajo.
roe: (female deer) cerv-ino; (of fish) frayo; lakt-umo; -buck: kapreolo.
rogation: rogaciono.
rogue: raskalo, fripono; (mischievous person) malic-(ul)o, -oz(ul)o; -ry: -ajo.
roguish: (mischievous) malic-ema (cf. petul-ema; esprit-oza).
roisterer: (blusterer) rodomonto; (noisy person) bruis-(eg)ulo, -emo; bruis-oza fest-anto.
role: rolo.
roll: (tr., intr.) rular (cf. volvar, turnar, rotacar); r. flat: rul-aplastar, laminar; (rumble with noise) (intr.) rotolar; (of thunder) grondar; (wrap) (en-)volvar.
roll: (act) rul-(ad)o; (material) -ajo; (list) listo, registro; to call the r.: vokar per nomi; to strike off the r.s: efacar (nomo) de la (oficala) registro; a r. of thunder: tondro-stroko, -grondo; r. call: nom-vok-ado; a r. of bread: pan-o, -eto.
roller: rul-ilo, rolero, rul-stango, -cilindro; (for metal) lamin-ilo; (small wheel) rot-eto; (wave) ond-ego.
rollicking: (boisterous) petul-anta (cf. fest-anta; joy-oza).
rolling-mill: lamin-erio.
rolling-pin: pasto-rul-ilo.
rolling-stock: veh-il-aro, vetur-aro.
Roman: Rom-ana, -ano; R. Catholic: (Rom-ana) Katolik-a, -(ul)o; -ism: religio katolika.
romance: (novel) romano; (ballad) romanco; (something romantic) romantik-ajo, -edo; r. languages: Rom-ana lingui.
Romansch: (la) romancha (linguo).
romantic: roman-ala, -atra, -ema; (scenery, style) romantika.
romp: gambolar, fol-ludar (cf. petular).
rondeau, roundelay: rondelo.
rood-loft: jubeo.
roof: tekto; (of the mouth) palato; (of omnibuses) emperialo; r. tile: tegulo; to r. a house: tekt-izar domo; -ed: tekt-iz-ita.
rook: (bird) frugilego; (castle at chess) turmo; to r.: (to castle, intr.) roquar.
rookery: (house) dom-eg-acho, domo kaduka; frugileg-nest-aro.
room: (chamber) chambro; (space) spaco (cf. plaso; loko); lack of r.: manko di spaco; to take up too much r.: okupar tro granda spaco; make r. for: lasar spaco por (ulu, ulo); a set of r.s: chambr-aro, apartamento; there is r. for improvement: esas okaziono (od, motivo) por plu-bon-igo.
roomy: spac-oza.
roost: (intr.) perch-ar (sur); r.ing place: -eyo, -stango; to go to r.: perch-eskar; (sleep) dorm-eskar.
rooster: han-ulo.
root: (also fig., gram., math.) radik-o; (source) fonto, origino; motivo; kauzo; to take r.: radik-ifar (en); to r. out: extirpar; (disclose) des-kovrar; -ed: radik-iz-ita; (fig.) old-esk-inta, kronika; -let: radik-eto (cf. sproso).
rope: kordo; to r.: ligar (ulo) per kordo; kord-izar; (with a lasso) lazo-kaptar, -ligar; -agar; to give (anyone) full r.: lasar plena liber-eso; r. ladder: kordo-skalo; r. maker: kord-(if)isto; r. walk: kord-if-erio, -eyo.
ropy: viskozo.
rosary: (rel.) rozario.
rose: roz-o; r. bush: -iero; r.-colo(u)red: -ea; r. colo(u)r: rozo-koloro; roz-atra karnaciono.
rosemary: rosmarino.
roseola: rozeolo.
rosette: roz-atr-ajo.
rosewood: palisandro.
rosin: rezino.
roster: nom-registro, -listo, -kadro.
rostrum: rostro; tribuno.
rot: (intr.) putr-ar, (tr.) -igar; (n.) -o; (of teeth) (intr.) kariar.
rotary: rotac-a, -ala, -anta, -iva.
rotate: (gen.) (intr.) turnar; (around outside point) (intr.) jirar; (on axis) (intr.) rotacar; (tr., sense) -igar (cf. cirkular).
rotation, in: singlu sua-foye o suced-ante; r. of crops: kultiv-alterno, -permuto (di plantac-aji).
rote, by: memore, mashin-atre.
rotifer: rotifero.
rotten: putr-inta; r. tooth: kar-inta dento; (cf. des-kompoz-inta); r. stone: tripolio.
rotund: rond-a, -atra; -ity: rond-eso, -atr-eso.
rotunda: rotondo.
rouge: reda fard-o; to r.: -izar (la vangi).
rough: (in gen.) ruda; (to the touch) aspera, des-glata; (crude, in its natural state) kruda; (bristly) heris-anta; (of the sea) ond-agit-ata, ond-oza; (of the weather) mala, sturm-oza; (of manners) bruska; brut-ala; grosiera; insult-anta; (not exact) proxim-a, -ig-ala; a r. copy: klado; esbos-uro; a r. estimate: proxim-a, -ig-anta evaluo o judiko; to treat r.ly: traktar rude; a r. diamond: kruda diamanto; r. glass: ne-glata o ne-polis-ita vitro; a r.: (person) kanali-(ul)o; to r.en: rud-igar, -eskar; to r. out: esbosar.
roulade: rulado.
roulette: ruleto.
round: (adj., n.) rond-a, -o, -ajo; (cf. cirkl-a, -ala; -o); (around; prep., adv.) cirkum, -e; to make r.: rond-igar; to go ar.: (intr.) cirkular; a r. dance: cirkla danso; a policeman’s r.: rond-iro di polic-ano; a r. sum: ronda sumo, tota sumo; to sit ar.: cirkle sid-eskar; in a r.: cirkle; r. writing: rond-atra skrib-ado; r. of a ladder: skalo grado; r. of applause: aplaud-salveo; a r. of artillery: salveo di artilrio; a r. of ammunition: kartocho; to make the r.: facar la rond-iro (od, -iri); the earth goes ar. the sun: la tero jiras (od, cirkulas) cirkum la suno; to r. off: komplet-igar; to hand ar.: pas-igar cirlke; all the year r.: dum la tota yaro; to go ar. the garden: facar turo en la gardeno.
roundabout: (adj.) de-turn-anta, ne-direta.
roundelay: rondelo.
rouse: (wake) vek-igar (ulu); (fig.) ecitar, (ri-) vivac-igar; (intr.) vekar (cf. stimular; incitar).
rout: (the enemy) dispersar, fug-igar, vinkar (enemiki).
rout: (flight) fugo, vink-eso; (adj.) fug-inta, vink-ita; (fashionable assembly) rauto.
route: voyo; (itenerary) itinerario.
routine: rutino.
rove: (intr.) vag-(ad)ar; -ing: (inclination) -ema, -acha.
row: (with oars) (tr., intr.) rem-(ad)ar; (quarrel) (intr.) dispurtar.
row: (wrangle) disput-o, -acho; (noise) bruis-ego, tumulto; (line) rango, lineo, serio; (of figures) kolumno; (on the water) voyaj-(et)o per rem-batel(et)o; in two rows: en du rangi o linei; all in a r.: omni en la sama rango; r.boat: rem-batel-(eto).
rowdy: tumult-oza, -ema; petul-oza, -ema; (person) rud-(ul)o, kanali-(ul)o; grosier-(ul)o.
rowel: sporno-rolero.
rowlock: rem-il-uyo.
royal: rej-ala, -a; -ist: royal-ist-a, -isto; -ism: royal-ismo; -ty: rej-eso, (collect.) rej-aro, rej-ala familio; (on a book) autoro-profit-ajo; profit-ajo propriet-ala; tant-ima profit-ajo (di la autoro).
rub: (mech. and med.) fricionar; (in household sense) frotar (cf. polisar).
rubber: (substance) kauchuk-a, -o; (in games) robro.
rubbish: eskombro; (nonsense) sen-senc-ajo.
rubicund: red-vango.
rubidium:
rubido.
rubric:
rubriko.
ruby:
rubino.
ruche:
rusho.
rudder:
guvern-ilo.
ruddy:
red-a, -atra, -vanga.
rude:
(unformed) ruda (cf. kruda); (impolite) ne-polita, impertinenta; ne-jentila; (harsh) ruda, severa; (boorish) grosiera; to treat r.ly: traktar rude.
rudiment:
rudiment-o; -ary: -a.
rue:
regretar (ulo); repentar (pri ulo).
rue:
(plant) ruto.
rueful:
trista.
ruff:
(collar) plis-ita kol-umo.
ruffian:
(bandit) bandito; (riff-raff) kanalio; brut-(ul)o; -ly: brut-ala, kanali-a, -atra.
ruffle:
(wrinkle) frunsar; krumplar; (disorder) des-ordinar, des-aranjar; (feathers, hair) arufar; (the feelings) iritar, des-tranquil-igar; (agitate) agitar; (a drum) (rul-)son-igar (la tamburo); (make regular folds in) plisar.
ruffle:
(plait) plis-uro; (of drum) (rul-)son-ig-ado di tamburo; (ripple) rugo.
rug:
(lito-, pedo-) tapis-eto.
rugged:
(not smooth) aspera; (robust) robusta.
rugose:
rog-oza.
ruin:
ruin-ar; -ation: -o, -eso, -ajo; -ous: ruin-anta, -iva; destrukt-ema, -iva; (tumble-down) kaduka.
rule:
(govern) guvernar; (reign) (tr., intr.) regnar; (decide) decidar; (lines upon) line-izar; (regulate) regular.
rule:
(to follow) regulo; (for drawing lines) linealo; line-iz-ilo; (government) guvern-o; regno; dominac-(ad)o; (for measuring) mezur-ilo; to conform to the r.s: konform-igar (ulu, su) a la reguli; according to r.: segun la regulo; (adj.) regul-oza; to establish a r.: regul-izar, norm-izar; as a r.: gener-ale, ordinare.
ruler:
(for drawing lines) linealo; line-iz-ilo; (for measuring) mezur-ilo; (person) guvern-anto, -ero, -isto; regn-anto; (cf. guberni-estro); suvereno.
ruling:
dominac-anta (pasiono); regn-anta (suvereno); (judici-ala) decido.
rum:
rumo.
rumble:
(of thunder, etc.) grondar (intr.); (of vehicles) (rul-)son-egar, rotolar (of the stomach) gorgolar (intr.).
ruminant:
rumin-anta; (n.) -anto, -ero.
ruminate:
(chew) (tr., intr.) ruminar (ulo); (meditate) medit-adar.
rummage:
(tra-)serchar (en); explor-(ach)ar (ulo).
rumo
(u)r: rumoro; it is r.ed: esas rumoro, uli dicas ke.
rump:
(of an animal) gropo; rumpo.
rumple:
krumplar; frunsar; (see wrinkle).
rumpus:
tumulto; (row) disput(ach)o.
run:
(race) (intr.) kurar; (of fluids) (intr.) fluar; (of vehicles) (intr.) vehar; (tr.) -igar; (continue) (intr.) durar; (hasten up to) kurar ad; (flee) fugar (tr., intr.), eskapar (de, ek); (leak) (tr., intr.) likar; (melt) fuz-ar, -esar; (journey) (intr.) irar; voyajar; r. aground: (intr.) strandar; r. across: (meet) renkontrar; r. against: (tr., intr.) shokar; kolizionar (kun, kontre); ped-butar; precipitar (su, ad, kontre); r. after: persequar; r. away: fugar (de, ek); to r. back: retro-kurar, -fluar; r. down: (knock down) fal-igar, abatar; (depreciate) min-valor-igar; denigrar; (of a watch) esar des-tens-ita o ne-funcion-anta; (intr.) haltar; (in health) esar ne-forta, malad-eta, -ema; r. in: (arrest) arestar; in the long r.: fine; r. into: (see r. against); r. off: (of liquids) ek-fluar; (of trains) (intr.) ek-rel-irar; r. on: (continue) durar; parolar sen-cese; r. out: kurar ek; finar; (of time) expirar; (extend) extensar; (prolong) prolongar; (of tide) refluxar, ek-fluar; r. out of: exhaustar; havar ne-plus-ajo od nulo plusa; esar exhaust-ita; r. over: (overflow) exter-fluar (cf. eruptar); (pass) tra-, super-kurar, -pasar, -irar; (omit) omisar (cf. ajornar); r. through: kurar, pasar tra, transverse; (as with sword) tra-pikar; (squander) disipar; r. the chance: probar chanc-o o risko; riskar; r. up: (debts, etc.) amas-igar (cf. asumar) debi; (buildings, etc.) erektar (cf. konstrukt-ar); (make higher) plu alt-igar; r. the point in: stekar la pinto en; he was r. over by a vehicle: veturo pasis sur lua korpo.
runway:
for-kur-anta, -anto; fug-anta, -anto; desert-anto, -into.
rune:
run-o; -nic: -ala.
rung:
(of a ladder) skalo-grado.
runner:
(person) kur-anto, -ero, -isto; (of plants) sproso; (of a sled, etc.) glit-ilo, -stango.
running:
(consecutive) (inter-)sequanta; plura suced-anta (dii); dur-anta; (of water, etc.) flu-anta; (of wounds) pus-if-anta; r. knot: glit-nodo; he came three days running: il venis en tri suced-anta dii od inter-sequ-anta dii; a r. account: konto kur-anta; privata konto.
runt:
stunt-ito (cf. nano).
rupee:
“rupie”’ (pl.) -i.
rupture:
rupt-ar; -o, -eso, -uro; (med.) hernio; rupt-eso; to be r.ed: havar hernio.
rural:
rur-ala.
rush:
precipitar su; springar ad; (hurry) (intr.) hast-ar, (tr.) -igar; (flow) fluar precipit-oze o flu-egar; (goods) expediar rapide, sendar hast-oze; r. out: ek-irar precipit-oze, impetu-oze.
rush:
(plant) junko; (violence, fury) impetu-o, -em-eso.
rusk:
(zwieback) biskoto.
russet:
rufa.
Russian leather:
yufto.
rust:
(of metals) rust-o, (v.) -igar, -ifar, -eskar; (smut of grain) golpo; -y: rust-izita, -oza; r.less: sen-rusta, ne-rust-iz-ebla.
rustic:
rustik-a, -(ul)o; -ity: -eso.
rusticate:
habitar, lojar, restar, en ruro; (at universities) exkluzar, ek-pulsar temp-(al)e.
rustle:
(tr., intr.) susurar; (frol-)bruis(et)ar (intr.); r. of skirts: stofo-(frol-)bruiso di jupi.
rut:
(of wheel) rot-sulko; (routine) rutino; to be in r.: (of animals) ardorar.
ruthenium:
ruteno.
ruthless:
sen-kompata; ne-indulg-ema, kruela.
rye:
sekalo.